To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WŁASNE CZYNY
Podstawową odmianą odpowiedzialności deliktowej jest odpowiedzialność za własne czyny 66 .
Kluczowy w tym zakresie przepis art. 415 k.c. stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia.
Jak wynika z przytoczonego przepisu, odpowiedzialność za własne czyny jest oparta na zasadzie winy. Obciąża więc osobę odpowiedzialną według przepisów za dany czyn tylko wówczas, gdy szkoda została przez tę osobę spowodowana w sposób zawiniony.
Wina polega na wadliwym stosunku psychicznym osoby do podjętego przez nią działania 67 . Sprawca nie powstrzymuje się bowiem od działania, mimo iż wie lub powinien wiedzieć, że z tego mogą wyniknąć szkodliwe skutki.
Wina występuje w postaci winy umyślnej (działanie rozmyślne), gdy sprawca chce doprowadzić do owych szkodliwych skutków lub przynajmniej na nie się godzi. Z winą nieumyślną mamy do czynienia w formie niedbalstwa świadomego, gdy sprawca przewiduje, że jego działanie może pociągnąć za sobą szkodliwe i zabronione przez prawo skutki, ale z zaniedbaniem wskazanej ostrożności spodziewa się ich uniknąć, lub niedbalstwa nieświadomego, gdy sprawca nie przewiduje szkodliwych skutków swego działania wskutek braku uwagi i wymaganej staranności.
Czynu niedozwolonego może się dopuścić jedna osoba lub kilka osób. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym ponosi nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz również każdy, kto inną osobę nakłamał do wyrządzenia szkody (podżegacz) lub udzielał sprawcy
pomocy (pomocnik). Odpowiedzialność obciąża także osobę, która świadomie skorzystała z wyrządzonej drugiemu szkody 68 .
Mimo wyrządzenia szkody sprawca nie ponosi odpowiedzialności delik- towej, gdy z uwagi na jego niepoczytalność lub okoliczności wyłączające bezprawność czynu nie można mu przypisać winy. Chodzi tu w szczególności o następujące przypadki.
Z mocy art. 426 k.c. nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę małoletni, który nie ukończył lat trzynastu.
Wyłączona jest odpowiedzialność osób niepoczytalnych, czyli takich, które w chwili dokonania czynu niedozwolonego nie miały należytego roze- znania z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego, choćby przejściowego zakłócenia czynności psychicznych (działanie leków, wysoka gorączka). Wyłączenie odpowiedzialności nie zachodzi, gdy zakłócenie świadomości jest następstwem użycia alkoholu lub podobnych środków. W pewnych przypadkach także kalectwo fizyczne (np. ślepota) może spowo- dować traktowanie osoby jako w danych warunkach niepoczytalnej, gdy na
(…)
…, która do- puściła się czynu niedozwolonego działając w obronie koniecznej, w stanie wyższej konieczności, albo stosując dozwoloną przez prawo samopomoc.
Istotne znaczenie dla odpowiedzialności sprawcy za czyn niedozwolony ma zgoda osoby pokrzywdzonej na wyrządzenie jej szkody. Zgoda taka nie wyłącza odpowiedzialności w sposób generalny, nie wszystkimi bowiem dobrami człowiek może rozporządzać…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)