To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Normatywne postacie prawa podmiotowego: Podział ten stosujemy także do uprawnień, które w pewnych sytuacjach mogą być tak dominujące, że uprawnienie jest prawem podmiotowym. Kryterium: określenie sfery możności postępowania: 1) PRAWA BEZPOŚREDNIE ( WŁADCZE )- prawnie dopuszczalne zachowania uprawnionego w oderwaniu od odpowiadających temu prawu obowiązku innych podmiotów- jak uprawniony może się zachować abstrahując od powinności innych podmiotów ( Najczęściej postać ta występuje przy prawach podmiotowych bezwzględnych- np. uprawnienia właściciela ). Prawa władcze- bo chodzi o władzę podmiotu nad przedmiotem, możność uprawnionego bezpośredniego oddziaływania na przedmiot tych praw, bezpośredniego, bez pośrednictwa innej osobie. Interes podmiotu polega na tym, żeby posiadać i korzystać. Dany podmiot ma wyłączność w eksploatacji i korzystaniu z danego dobra. Wszystkie inne podmioty mają obligację generalną- negatywny obowiązek- nie mogą naruszyć tego prawa- jest to obowiązek negatywnego zachowania. Ten obowiązek jest jednak konstrukcją sztuczną. Prawami o których mowa są przede wszystkim prawa rzeczowe. Takie prawo przysługuje też twórcą dzieł, różnego rodzaju projektów technicznych ( np. ustawa o własności przemysłowej- zajmuje się tym prof. Promińska ). Uprawniony ma monopol, wyłączność na korzystanie z dobra. Może go używać i korzystać z wyłączeniem innych osób. 2) ROSZCZENIA to możliwość żądania od konkretnej osoby konkretnego zachowania się w danej chwili lub w przyszłości ( wynika z Art. 120 §1- Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne- wynika, że roszczenie istnieje już przed jego wymagalnością )- ukształtowane na wzór drugiej części definicji Windscheida w Art. 353.- jako do cudzego zachowania się. Ustawodawca określa co wolno uprawnionemu a jednocześnie wskazuje obowiązek zobowiązanego. W prawach zobowiązaniowych istotą jest roszczenie- możemy domagać się od drugiej osoby określonego zachowania się. Trudno sobie wyobrazić istnienie roszczenia poza stosunkiem cywilnoprawnym. Może ono wynikać: - z ustawy ( odpowiedzialność deliktowa ) - z umowy ( odpowiedzialność kontraktowa ) - w postaci roszczenia występują wszystkie prawa podmiotowe względne. Z jednego prawa podmiotowego może wynikać kilka roszczeń. - roszczenie może stanowić także "emanację" prawa podmiotowego bezwzględnego- np. właściciel został przez inną osobę pozbawiony posiadania rzeczy, przysługuje mu roszczenie o jej wydanie. Trzeba odróżnić a) roszczenie materialne b) ROSZCENIE PROCESOWE ( wg prof. Broniewicza ) jest to twierdzenie, które powód przedstawia w pozwie i które sąd ma zweryfikować w toku postępowania- ma się określone prawa, które podmiotowi nie przysługują.
(…)
… "potrącam". Wierzytelności potrącają się do wysokości wierzytelności niższej.
Prof. Szafnicka napisała monografię "Potrącenie w prawie cywilnym". Sądzi, że mamy do czynienie z uprawnieniem, które powstaje w ramach stosunku cywilnoprawnego. Jest to zawsze uprawnienie w ramach stosunku cywilnoprawnego, a nie prawo podmiotowe.
Prawa podmiotowe kształtujące nie rodzą roszczeń. Prawu kształtującemu…
…. tego ostatniego roszczenia, gdy roszczeniem procesowym jest żądanie ustalenia nieistnienia stosunku prawnego lub orzeczenie rozwodu. 3) KSZTAŁTUJĄCE ( wśród nich ZARZUTY )- polegają na tym, iż podmiot przez oświadczenie woli może ukształtować stosunek cywilnoprawny, rozstrzygnąć nie tylko o własnej sytuacji prawnej ale także o sytuacji prawnej innego podmiotu. Wykonanie prawa kształtującego może doprowadzić…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)