To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
3. Przydatność koncepcji prawa podmiotowego
Pojęcie prawa podmiotowego pozostaje pojęciem efektywnym w procesie interpretacji i stosowania prawa cywilnego. Jego efektywność wyraża się w tym, że po ustaleniu, iż normy prawa cywilnego wyznaczają określonym podmiotom kompetencje czy też wolności określonych zachowań, każe ono koncentrować uwagę interpretatora lub organu stosującego prawo w szczególności na uznanych społecznie interesach podmiotów prawa cywilnego. Stwierdzenie braku takiego interesu po stronie podmiotu uprawnionego lub jego występowanie tylko w ograniczonym zakresie powinno - w razie wątpliwości- doprowadzić do uznania, że podmiotowi temu prawo podmiotowe nie przysługuje lub przysługuje w odpowiednio zmodyfikowanej postaci
III. Uprawnienia
1.uwagi ogólne
Termin uprawnienie używany jest dla określenia „jakoś” wyróżnionego elementu prawa podmiotowego. Chodzi przy tym przeważnie o bliższe wyznaczenie zachowania objętego prawem podmiotowym. Użyteczność tego pojęcia polega na tym, że przy rozstrzyganiu sporów cywilnoprawnych przeważnie nie trzeba rozważać treści całej, nieraz bardzo złożonej i jeszcze niedokładnie sprecyzowanej sytuacji prawnej określanej jako prawo podmiotowe. Wystarczy ustalić tylko jeden jej wycinek, mając jednak na względzie, że stanowi on frakcję całości zdeterminowanej interesem podmiotu, któremu prawo podmiotowe przysługuje.
W śród uprawnień należy wyróżnić :
Roszczenia
Uprawnienia kształtujące
Zarzuty
2. Roszczenia
Przez roszczenie rozumie się uprawnienie polegające na tym, że jakaś indywidualnie oznaczona osoba ma obowiązek wykonać świadczenie na rzecz uprawnionego, a więc że uprawniony może żądać, aby zachowała się ona w ściśle określony sposób. Uprawnienie to jest zatem skonkretyzowane pod względem treści i podmiotu, a bezpośrednio mu przyporządkowany pozostaje obowiązek innego określonego podmiotu. Z regułą sprzezona jest kompetencja do zwrócenia się do organu państwowego o zastosowanie przymusu, jeżeli podmiot zobowiązany nie spełni świadczenia.
3. Uprawnienia kształtujące
Natomiast uprawnienia kształtujące znamionuje to, że podmiotowi uprawnionemu przysługuje kompetencja do zmiany lub zakończenia istniejącego stosunku prawnego przez jednostronną czynność prawną. W odróżnieniu od roszczenia, realizacja prawa kształtującego nie wymaga udziału drugiej strony.
W przypadku wykonania uprawnienia kształtującego przez jedną stronę, druga strona obowiązana jest uznać nową sytuację prawną i dostosować do niej swoje dalsze postępowanie. Obowiązek ten ma charakter pośredni i ogólny, tzn. nieskonkretyzowany w postaci określonego świadczenia. W związku z tym, z roszczeniem związana jest wolność przyjęcia lub nieprzyjęcia świadczenia.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)