Dzięki treści notatki możemy poszerzyć wiedzę na takie tematy, jak: proces gospodarowania, pięć problemów metodologicznych, podstawowe problemy wyborów ekonomicznych, granica możliwości produkcyjnych, systemy gospodarcze.
Ponadto są w niej poruszone zagadnienia takie, jak: gospodarka rynkowa, analiza popytu rynkowego, analiza podaży rynkowej, teoria obojętności, linia cena-konsumpcja, dobra Giffena.
7 października 2008
Wykład 1: Nauka ekonomii i jej przedmiot
Literatura:
Skrypty: 1. Wprowadzenie do ekonomii - Zofia Dach
2. Mikroekonomia dla studentów licencjackich - Zofia Dach
3. Zbiór zadań z mikroekonomii - Zofia Dach, Artur Polok
Podręczniki: 1. Ekonomia - mikroekonomia - Fisher, Begg
2. Podstawy ekonomii - Roman Milewski PWN
Ekonomia jest według ogólnej klasyfikacji zaliczana do nauk empirystycznych, w ich obrębie do nauk społecznych. Ekonomia jest nauką empirystyczną, ponieważ bada rzeczywisty materiał i poszukuje w tym procesie obiektywnych zależności (praw ekonomicznych) oraz potwierdza ich prawdziwość lub nie. Jest nauką społeczną, bo bada zachowania ludzi w procesach gospodarczych. Ze względu na zakres badań, nauka ekonomii dzieli się na:
mikroekonomia
makroekonomia
bada zachowania podstawowych, głównych podmiotów gospodarujących, przede wszystkim gospodarstw domowych i przedsiębiorstw,
analizuje działania poszczególnych rynków (rynków dóbr konsumpcyjnych i czynników wytwórczych) za pośrednictwem których podmioty gospodarujące nawiązują kontakty, wymieniają informacje, podejmują decyzje,
pomija ogólne zależności występujące w gospodarstwie.
zajmuje się badaniem gospodarki jako całości oraz formułowaniem i analizą współzależności w niej występujących,
dyhotomia = sprzeczność
pomija cząstkowe, indywidualne działania i zjawiska gospodarcze.
Spoglądanie na gospodarkę:
ze stóp wzniesienia i dostrzega się jedynie szczegóły, nie ogarnia się całości.
ze szczytu wzniesienia i nie dostrzega się szczegółów.
Jest to podział umowny, pragmatyczny. Obie te nauki przenikają się, wzajemnie na siebie wpływają: np. polityka
Np. Polityka podatkowa - domena makroekonomii, ale podatki oddziaływają na działalność gospodarstw domowych lub przedsiębiorstw.
Np. Popyt indywidualny zgłaszany przez konkretne osoby. Jeśli wzrasta to ma to przełożenie na sferę makro - większe zapotrzebowanie na produkty etc.) skutkuje na wzrost gospodarczy.
Ekonomia to nauka o zagospodarowaniu. Obszarem badawczym jest proces gospodarczy.
Proces gospodarowania obejmuje 4 etapy:
produkcja (służy konsumpcji),
podział (sfera samo zaspokajania),
wymiana (charakter barterowy - bezpośredni, produkt za produkt, zaś współcześnie najczęściej ma charakter pieniężny - kupujemy, sprzedajemy coś),
konsumpcja (finalny proces gospodarowania, produkty podlegają unicestwieniu, zużywają się).
Proces gospodarowania odbywa się w szczególnych warunkach nieograniczoności potrzeb ludzi (nieskończone) zarówno co do czasu powstawania, ilości i miejsca oraz ograniczoności zasobów do wytwarzania dóbr i usług do zaspokojenia potrzeb.
(…)
… ekonomicznych, dotyczących alternatywnego wykorzystywania owych rzadkich zasobów.
Krzywa możliwości produkcyjnych (krzywa transformacji, granica lub krawędź możliwości produkcyjnych) jest zbiorem kombinacji dwóch dóbr (lub dwóch agregatów dóbr), które społeczeństwo jest w stanie wytworzyć w danym czasie wykorzystując w pełni i w sposób najlepszy dostępne zasoby.
Przykład:
Zakładamy, że w gospodarce…
… zadecydowało, że wszystkie środki przeznaczy na produkcję żywności.
Cechą wspólną kombinacji są w pełni wykorzystane zasoby. Różnią się strukturą produkcji, udziałem poszczególnych dóbr w ich produkcji.
Krzywa możliwości produkcyjnych jest:
malejąca,
wypukła na zewnątrz.
KMP jest malejąca ponieważ przedstawia zjawisko substytucyjności, która polega na tym, że zwiększenie produkcji jednego dobra wymaga…
…, że uzyskiwanie dodatkowych, określonych przyrostów jednego dobra wymaga rezygnacji z coraz większych ilości drugiego dobra.
KMP jest wypukła na zewnątrz wówczas gdy zwiększenie produkcji jednego dobra pociąga za sobą rosnące ubytki drugiego dobra. Wypukła krzywa możliwości produkcyjnych wskazuje na to, że gdy wzrasta produkcja jednego dobra, trzeba zrezygnować z coraz większej ilości dobra drugiego…
… technologiczne) są to dwa byty, które nigdy nie są constans.
Krzywa możliwości produkcyjnych pozwala odpowiedzieć na podstawowe pytania ekonomii:
co produkować? W każdej z kombinacji społeczeństwo dokonało wyboru.
ile produkować? Został dokonany wybór struktury produkcji.
jak produkować? (dotyczy matematyki, techniki produkcji) w naszym przypadku jest to zależne jedynie od pracowników.
dla kogo produkować…
… i wady rynków, rynkowa gospodarka mieszana.
Gospodarka jest systemem.
System gospodarczy jest to uporządkowany układ elementów:
społecznych,
matematycznych,
instytucjonalnych
oraz całokształt zasad i mechanizmów gospodarowania. Głównymi podmiotowymi elementami systemu ekonomicznego są: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rządy.
Stronę materialną systemu tworzą takie elementy jak:
zasoby naturalne…
… wtedy gdy poszczególne podmioty gospodarujące narzucają innym podmiotom pewne korzyści lub pewne koszty przy czym ani nie otrzymują w zamian odpowiedniej zapłaty ani nie ponoszą właściwych kosztów.
Mieszana gospodarka rynkowa
Rynkowa gospodarka mieszana jest taką gospodarką rynkową, w której mechanizm rynkowy jest zastępowany, uzupełniany i korygowany przez państwo. Uzasadnieniem i argumentem na rzecz ingerencji…
… przedsiębiorstwom czynników wytwórczych [praca, ziemia kapitał] - pracy - uzyskiwane wynagrodzenie z tytułu dzierżawy, z tytułu najmu nieruchomości, z tytułu udostępnienia ziemi - renta gruntowa, z tytułu udostępniania kapitału - odsetki i inne incydentalne dochody etc)
Gospodarstwo domowe = konsument - to on podejmuje decyzje ile odpoczywać, ile udostępniać, czy też odłożyć to udostępniania czynnika produkcji…
… byłby wynagrodzeniem jakie otrzymałby pracując, gdzie indziej. Koszt alternatywny własnej ziemi czy nieruchomości byłby czynsz dzierżawy czyli dochód jakie osiągnąłby ich właściciel z udostępnienia tych czynników innemu podmiotowi.
Zysk normalny, zysk ekonomiczny
Zysk normalny (będący kosztem alternatywnym) jest więc kosztem nieujawnionym czyli częścią kosztu ekonomicznego. Zysk normalny to tzw. zysk…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)