prof. dr hab. Edmund Morawiec. Notatka składa się z 3 stron.
Metoda w metafizyce Metoda naukowa jest zbiorem dyrektyw, dzięki którym jest osiągalny zamierzony cel - rezultat zabiegów poznawczych. Każda metoda koreluje zawsze z przedmiotem formalnym określonej dyscypliny. Posiadanie i stosowanie odpowiedniej metody jest warunkiem racjonalnego uprawiania filozofii. Polimorfizm ludzkich doświadczeń jest powodem, że w dotychczasowych dziejach filozofii były stosowane różnorodne metody. Przynajmniej niektóre z nich warto skrótowo przypomnieć, choć bardziej szczegółowo będzie omówiona tylko metoda metafizyki tomistycznej. Metody w filozofii
METODY FILOZOFICZNE Metody uprawiania filozofii są związane z przyjętymi koncepcjami poznania, nauki i filozofii. Można je dzielić na: specyficznie filozoficzne i niespecyficznie filozoficzne (wspólne z innymi naukami) oraz na ogólne (stosowane w różnych działach filozofii) i szczegółowe (związane tylko z określonym działem lub problemem filozoficznym). Metody specyficznie filozoficzne to: sposoby stawiania pytań filozoficznych; sposoby znajdywania na nie odpowiedzi (rozwiązywania problemów filozoficznych) tak, aby zagwarantować ich wartość (zasadność, prawdziwość); sposoby porządkowania uzyskanych wyników w teorie czy systemy; sposoby prowadzenia rzeczowych dyskusji. Dobór metod zależy od ogólnej koncepcji filozofii, od szkoły czy kierunku filozoficznego.W charakterystyce rozważań i badań filozoficznych należy odróżnić metody wielorako złożone (makrometody), znamionujące sposób budowania teorii w danej dyscyplinie lub sposób uprawiania jakiejś wyodrębnionej fazy analiz - od ich składników, metod prostych lub ich elementów (mikrometody). Metody pierwszego typu to rozmaite - zdeterminowane przedmiotem i celem badania, ukierunkowane postawionymi pytaniami oraz ich wiadomymi i założeniami - sposoby oglądu i opisu tego, co dane, ujęcia w odpowiednią aparaturę pojęciowo-językową, uporządkowania, interpretacji i wyjaśniania; sposoby eksplikacji sensu, odsłonięcia założeń, wywnioskowania konsekwencji, przeprowadzenia dyskusji, konstruowania lub oceny argumentacji.
Wyróżnić można następujące makrometody dominujące w siedmiu kierunkach filozoficznych.
Metody fenomenologiczne . Są to metody dotyczące tego, co i jak dane, metody docierania do danych (tego, co poznawczo zastane) i uzyskiwania ich opisu. Należą do nich: (1) metoda oglądu i opisu tego, co i jak dane, odsło nięcia i ujęcia przedmiotu w jego własnej postaci, niezależnie od uprzednich nasta wień i przeświadczeń; (2) metoda ideacji, czyli dochodzenia do oglądu ejdetycznego, wglądu (bezpośredniego, rozumiejącego ujęcia) w istotę czegoś; (3) metoda redukcji transcendentalnej, czyli wyróżnienia niepowątpiewalnej sfery czystej świadomości i związanego z nią czystego podmiotu, transcendentalnego „ja" - przez „wzięcie w nawias" (fenomenologiczna
(…)
…: dokładniejsze wyjaśnienie wypowiedzi przez zastąpienie ich składników niejednoznacznych, mglistych wyrażeniami jednoznacznymi, jasnymi (przy zachowaniu tożsamości treści, zakresu lub wartości logicznej wyrażeń) oraz transponowanie wyrażeń języka zastanego na wyrażenia języka skonstruowanego, czyli przeprowadzenie logicznej rekonstrukcji wyrażeń. Analityczne wyjaśnianie dokonuje się przez odpowiednie stosowanie następujących operacji: (1) opisu eksplikacyjnego: dokładne wydobycie sensu danego wyrażenia przez ujawnienie jego słownikowych paradygmatów czy typowych kontekstów, syntaktycznych ról, konotacji i denotacji; (2) opisu regulującego: modyfikacji zastanego sensu lub formy wyrażenia celem jego precyzacji, ujednoznacznienia; (3) symbolizacji: przyporządkowanie wyrażeniu lub jego członom…
… i analizie bezpośrednich danych naszej świadomości. W kantowskim ujęciu metoda transcendentalna polega na postawieniu pytania o warunki możliwości poznania - podmiotowe, czyli ugruntowane w strukturze samego podmiotu poznającego, lub aprioryczne, czyli uprzednie względem empirycznego dania czegoś, czynności świadomych lub ich wytworów. Fenomenologiczna wersja metody transcendentalnej (podobnie…
…, charakterystyczne dla nauk formalnych lub realnych szczegółowych (metody indukcyjne). Wszystkie te metody są - odpowiednio zorganizowanymi - kombinacjami różnych rodzajów czynności poznawczych, takich, jak rozmaite odmiany doświadczenia, intuicji intelektualnej, rozumowań, używanych także przy tworzeniu nauk niefilozoficznych. Stąd metody filozoficzne co do swych podstawowych składników nie odbiegają od metod…
…) możliwe, a więc o tym, co istnieje lub istnieć może, wziętym w oderwaniu od faktyczności istnienia. To, co możliwe, daje się traktować formalnie jako niesprzeczne i wówczas właściwymi metodami ustalania możliwości (czegoś) będą: badanie niesprzeczności pewnych struktur układów, zestawianie spójnych kombinacji określonych elementów, także interpretacja przedmiotowa (dobieranie modeli) systemów formalnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)