Kultura i zjawiska dezintegracji i konfliktu
Kulturowe przesłanki konfliktów
Zimna wojna - K jako czynnik stabilizujący SM Pozimnowojenne turbulencje, globalizacja, rozszerzenie zakresu podmiotowego i przedmiotowego SM, „renesans tożsamości” - zmiana parametrów ŚM. Proces odterytorialnienia procesów i zjawisk społecznych, kompresja czasoprzestrzeni - osłabienie tradycyjnych P westfalskiego porządku międzynarodowego.
Znaczenie „miękkich” czynników SM Kultura jako zmienna niezależna - tj. zmienna wyjaśniająca - funkcjonująca obiektywnie i niezależnie od woli podmiotów SM, kultura determinuje zachowania, postawy, percepcję świata, współpracę bądź konflikt. Charakterystyka paradygmatu cywilizacyjnego (wg G. Michałowskiej):
O współpracy decydują racjonalne interesy, a także czynniki natury emocjonalnej, zakorzenione w danej kulturze i ułatwiające/utrudniające efektywną współpracę.
Obranie danego kierunku polityki warunkowane jest obowiązującym systemem wartości, wynikającym z przynależności do danego kręgu kulturowego.
Obok mierzalnych (obiektywnych) czynników warunkujących relacje międzynar znaczącą rolę odgrywają też te mniej uchwytne i wymykające się kwantyfikacji tj. kulturowe normy i zasady, doświadczenia historyczne, wzajemny stosunek do siebie, tożsamość.
Efektywna i bezkonfliktowa współpraca między zbiorowościami o odmiennych systemach wartości jest trudniejsza niż między zbiorowościami wykazującymi pokrewieństwo kulturowe. Zjawisko renesansu tożsamości - manifestacja przynależności do określonej grupy tożsamościowej - narodu, grupy etnicznej, wspólnoty religijnej oraz wspólnot regionalnych. Łączy się to z tendencjami do eksponowania symboli swojej tożsamości, co powoduje konflikty, np. Francja i Belgia - spór dot. noszenia muzułmańskich chust (konflikt między europejską zasadą rozdziału P od kościoła a tradycyjną religijnością muzułmańską; decyzja Trybunału w Strasburgu - 2009 - orzeczenie dot. krzyży we włoskich szkołach zagrażających wolność sumienia i należy je usunąć); komplikuje to także międzynarodową współpracę instytucjonalną. 1989 - rozmrożenie różnego rodzaju lokalnych antagonizmów nasilenie się napięć etnicznych i pojawienie dążeń secesjonistycznych które np. w EŚW przytłumione zostały podczas II WŚ przez antagonizm Wschód - Zachód. Etnizacja polityki - maksymalizacja terytorialnej jedności etnicznej, polityka różnicująca prawa według przynależności etnicznej, zakładanie partii dot. poprawy statusu wspólnoty kulturowej, konflikty „pospolite” napędza odmienność kulturowa.
(…)
… powiązań transnarodowych i zatarcie różnic między wymiarem zewnętrznym w wewnętrznym, różnorodność podmiotów, zatarcie różnic między wojną a masowym łamaniem praw człowieka, zorganizowaną przestępczością czy ludobójstwem; dążenie do władzy motywowane względami tożsamości narodowej lub religijnej - polityka tożsamości, która może prowadzić nawet do czystek etnicznych np. w Rwandzie, BiH, Kosowie; dokonuje się także polityka kulturobójstwa, konflikty asymetryczne np. konflikt izraelsko - palestyński, wojna w Afganistanie). Koncepcje konfliktów cywilizacyjnych (zderzenie cywilizacji)
F. Fukuyama - „koniec historii” , uwolniwszy się od ideologii ludzkość uwolniła się od konfliktów, a brak wspólnego mianownika w sferze wartości spowodował „próżnię polityczną” i uniemożliwił powstanie wspólnoty międzynarodowej. Konflikty…
… „wojnę kręgów kulturowych”, dezintegrację cywilizacji zachodniej. A.J. Toynbee : 21 rywalizujących cywilizacji , podkreślał znaczenie religii , upadek cywilizacji zachodniej , „zderzenie kultur” , rosnące zagrożenie ze strony islamu .
B. Barner : konflikt między nowoczesnością a tradycjonalizmem (McŚwiatem a Dżihadem)
Samuel Huntington: teoria zderzenia cywilizacji, istnieje 8 wielkich cywilizacji…
… jest największą jednostką kulturową, nie jest organizmem politycznym, istnieją cywilizacje obejmujące wielkie zbiorowości ludzkie (np. europejska i islamska), a także będące państwami (np. chińska, japońska, indyjska); często nie mają wytyczonych granic, prowadzi to do dyfuzji kulturowej i adaptacji kulturowej. „państwa graniczne” - ich tożsamość kulturowa pozostaje niedookreślona, generuje konflikty…
… podmiotowy - gdy dot. kulturowego : poziom podmiotowości - jednostkowy, narodowy i międzynarodowy -zakres przestrzenny - odejście od bezpieczeństwa narodowego na rzecz międzynarodowego (zaakceptowanie idei niepodzielności bezpieczeństwa)
-zakres wartości chronionych - uległ poszerzeniu po '89 , w wymiarze pozamilitarnym
-zakres działań - utrzymanie bezpieczeństwa wymaga obecnie stosowania instrumentów…
… z doświadczeń innych zbiorowości”. Kultura strategiczna Stosunek do władzy („dystans władzy”) - Wschód: hierarchiczna lub autorytarna organizacja społeczna jest naturalna, władza ma prawo narzucania siłą swoich poglądów, przyzwolenie na łamanie prawa; Zachód - władza powinna być praworządna i kompetentna (o małym dystansie); przedkłada indywidualizm nad kolektywizm, wschodnie - spójne grupy ; Zachód…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)