To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pytania które wystąpiły w poprzednich latach:
Źródła: Źródła prawa miejskiego w Polsce (2) Kształtowanie się prawa miejskiego w Polsce: w okresie wczesnośredniowiecznym istniało jednolite prawo zwyczajowe
od XIII w. rozwój systemu filialnego - nowo zakładane miasta („miasta córki” wzorowały swój ustrój, sądownictwo i prawo sądowe na innym mieście (macierzystym, „miasto matka”) powstawały więc rodziny miast
prawo niemieckiej prawem ludności napływowej, z czasem na jego podstawie rozwijało się polskie prawo miejskie
wprowadzanie prawa niemieckiego na ziemie polskie następowało przez:
1) przywilej lokacyjny monarchy dla feudała
2) dokument lokacyjny feudała dla osadników na podstawie przywileju prawo miejskie rozwijało się więc w oparciu o miasta-matki 1) ortyle - wyroki wydawane przez sądy miast macierzystych w sprawach przesłanych przez miasta filialne jako sądy wyższej instancji
2) wilkierze - ustawodawstwo miejskie wydawane przez rady miejskie jako organy samorządowe statuty miejskie: 1) Weichbild Saski - weichbild magdeburski z pocz. XIV w. - oparty m.in. na Zwierciadle Saskim (Zwierciadło Saskie Sachsenspiegel - z l. 1120-1235, prywatny zbiór prawa zwyczajowego autorstwa Eike von Repkova: 2 części: prawo ziemskie i prawo lenne)
2) zbiory prawa lubeckiego poł. XIV w. - stosowane w miastach południowego wybrzeża Bałtyku, np. Gdańsk, Elbląg
Rodzaje prawa miejskiego: Prawo magdeburskie - terytorium: większość miast małopolskich, wielkopolskich i śląskich
- podstawy:
1) prawo saskie - przetłumaczone na język łaciński przez Konrada z Opola w kon. XIII w., Konrada z Sandomierza w 1359 r., potem Mikołaj Jaskier w 1535 r., na polski w 1581 r. przez Pawła Szczerbicza
2) Weichbild magdeburski - w redakcji sporządzonej przez Konrada z Opola w pocz. XIV w., uzupełniony i przetłumaczony na łacinę przez Konrada z Sandomierza w 1359 r., potem Mikołaj Jaskier w 1535 r., na polski w 1581 r. przez Pawła Szczerbicza 3) druk w 1506 r. w Statucie Łaskiego Prawo średzkie - pochodziło od Środy Śląskiej - odmiana magdeburskiego
- terytorium: powszechne na Śląsku w XIV w.
- podstawy:
1) Pouczenia z Halle z pocz. XIV w.
2) Księga prawa średzkiego będąca przeróbką Zwierciadła Saskiego Prawo chełmińskie - terytorium: powszechne na Pomorzu Wschodnim, Prusach, Mazowszu
- podstawy:
1) Przywilej dla Chełmna (1233) - tzw. systematyczne magdebursko-wrocławskie prawo ławnicze, rozwijane przez orzeczenia sądu wyższego w Chełmnie, a od 1458 r. w Toruniu
2) Prawo starochełmińskie (Das alte Kulm) 1394 r.
(…)
… instancji przez sądy miejskie w sprawach skomplikowanych i wątpliwych - charakter precedensów
w połowie XIV w. utworzenie sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim i królewskiego sądu komisarskiego sześciu miast, które miały kompetencje wydawania ortyli -> próba zapobieżenia praktyki odwoływania się do Magdeburga przez Kazimierza Wielkiego
-> Wilkierze i statuty cechowe
wilkierze - ustawy…
… niemieckiego i leńskiego
4) Księgi przyjęć do prawa miejskiego, księgi cechów, księgi urzędników miejskich
dzieła prawnicze: 1) Jan Cervus Tucholczyk 1531 Farrago actionum juris Magdeburgensis - prawo prywatne, oparty na Statucie Łaskiego 2) Jan Cerasinus Kirstein 1557 - głównie prawo prywatne i procesowe
3) Bartłomiej Groicki, podwójci krakowski, pisarz sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku krakowskim…
… culmense emendatum - stosowana w sądzie asesorskim i Trybunale Koronnym dla spraw z Prus Królewskich
3) toruńska-gdańska 1594 Ius culmense revisum = Danziger Culm)
Dalszy rozwój prawa miejskiego: -> Pouczenia i ortyle
miasta matki zwracały się nimi do miast filialnych - np. pouczenia dla Wrocławia wydane przez Magdeburg 1261 i 1295 r.
odwoływanie się do sądów miast macierzystych jako do sądów wyższej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)