To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
XI., XII. Kościół i związki wyznaniowe w Polsce w XX wieku
Pozycja i rola Kościoła katolickiego w II Rzeczypospolitej.
Wielowyznaniowy charakter państwa.
63,9 % mieszkańców Polski przyznawała się do religii rzymsko-katolickiej.
Stereotyp Polaka-katolika.
Nacjonalistyczny i grupy skupione wokół endecji.
Osoby wyznania prawosławnego dominowały na terenach wschodnich.
Obrządek greckokatolicki miał znaczną ilość wyznawców w województwach południowo-wschodnich. Wyznawcy obrządku grekokatolickiego w liczbie ok. 3,3 mln stanowili ponad 10% ludności Polski. Byli praktycznie wyłącznie Ukraińcami. Na czele metropolita lwowski Andrzej Szeptycki. Wypowiadał się przeciw wszystkim łamiącym zasady moralności chrześcijańskiej i odwołującym się do przemocy.
Przedstawiciele wyznania mojżeszowego (żydzi) byli obecni zwłaszcza w Polsce wschodniej i centralnej.
Do wyznań ewangelickich (protestanckich) przyznawał się znaczący odsetek mieszkańców województw zachodnich.
Sytuacja prawna, organizacja, materialne podstawy działalności Kościoła katolickiego w Polsce.
Konstytucja marcowa 1921:
PSL "Wyzwolenie" i Związek Polskich Posłów Socjalistycznych, domagała się całkowitego rozdziału Kościoła od państwa, a prawica żądała uznania religii katolickiej za religię stanu.
Liczono się z traktatem o mniejszościach (Wersal 26 VI 1919 r.). Artykuły o wyznaniach religijnych, jakie znalazły się w uchwalonej 17 III 1921 r. konstytucji, cechuje z jednej strony pewien liberalizm i uznanie praw wszystkich wyznań religijnych, z drugiej jednak strony umiarkowane uprzywilejowanie religii katolickiej ze względu na to że wyznaje wiekszoiść obywateli.
Kościół katolicki prawo zakładania instytucji dobroczynnych, religijnych i społecznych, szkół oraz wykonywania w nich przepisów swej religii (art. 110).
Prawo urządzania publicznych nabożeństw, prowadzenia samodzielnie swych spraw wewnętrznych, posiadania i nabywania majątku, rozporządzania nim, posiadania fundacji (art. 113).
Z wyjątkiem szkół wyższych, została wprowadzona nauka religii jako przedmiot obowiązkowy (art. 120).
"Wyznanie rzymsko-katolickie, będące religią przeważającej większości narodu, zajmuje w państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań" (art. 114).
Konkordat (1925) (rok zbiega się z wojną celną z Niemcami):
Przeciw ratyfikacji opowiadali się posłowie socjalistyczni i komunistyczni oraz część ludowców i przedstawiciele mniejszości narodowych i wyznaniowych.
Konkordat zapewniał Kościołowi swobodę działania tak w dziedzinie religijnej, jak i administracyjno-majątkowej
(…)
… z doświadczeń Ligi Katolickiej, czyli prowadzenie akcji dążącej do szerzenia, pogłębienia i obrony zasad katolickich w życiu prywatnym i publicznym. Te same cele przyświecać miały powołanej ostatecznie w 1930 roku przez Konferencję Episkopatu Polski Akcji Katolickiej.
Tworzenie Akcji Katolickiej w poszczególnych krajach było odpowiedzią na program formułowany przez Piusa XI.
W ramach Akcji Katolickiej…
…, by nie rozpętać niepotrzebnej dyskusji, która mogła by okazać nie sprzyjająca obozowi sanacyjnemu. Podpisana 23 IV 1935 r. przez prezydenta Ignacego Mościckiego konstytucja przejęła w formie aneksu gotowe artykuły wyznaniowe z konstytucji marcowej 1921 r., nie zmieniając nawet ich numeracji.
Aktywność religijna i społeczna Kościoła i wiernych (organizacje religijne, katolickie organizacje społeczne, Akcja…
… diecezji warszawskiej i łódzkiej. Najniżej uposażeni byli proboszczowie diecezji wschodnich, mieli przeciętnie nieco ponad 500 złotych miesięcznie. Przeciętne zarobki proboszczów były stosunkowo wysokie.
Bogactwo czy wykształcenie księdza znaczyło bardzo wiele dla jego prestiżu, stwarzało jednak zarazem duży dystans społeczny między plebanem a wiernymi.
Rósł wyraźnie antyklerykalizm, krytyka bogactw…
…, wspieranej zwłaszcza bardzo energicznie przez prymasa Hlonda.
Akcja Katolicka była pewną awangardą w katolicyzmie polskim i to właśnie w oparciu o nią formułował episkopat programy duszpasterskie.
Kościół katolicki i katolicy w życiu publicznym (stosunki państwo - Kościół, chrześcijańskie stronnictwa polityczne).
Pierwsza formalna konferencja episkopatu odbyła się zaledwie w miesiąc po proklamowaniu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)