8. Kontrakt zagraniczny
8.1 Istota kontraktu
Kontrakt zagraniczny jest to umowa kupna sprzedaży zawierana z partnerem zagranicznym, bądź na
rynku zagranicznym. Jest to dokument określający przedmiot dostawy, prawa i obowiązki stron, ich
odpowiedzialność z tytułu zaciągniętych zobowiązań oraz warunki, po spełnieniu których może nastąpić
przeniesienie praw do rzeczy lub usługi1.
W wyniku zawarcia kontraktu eksporter zobowiązany jest do dostarczenia określonych towarów bądź
wykonania usług na rzecz osoby fizycznej lub prawnej (importera). Kontakt zawiera istotne elementy powstałego
zobowiązania. Są to m.in.:
•
•
•
•
•
•
•
przedmiot dostawy,
prawa i obowiązki stron,
warunki, po spełnieniu, których nastąpi przeniesienie praw do towaru,
cenę,
miejsce przekazania towaru (wg reguł INCOTERMS),
termin i sposób dostawy,
sposób i tryb zapłaty2.
Kontrakt, jak już wcześniej wspomniano, jest źródłem praw i obowiązków stron. Do obowiązków
eksportera (sprzedawcy) należy przede wszystkim rzeczywiste przeniesienie na importera praw własności do
towaru. Przeniesienie to powinno się dokonać w określonym w umowie miejscu i czasie. Zazwyczaj przekazanie
takie następuje poprzez wydanie kupującemu dokumentów handlowych, które reprezentują towar. Natomiast
podstawowym obowiązkiem kupującego jest dokonanie zapłaty w określonym w umowie trybie oraz miejscu i
czasie. W wielu wypadkach strony, tak w przypadku płatności, jak i miejsca przekazania towaru odwołują się do
zwyczajów i uzansów takich, jak reguły INCOTERMS3.
W praktyce obrotu gospodarczego możemy rozróżnić kilka typów kontraktów. Forma kontraktu zależy od
wielu czynników, a przede wszystkim od sytuacji stron i zastosowanej przy podpisaniu techniki. Na rynkach
giełdowych kontrakt przyjmuje postać noty lub terminatki. Kontrakt może również przybrać formę listu
potwierdzającego (przy zakupach towarów masowych). Zawrzeć kontrakt można też poprzez akceptację
warunków faktury pro forma. Ta ostatnia forma wymaga jednak przesłania potwierdzenia zamówienia4. Ze
względu na kształt umowy rozróżniamy kontrakty:
• jednodokumentowe - zawierane w formie jednego aktu prawnego, który zawiera w sobie wszystkie warunki
wzajemnych świadczeń, sporządzany w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach,
• wielodokumentowe - składające się z wielu dokumentów: oferty, kontroferty, potwierdzenia zamówienia
(wymiana dokumentów następuje drogą korespondencyjną), a każda ze stron przedstawia swoją propozycję.
Wtedy, gdy zawarcie kontraktu następuje korespondencyjnie, sporządzane są w rzeczywistości
jednodokumentowe kontrakty sprzedaży lub kupna. Kontrakt sprzedaży przygotowuje eksporter i po podpisaniu
przesyła listem poleconym do importera. Importer podpisuje go i po zatrzymaniu jednej lub więcej kopii pozostałe
odsyła eksporterowi. Natomiast w przypadku kontraktu kupna procedura ta przebiega odwrotnie od importera
(przygotowującego kontrakt) do eksportera5.
W przypadku kontraktów wielodokumentowych zobowiązanie kontraktowe powstaje w chwili
(…)
… się m.in. dokumenty jakie będą wymagane do płatności, listę banków, gdzie importer
może otworzyć i ewentualnie potwierdzić akredytywę, rodzaj akredytywy itp21.
Drugą grupą klauzul, o których warto pamiętać podpisując kontrakt są klauzule uzupełniające.
Pierwszą z nich jest klauzula kar umownych. Określa ona kary za niedotrzymanie warunków kontraktu. Kolejna
często wykorzystywana w praktyce handlu zagranicznego klauzula reklamacyjna podaje terminy i sposoby
zgłaszania reklamacji oraz zestaw dokumentów niezbędnych do jej zgłoszenia, tak by można było ją zrealizować.
Jedną z najważniejszych dla stron kontraktu jest część dokładnie wskazująca sąd, który będzie rozstrzygał w
przypadku sporu (patrz rozdział dotyczący arbitrażu międzynarodowego). Określana jest mianem klauzuli
arbitrażowej. Z kolei zawarcie w kontrakcie klauzuli waloryzacyjnej umożliwi stronom uwzględnienie zmian
kursu walutowego przy dokonywaniu płatności. Natomiast pojawienie się zapisu o rewizji cen umożliwia
sprzedającemu zastrzeżenie sobie prawa zmiany ceny z powodu innego niż zmiana kursu walutowego. Z punktu
widzenia kupującego ważna jest klauzula reeksportu. Dzięki jej wykorzystaniu sprzedający zastrzega
kupującemu, że towar objęty…
…. Dla przykładu 16 z kolei kontrakt podpisany przez firmę o numerze REGON 891683481
w roku 1998 będzie miał numer:
PL. 891683481 98 0016
Elementy umowy kontraktowej podlegające negocjacji dzieli się na dwie grupy:
I.
a)
b)
c)
d)
e)
II.
•
•
•
•
•
•
•
klauzule zasadnicze:
przedmiot umowy,
termin dostawy towaru,
cenę przedmiotu umowy,
warunki odbioru towaru,
warunki płatności13,
klauzule uzupełniające:
kar umownych…
… przez umawiające się strony sposób zapłaty. Kontrakty eksportowe dzieli się wówczas na:
• gotówkowe - gdzie płatności realizowane są gotówką, czekiem, akredytywą i inkasem,
• kredytowe - gdzie towar jest dostarczany w zamian za zobowiązanie się importera do zapłaty w terminie
późniejszym (np.. poprzez wystawienie weksla),
• barterowe -zawierane na podstawie umowy barterowej, gdzie następuje wymiana towar za towar…
… kontraktowych jest klauzula cenowa. Zawiera ona sposób ustalenia
ceny. Cena powstaje w wyniku negocjacji podmiotów i w efekcie zawiera wszystkie ustalone w kontrakcie upusty
i narzuty. Te dodatkowe elementy ceny możemy podzielić jako zawierające:
• dodatkowe wynagrodzenie:
⇒ skonto - procentowy upust przy płatności gotówką,
⇒ rabat - procentowy upust przy zakupie większej partii
• odszkodowanie:
⇒ bonifikata…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)