1. Formy handlu zagranicznego
Działalność handlową wykraczającą poza jeden kraj można spotkać już w starożytności. Pierwotnie, tak
jak wewnątrz kraju, tak i z zagranicą dokonywano wymiany towarowej. Później zaczęły im towarzyszyć przepływy
pieniężne. Dopiero nowożytność wraz z odkryciami geograficznymi i późniejsza rewolucja przemysłowa
przyniosły znaczący rozwój stosunków handlowych. Zazwyczaj pod pojęciem handlu zagranicznego rozumiano
wymianę towarową czy przepływ usług. Bogactwo form utrzymywania kontaktów gospodarczych z zagranicą,
jakie występują w czasach współczesnych pozwala na istotne rozszerzenie tej definicji. J. Rymarczyk
zaproponował definicję, która pod pojęciem handlu zagranicznego rozumie wszelkie rodzaje działalności
związane z utrzymywaniem stosunków gospodarczych z zagranicą1.
Handel zagraniczny dokonywany jest na rynkach zorganizowanych, gdzie transakcje dokonywane są
w określonym miejscu (stałym) i czasie. Wówczas też ściśle określona jest forma transakcji. Gdy jednak nie są
spełnione te warunki mówić można o rynkach niezorganizowanych2.
1.1 Formy handlu zagranicznego na rynkach niezorganizowanych
1.1.1 Podstawowe formy handlu zagranicznego
Analizując praktykę obrotu gospodarczego z zagranicą wydzielić można trzy podstawowe formy handlu
zagranicznego na rynkach niezorganizowanych: import, eksport i handel tranzytowy.
Import to przywóz towarów z zagranicy w celu ich wykorzystania na rynku wewnętrznym, a także
przyjmowanie usług od cudzoziemców3. Można wskazać dwie podstawowe formy importu: bezpośredni i
pośredni. W imporcie bezpośrednim transakcja jest przygotowywana i realizowana bez udziału pośredników.
Natomiast w przypadku, gdy w transakcji importowej bierze udział pośrednik, to taki import nazywamy pośrednim.
Najczęściej import bezpośredni wykorzystywany jest w handlu surowcami i półfabrykatami. Za główną zaletę
importu bezpośredniego można uznać bezpośredni kontakt z dostawcą (a co za tym idzie zwiększone
bezpieczeństwo dostaw). Natomiast głównymi wadami są zwiększone ryzyko transportowe (w momencie gdy do
importera należy tzw. gestia transportowa) i co może ważniejsze zwiększone zaangażowanie kapitałowe.
Eksport to z kolei wywóz za granicę towarów gotowych pochodzenia krajowego lub w znacznym
stopniu przetworzonych w kraju, w celu ich sprzedaży oraz świadczenie usług cudzoziemcom4. Podobnie jak
import, tak i eksport dzieli się na: bezpośredni i pośredni. Oczywiście oba rodzaje eksportu definiujemy
analogicznie. Oznacza to, że gdy w transakcji eksportowej bierze udział pośrednik, to eksport taki określany jest
jako pośredni. Natomiast, gdy strony transakcji porozumiewają się bez pośrednika jest to eksport bezpośredni.
Dotyczy on (eksport bezpośredni- przyp. autora) głównie dóbr inwestycyjnych. Do jego zalet zaliczyć można:
⇒ bezpośredni kontakt z klientem, co umożliwia lepsze dostosowanie oferty eksportowej do jego
potrzeb,
⇒ z bezpośrednim kontaktem wiąże się również stabilizacja struktury eksportu i stosunkowo łatwe
(…)
…. Inwestycje zagraniczne (bezpośrednie inwestycje zagraniczne - BIZ, foreign direct investment FDI)
Przez pojęcie inwestycji zagranicznych rozumiemy inwestowanie kapitału przez przedsiębiorstwo na
rynku innym niż jego rynek krajowy. Ze względu na cel inwestycji możemy wydzielić podstawowe typy inwestycji
zagranicznych18:
⇒ krótkoterminowe przepływy kapitału (ang. short term capital flows), inwestycje…
… systemem ochrony zdrowia, ubezpieczenia zdrowotne,
3. obsługa finansowania projektów inwestycyjnych o wysokiej stopie ryzyka (venture capital financing),
4. wysokiej klasy usługi bankowości inwestycyjnej, głównie zarządzanie aktywami,
5. rozrywka - produkcja muzyczna, telewizyjna itd.,
6. ubezpieczenia na życie,
7. consulting,
8. franchising,
9. usługi turystyczne,
10. usługi biznesowe, reklama…
… jako formę najmu lub dzierżawy ruchomych środków trwałych albo
nieruchomości, umożliwiającą podmiotom, które z niej korzystają, wykorzystanie określonych składników
majątkowych bez konieczności ich nabycia15.
Chociaż stronami umowy leasingu są leasingodawca (właściciel) i leasingobiorca (użytkownik), to w
transakcji biorą udział trzy podmioty:
⇒ dawca,
⇒ dostawca (np. producent),
⇒ biorca.
Elementem…
… do finansów, WIG Press, Warszawa, s.259
15
Białecki K.P., op cit, s.239
14
Tabela 2. Wady i korzyści leasingu.
1.
2.
3.
4.
5.
Korzyści
Umowa leasingu jest mniej restrykcyjne niż umowa
kredytowa.
Nie wymaga pozyskiwania nowego kapitału w
formie emisji akcji, obligacji czy kredytu bankowego.
Leasingobiorca zrzuca ryzyko starzenia się
wyposażenia na leasingodawcę (może łatwiej
unowocześniać swoje wyposażenie…
… jedna ze stron traci
wartość likwidacyjną.
Niższa elastyczność kosztów stałych leasingobiorcy
w przypadku niekorzystnych zmian na rynku.
Opracowanie własne na podstawie: Białecki K.P, op cit s.239 i kolejne, Gropelli A.A., Nikbakht E., op cit, s.259 i kolejne.
Obok oznaczenia stron umowa leasingowa zawiera również:
⇒ określenie przedmiotu umowy leasingowej,
⇒ klauzulę montażu,
⇒ klauzulę dotyczącą gwarancji…
…. On z kolei wywozi proste produkty przemysłowe o tej samej wartości (wykonane dzięki uzyskanej
technologii do kraju rozwijającego się. Dwa ostatnie kraje (z państwowym monopolem handlu zagranicznego i
rozwijający się) zawierają umowę clearingową (Clearing jest omówiony w rozdziale dotyczącym kontraktu), na
podstawie której periodycznie obliczane są salda. Nadwyżkę z reguły osiąga kraj o państwowym monopolu…
…, gdy eksporter sam tych części nie produkuje, a może je wykorzystać także w produkcji na
rynki trzecie.
Transakcja odkupu (buy-back arrangements) przewiduje, że sprzedający zobowiązuje się przyjąć
tytułem zapłaty pewną część produktów wytwarzanych przez dostarczoną fabrykę lub za pomocą dostarczonej
technologii. Z kolei transakcje typu „towar za długi” (debt- barter arrangements) występują często w
przypadku…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)