Koncepcja agonistyczna (E. Laclau, S. Mouff)
Koncepcja zaangażowana politycznie (np. środowisko "Krytyki Politycznej"), stosowana w praktyce - przenosi się w dziedzinę działań politycznych. Agon - walka, współzawodnictwo. Sfera publiczna jest obszarem konfliktów i sporów (jako pozytywna cecha). Koncepcje polityczne, teoretyczne (np. liberalizm). Zgoda - zawsze polega na wykluczeniu, nigdy nie obejmuje wszystkich, tzw. consens paradoksalnie zawsze jest wykluczeniem dla głosów, środowisk, poglądów, których nie dostrzegamy lub nie chcemy dostrzec. Podstawową właściwością współczesnej demokracji powinien być konflikt polegający na współzawodnictwie o hegemonię, panowanie w dyskursie (wszyscy walczą o to, żeby dominować, a nie tylko zaistnieć, każde stanowisko związane jest z roszczeniem do panowania). Według badaczy agonistycznych współczesna demokracja polega na tym, że głosy, punkty widzenia do tej pory nieobecne są w stanie wywalczyć sobie miejsce w przestrzeni publicznej i wychodzą z cienia, chcąc uczestniczyć w tej walce. Jeżeli w przestrzeni publicznej panuje spokój należy już się zastanowić dlaczego panuje zgoda? Jakie punkty widzenia nie zostały wzięte pod uwagę i są zepchnięte i nie biorą uwagę w walce o hegemonię kulturową? Twierdzenia te zapożyczone z neomarksizmu (A. Gramsci - włoski badacz).
Konstrukcjonizm środowiska społeczne w walce o hegemonię nie mają w punkcie wyjścia sprecyzowanych poglądów, bardzo często łączy je coś w rodzaju wspólnego poczucia, pragnienia, dążenia do jakiegoś niezbyt precyzyjnie określonego celu. Wokół niego konsolidowane są symbole, retoryki, argumenty, budowany jest pewien światopogląd, który jest niespójny, polega na artykulacji w znaczeniu angielskim - wiązanie, łączenie elementów odmiennych, w gruncie rzeczy do siebie nie pasujących. Światopogląd danego środowiska cementuje się w toku walki. Dwie perspektywy teoretyczne: 1. J. Habermas Teoria działania komunikacyjnego a) Dyskurs jest przede wszystkim wymianą argumentów, poza dyskursem znajduje się retoryka
b) Na miano dyskursu zasługują tylko te wymiany argumentów, które prowadzą do porozumienia (mylące określenie) dyskurs ma miejsce wtedy, gdy uczestnicy komunikowania zakładają (nie zawsze świadomie, być może nawykowo, nieświadomie), że porozumienie jest potencjalnie możliwe. Zakładają przeciw faktom (kontrfaktycznie), wbrew faktom. Np. w rzeczywistości widać przepaść między stronami sporu. Sfera faktyczności i obowiązywania, dyskurs ma miejsce wtedy, kiedy ludzie dążą do tego, żeby skoncentrować się na wymianie argumentów. Dyskurs = racjonalny dyskurs (jest ze swojej istoty, definicji racjonalny). Pojęcie pozwala nam na odróżnianie co jest dyskursem a co nie jest (normatywny charakter), staje się kryterium dzięki któremu poddajemy krytyce pewne zjawiska. Ta koncepcja dyskursu nie jest arbitralna, bazuje na podstawowych regułach porozumiewanie się miedzy ludźmi, które rządzą komunikacją w obszarze tzw. więzi pierwotnej, obszarze życia (rodzina, znajomi, przyjaciele itp.), opiera się na wyobrażeniu idealnej sytuacji komunikowania, mówienia. Kiedy porozumiewamy się na poziomie podstawowych reguł komunikowania, gdzie są budowane podstawowe więzi naszego życia, powołujemy się na idealne wyobrażenie o komunikowaniu, mówieniu. Składają się na to tzw. roszczenia do prawdziwości, na gruncie zdrowego rozsądku powinniśmy rozróżniać zdania prawdziwe od nieprawdziwych - ma to także zastosowanie w dyskursach naukowych.
(…)
…, jałowe i z góry skazane na niepowodzenie.
Religia jest bardzo ważnym elementem życia publicznego - przemiany kulturowe, relatywizm, rosnąca zgoda n inżynierię genetyczną, eutanazję spowodowały u J. Habermasa rewizję jego poglądów i doszło do spektakularnego zdarzenia - doszło do spotkania Razingera z Habermasem (lata 90.) - w zasadniczych sprawach się nie porozumieli, ale zmienił swoje stanowisko…
… do życia godnego i godziwego, ale na tym jej rola (zdaniem Habermasa) się kończy. Nowoczesne państwo nie jest teokracją a powinno być państwem neutralnym światopoglądowo, szkodliwe byłyby sytuacje w nowoczesnym społeczeństwie, w którym używano by argumentacji religijnej, które podlegają rozstrzygnięciom prawnym. Nie wolno odwoływać się do kwestii religijnych w sporze o aborcję czy In vitro.
Sposobem…
…. Dyskurs ma swoje podstawy w świecie życia, jak to się ma do przestrzeni publicznej i medialnej? Obszar odnoszący się do demokracji liberalnej nurt zwany demokracją deliberatywną (deliberacyjną) - kładzie nacisk na rozważanie punktów widzenia, kompetencje, gotowość do dyskusji, brania innych punktów pod uwagę. Jakość demokracji mierzy się jakością debat publicznych - jak one powinny przebiegać, na jakich…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)