Gospodarka światowa
Współczesna gospodarka światowa znacznie różni się od wcześniejszej, gdyż podlega ewolucji, jest dynamiczna i wraz z rozwojem naukowo - technicznym jej oferta się powiększa, a produkty są coraz tańsze i szeroko dostępne, jest coraz więcej podmiotów, relacje między nimi stają się coraz głębsze, bardziej skomplikowane. Pojęcie gospodarki światowej jest stosunkowo młode z uwagi na fakt, iż rzeczywistość, która ją opisuje też jest młoda. Momentem pierwotnym było powstanie gospodarek narodowych i przedsiębiorstw gospodarczych.
Gospodarkę światową możemy definiować na dwa sposoby:
1). Ujęcie podmiotowe: ogół uczestników msg(ujęcie statyczne) lub system trwałych powiązań ekonomicznych między tymi uczestnikami(ujęcie dynamiczne). To ujęcie wskazuje na to, z kogo składa się gospodarka światowa i podkreśla stałość relacji między uczestnikami.
2). Ujęcie przedmiotowe: całokształt działalności gospodarczej w skali globu, polegającej na wytwarzaniu dóbr i świadczeniu usług zgodnie z potrzebami ludności. To ujęcie wskazuje na działania ekonomiczne i podkreśla potrzeby uczestników.
Najważniejsi uczestnicy msg:
1). Gospodarki narodowe z instytucją państwa, np. Polska, Chiny, Zimbabwe itp. To najważniejsza grupa uczestników, przy czym należy pamiętać, że uczestnikami msg nie są państwa tylko gospodarki narodowe. Gospodarkę narodową tworzą podmioty(przedsiębiorstwa, firmy) działające na terytorium państwa, pod egidą instytucji państwa.
2). Korporacje transnarodowe(BMW, IBM, Fiat), jako szczególny przykład przedsiębiorstwa działającego w skali międzynarodowej, mającego filie w co najmniej 2 państwach.
3). Grupy państw(podział związany jest z różnicami formalnymi między grupami):
organizacje międzyrządowe(np. WTO, EBRD, odgrywają główną rolę)
ugrupowania integracyjne(np. NAFTA, APEC, też om, ale niektóre z nich nie są sformalizowane, ich podstawowym celem jest integracja, nie współpraca)
nieformalne grupy państw(np. G8, Klub Paryski, nie powstały na drodze umowy międzynar., nie posiadają statutu, opierają się na współpracy, koordynują między sobą pewne działania)
Siła państwa liczona jest wartością PKB, zaś korporacji - przychodem. Porównując potencjał gospodarek narodowych i korporacji, widać, że w wielu przypadkach gospodarka narodowa jest słabsza.
Sektory działalności gospodarczej:
Sektor I: Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo
Sektor II: Przemysł i budownictwo
Sektor III: Usługi
Sektor IV: Gospodarka oparta na wiedzy, czyli zdobywanie, przetwarzanie i dostarczanie informacji.
Gospodarka światowa jest jedna, ale nie jest homogeniczna. W ramach jednej gospodarki światowej występują podsystemy
(…)
… mamy głębokie peryferie w postaci państw Afryki)
Instytucjonalizacja(wzrasta rola norm i reżimów międzynar., pojawiają się umowy międzynar. i om: międzyrządowe(ASEAN, IMF), pozarządowe(Klub Rzymski, WEF), powszechne(WTO, Bank Światowy), regionalne(CEFTA, EFTA), ogólne(ONZ, UE), wyspecjalizowane(OPEC, WIPO)
…
…, wysokim wskaźnikiem analfabetyzmu, ograniczonym dostępem do bieżącej wody. Jest mało starych ludzi, dużo młodych.
3). Kryterium dostępu do nowoczesnych technologii(W 2000 r. Jeffrey Sachs dokonał podziału gospodarki światowej wg. dostępu do technologii. Nie traktował on gospodarek narodowych, jako jednej całości. Uważał, że ona też dzieli się na obszary. Podzielił więc świat na 3 części): Technologicznej…
… tu prawie wszystkie państwa Afryki, Azja, Rosja)
4). Kryterium udziału w międzynarodowym podziale pracy(Immanuel Wallerstein uważał, że najważniejsze w analizie świata w ujęciu ekonomiczno - socjologicznym, są relacje między podmiotami, udział w wymianie czynników produkcji: kapitału, ludzi, dóbr, usług. W związku z tym wyróżnił 4 kategorie):
Rdzeń(USA, południe Kanady, Europa Zachodnia, Japonia. Inaczej centrum, gospodarki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)