Głębienie szybu
Głębienie wyrobisk pionowych wiąże się z udostępnieniem zasadniczego obiektu podziemnego albo w czasie jego budowy w celu uzyskania frontu robót, albo na cały czas eksploatacji jako wyrobisko transportowe, wentylacyjne czy też odwadniające. Najczęściej dąży się do połączenia zadań szybów tymczasowych z przeznaczeniem szybów stałych. Oprócz szybów wykonuje się mniejsze wyrobiska pionowe zwane szybikami lub studniami. Technologia wykonywania wyrobisk pionowych jest też przystosowywana do budowy tzw. pochylni, czyli wyrobisk pośrednich między sztolniami a szybami.
Wielkość poprzecznego przekroju szybu wyznacza się na podstawie gabarytów wyposażenia urządzeń koniecznych podczas budowy obiektu podziemnego lub w czasie jego eksploatacji. W przekroju tym należy przewidzieć takie niezbędne wyposażenie techniczne jak:
• urządzenia dźwigowe lub windy do transportu urobku, materiałów budowlanych, ludzi i sprzętu,
■ schody awaryjne do ewakuacji ludzi w przypadku przerwy w dostawie energii elektrycznej lub innych zagrożeń,
• przewody instalacyjne: kable, rury wentylacyjne, wodne, sprężonego powietrza itp.,
■ wydzielone fragmenty przekroju w postaci kominów czy przewodów do transportu materiałów długich nie mieszczących się w klatkach dźwigu lub windy (desek i stempli, rur, segmentów uiządzeń itd).
Szybom w obudowie stałej: żeliwnej, żelbetowej, betonowej lub murowanej nadaje się kształt kołowy przystosowany do osiowo-symetrycznego, dużego ciśnienia górotworu i wody. Przekrój taki jest też najbardziej korzystny pod względem wielkości jego pow ierzchni przypadającej na jednostkę obwodu obudowy. Szybom o małych wymiarach, szybikom i studniom drążonym tylko na okres budowy obiektu podziemnego nadajemy kształty prostokątne, wygodne zarówno ze względu na zagospodarowanie ich przestrzeni urządzeniami, jak i ich zabezpieczenia drewnianą obudową typu ramowego. Głębokość wyrobiska w obudowie drewnianej nie powinna przekraczać 20 m.
Szyb na powierzchni terenu zwieńcza nadszybie, a u dołu kończy się podszybiem i rząpiem. Nadszybie jest przystosowane do transportu i przeładunku urobku oraz materiałów budowlanych. Zależnie od czasu trwania budowy i koniecznej wydajności transportu szybowego wykorzystuje się różne rodzaje urządzeń wyciągowych:
• wieże wyciągowe typu prowizorycznego, używane w czasie głębienia szybu,
• wciągarki do robót budowlanych,
• wieże wyciągowe typu górniczego.
Różne też może być wyposażenie urządzeń wyciągowych: kubły, skipy, klatki dźwigowe lub kabiny wind. Kubły - to pojemniki tymczasowe używane w czasie budowy szybu. Skipy sąrxjerrmikami przystosowanymi do masowego transportu urobku sypanego luzem. Można je wykorzystać do transportu materiałów, ale bez możliwości przewożenia ludzi. Klatki dźwigowe i kabiny wind służą do transportu ludzi, materiałów, sprzętu i urobku w pojemnikach, np. wózkach. Klatki i kabiny poruszają się po prowadnicach, które gwarantują bezpieczeństwo ruchu i zahamowanie, zawieszenie urządzenia na dowolnej wysokości w razie mało prawdopodobnego zerwania liny wyciągowej. Podszybie jest to poszerzone poziome wyrobisko wokół szybu na poziomie docelowej budowli podziemnej. Jest ono uzbrojone w zespół urządzeń do sprawnego przeładunku urobku i materiałów budowlanych, a także pojazdów w tzw. łamanym systemie transportu pionowego i poziomego. Minidworzec podszybia bywa często całkowicie zautomatyzowany, ponieważ on często decyduje o wydajności całego transportu. Rząpie - to najniżej położona część szybu i przyległych wyrobisk, a służy jako zbiornik spływających tu wód podziemnych. Stąd woda jest przepompowywana na powierzchnię terenu do systemu jej odprowadzenia. W odróżnieniu od sztolni, które przebiegają w określonym stosunkowo mało zmiennym górotworze, szyby przecinają wiele zróżnicowanych warstw gruntowych i skalnych z różnym stopniem zawodnienia. Często przed przystąpieniem do głębienia szybu musimy dokonać niektórych zabiegów umożliwiających prowadzenie robót. Należą do nich:
(…)
… stałej obudowy szybu.
Głębienie szybu rozpoczynamy od wykonania wykopu, w którym instalujemy jego głowicę, zwieńczenie stabilizujące układ obudowa-górotwór. Szeroko przestrzenny wykop ze skarpami zabezpieczonymi przed wodami opadowymi wykonuje się ponad poziomem wód gruntowych. Zlokalizowane w wykopie zwieńczenie - to betonowy lub żelbetowy wieniec (najczęściej pierścień) dla konstrukcji szybu stałego (rys. 9.30), a wielokrotna rama z okrąglaków dla szybu tymczasowego w obudowie drewnianej (rys. 9.31). Po wykonaniu głowicy pod jej osłoną pogłębiamy wykop w granicach jednego metra i ustawiamy pierwszy segment szalowania jego skarp, ociosów. Szalowanie wykopu składa się z dwóch ram drewnianych lub pierścieni metalowych ustawionych w górną; i dolnej części wykopu jako jego rozparcie oraz z deskowania…
… i zmontować w pozycji poziomej z przyleganiem do konturu wykopu. Ramy i pierścienie rozpierające szalowanie są podwieszane systematycznie bezpośrednio lub pośrednio do głowicy szybu. Według podanej zasady wykonuje sią szyby tymczasowe w obudowie drewnianej na całej ich głębokości.
W przypadku szybów stałych po zgłębieniu wykopu do około 12 m wykonujemy segment obudowy stałej żelbetowej, betonowej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)