GEOCHEMIA PROCESÓW ZACHODZĄCYCH NA POWIERZCHNI ZIEMI
Procesy egzogeniczne (hipergeniczne) - procesy zachodzące pod wpływem zewnętrznych czynników (czynników fizykochemicznych). Procesy te powodują powstanie zwietrzelin i skał osadowych.
Zwietrzenie
Transport Powietrzny
Wodny
Lądowy Sedymentacja (w środowisku wodnym, opadanie na dno zbiornika i dokonywanie się selekcji frakcji ziarn).
Diageneza - przeobrażanie się z powstających skał osadowych na skał osadowych na skutek działania czynników środowiskowych.
- wietrzenie - mogą ulegać temu wszystkie typy skał
Mechaniczne (fizyczne) - pękanie, kruszenie, rozsypywanie się, rozluźnienie spoistości skały pierwotnej, dezintegracja: np. na skutek zamarzania soli, itp. W szczeliny razem z wodą dochodzą różne związki i minerały
Chemiczne - np. biologiczne, drobne roślinki wchodzą w szczeliny i rozrastając się powoduje pękanie skał; dużą rolę odgrywają takie mikroorganizmy, które wydzielając różne związki organiczne rozpuszczają skały (zachodzą procesy utleniania).
Drugim przykładem jest łączenie się CO2 z H2O powodując powstanie H2CO3, który jest w stanie rozpuścić wiele minerałów np. kalcyt. Pod wpływem bakterii działających na FeS2 produkowany jest kwas siarkowy.
Powstawanie kwasów huminowych (organicznych poprzez zakwaszone gleby przez rośliny - rośliny obumierają, roślina ulega rozkładowi przez nadmiar wody i braku tlenu, i tworzy się torf poprzez kwasy huminowe, i substancje humusowe. Inne kwasy powodujące zakwaszenie: kwas octowy, mrówkowy, szczawiowy, itp. (poprzez organizmy żywe).
Reakcje chemiczne zachodzące podczas wietrzenia chemicznego Rozpuszczanie - wyłuskiwanie pojedynczych jonów lub cząsteczek z ciała stałego i otrzymujemy substancją na poziomie molekularnym z H2O, Na+, Cl-. Rozpuszczaniu chętnie ulegają sole sodowe, potasowe, itp. Pozostałe minerały są trudno rozpuszczalne, jednak gdy woda jest zanieczyszczona np. w węglany, kwasy, ułatwia to rozpuszczanie.
ROZPUSZCZANIE KONGRUENTNE - ciało rozpuszcza się przechodząc w całości do roztworu, bez tworzenia stałych faz, ROZPUSZCZANIE NIEKONGRUENTNE - gdy oprócz roztworu powstaje nowa faza mineralna.
Hydratacja - uwodnienie, przyłączenie cząsteczek wody:
CaSO4 CaSO4*2H2O
Anhydryt gips
Dehydratacja - odwodnienie, gdy podgrzejemy np. gips - woda się uwolni i znowu powstanie anhydryt.
Krzemionka SiO2*nH
(…)
… objętości roztworu. Zazwyczaj są euhedralne kryształy.
KRYSTALIZACJA HETEROGENICZNA- gdy nakleacja i wzrost kryształów zachodzą na powierzchni ciał stałych obecnych w systemie. Zazwyczaj jej rezultatem są subhedralne kryształy przyczepione do powierzchni.
IZOTOPY- odmiany alotropowe pierwiastka
IZOBARY- to nuklidy o tej samej liczbie masowej A, różniące się liczbą atomową Z-np. 31H i 32He
IZOTONY- to nuklidy o tej samej liczbie neutronów ale różnych liczbach masowych i atomowych np. 166C, 157N, 168O.
STOPIEŃ UTLENIENIA
S~`2wartościowość
S2-jon
Co decyduje o tym co powstaje w procesie wietrzenia?
materiał wyjściowy, czyli co wietrzeje, np. granit, wapień
morfologia terenu np. teren górski, nizinny np. w warunkach górskich szybciej działają czynnki mechaniczne jak dezintegracja czy transport…
… do wyłapywania anionów np. Cl- MnO2(OH-)- zdolność do wyłapywania kationów np. Na+ PZC- punkt zerowego ładunku cząstki koloidalnej ( punkt izoelektryczny).
Takie pH przy którym cząstka koloidalna ma ładunek=0
Koloidy są nietrwałe.
Koagulacja-proces łączenia koloidów i wytrącania w postaci osadów.
Adsorbcja- wiązanie różnych cząsteczek na powierzchni koloidalnej- wymiana jonowa ( absorpcja jonowymienna)
Zeolity- krzemiany mające zdolność wymiany jonowej; stosowane w akwariach,
MB+- błękit metylenowy, po rozpuszczeniu w H2O daje intensywnie granatową barwę.
SMEKTYTY- mają zdolność wymiany kanionów, CEC- Cation Exchange Capacity. Podaje się w milirównoważnikach [ meg/100g], mol
Meq= mol/ładukek=mol/wartościowość
Pojemność jonowymienna 50-120 meg/100g
ZEOLITY i HUMUSY także mają zdolność wymiany kationów.
Rudy…
… . Tutaj również następuje największe krążenie pierwiastków. Temperatura maleje do -500C. Skład to głównie: azot (78%), tlen (21%), a także argon, dwutlenek węgla itp.
Tlen jest stopniowo zastępowany helem a następnie wraz z wysokością wodorem.
Promieniowanie kosmiczne zawierające neutrodyna granicy troposfery i stratosfery powoduje reakcje: 147N + 10n = 146C + 11H izotop promieniotwórczy 147N + 10N = 126C + 31Htryt…
… wyjątkami 1,5% nieparzysto - nieparzyste, nietrwałe izotopy promieniotwórcze, wyjątki np. które są bardzo trwałe Podział izotopów:
według trwałości → trwałe i promieniotwórcze
według pochodzenia → pierwotne - powstały razem z materią wszechświata i istnieją na ziemi
→ wtórne - powstałe z innych pierwiastków
Każdy pierwiastek może występować w kilku odmianach, izotopach
nuklidy - odmiany tego samego…
… warunkach muskowit, skalenie alkaliczne, cyrton, turmalin, platyna, diament, kasyteryt ( tlenek cyny SnO2); wolframit, chromit;
Ulegają jedynie dezintegracji i transportowi.
-minerały wtórne, nie rozpuszczalne w wodzie, zwykle produkty hydrolizy, są to minerały drobnoziarniste np. minerały ilaste: boksyty, krzemiany, wodorotlenki metali (Mn, Al., Fe), łatwo tworzą zawiesiny (roztwory koloidalne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)