WYKŁAD VI. FRUSTRACJA I STRES FRUSTRACJA
Warunki wzbudzenia frustracji:
jednostka znajduje się w sytuacji nierozwiązywalnego problemu;
nie ma możliwości ucieczki lub wycofania się;
jest silnie motywowana do reagowania. Przyczyny frustracji: czynniki wewnętrzne - wynikają z właściwości fizycznych i psychicznych jednostki
czynniki zewnętrzne - właściwości obiektywnej sytuacji.
przeszkody bierne - blokują działania, uniemożliwiają realizację dążeń
• przeszkody czynne - dodatkowo mogą wzbudzać zagrożenie. Konflikty motywacyjne: Powstają wówczas, gdy istnieją dwa (lub więcej) wzajemnie się wykluczające motywy o podobnym nasileniu:
Dążenie - dążenie
Unikanie - unikanie
Dążenie — unikanie. Struktura osobowości jako źródło frustracji Konfliktowa struktura
Obecność społecznie nieakceptowanych motywów
Ukształtowanie się niepoprawnych technik zaspokajania potrzeb. Następstwa frustracji Nastawienie zadaniowe - przeszkoda traktowana jest jako problem do rozwiązania; Nastawienie obronne - celem staje się zredukowanie przykrego napięcia emocjonalnego:
Pobudzenie i napięcie
Agresja - działanie, którego celem jest wyrządzenie szkody osobie lub przedmiotowi, na który zostanie skierowane.
Fiksacja - stereotypizacja zachowania
Regresja - pojawienie się bardziej prymitywnych form zachowania
Apatia i wycofanie się
Redukcja napięcia bez prób zmiany jego źródła
Zaburzenia psychosomatyczne Mechanizmy obronne osobowości: o Wszelkie zabiegi pozwalające na redukcję przykrego napięcia emocjonalnego bez zmiany obiektywnej sytuacji;
o Wyłącznie wewnętrzne manipulacje poznawcze zapewniające redukcję poziomu lęku Wyparcie - usuwanie i/lub niedopuszczanie do świadomości treści zagrażających Izolacja - oddzielenie myśli od uczuć, odrzucenie ładunku emocjonalnego towarzyszącego sytuacjom Zaprzeczanie - negowanie istnienia zagrażających treści Reakcja upozorowana - zastąpienie ekspresji nieakceptowanych treści przez
manifestowanie treści przeciwstawnych Projekcja - przypisywanie innym własnych nieakceptowanych cech, motywów, emocji, myśli Racjonalizacja - uzasadnianie i usprawiedliwianie nieakceptowanych treści tak, by mogły być tolerowane Identyfikacja - uznanie pożądanych cech innych za własne Substytucja - zastępowanie celów (działań) nieaprobowanych aprobowanymi
STRES A bodziec: - klasa czynników zakłócających działanie, zagrażających lub uniemożliwiających zaspokojenie potrzeb (Reykowski)
(…)
… uruchomienie regulacyjnych funkcji psychiki, gdyż normalne reakcje przystosowawcze są niewystarczające (Terelak).
Stresor
- wszystko to, co stawia przed organizmem (jednostką) jakieś wymagania (Selye) Sytuacje iredne (Tomaszewski):
zakłócenia (przeszkoda, zwłoka, brak, zaskoczenie, zawód, wymagania),
zagrożenia (fizyczne, pozycji społecznej, wartości),
deprywacja (niedociążenie, monotonia, izolacja, uwięzienie)
> przeciążenia (wysiłkiem fizycznym lub umysłowym) Czynniki stresu (Terelak):
psychologiczne (j .w.),
fizyczne (klimat, hałas, wibracje, oświetlenie, promieniowanie),
chronobiologiczne (zaburzenia rytmów biologicznych),
socjologiczne (związanych ze strukturą grupy i organizacji). Źródła stresu (Lazarus i Cohen)
kataklizmy -nieprzewidywalne wypadki zdarzające się jednocześnie całym społecznościom lub grupom osób, wywierające silny wpływ negatywny na jednostkę;
stresory osobiste - zdarzenia dotyczące jednostki, niekiedy nieprzewidywalne, silnie wpływające na jej funkcjonowanie, angażujące wiele wysiłku w procesy radzenia sobie;
stresory drugoplanowe - codzienne kłopoty życiowe, stosunkowo drobne zdarzenia życia codziennego.
H. Selye wyróżnił:
zmiany specyficzne (lokalny zespół adaptacyjny - LAS) zależne od rodzaju działającego stresora i pojawiające się w miejscu jego zadziałania;
zmiany niespecyficzne (ogólny zespół adaptacyjny - GAS) związane z ogólną mobilizacją organizmu, niezależne od rodzaju czynnika szkodliwego, które zostały nazwane stresem. Trzy stadia ogólnego zespołu adaptacyjnego:
stadium reakcji alarmowej - mobilizacja sił obronnych organizmu, po fazie szoku pojawia się faza…
… reakcja organizmu na wszelkie stawiane mu żądania (Selye)
1. ogólnie wszelka siła, która, zastosowana wobec organizmu, wywołuje istotną modyfikację jego postaci, zazwyczaj z konotacją, że jest to zniekształcenie lub wypaczenie - przyczyna;
2. stan napięcia psychicznego, wywołany przez siły i naciski, o których mowa w znaczeniu 1
- skutek. (Reber, Słownik psychologii). Ujęcie relacyjne (Lazarus, Folkman…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)