TERELAK rozdz. 1 - uzupełnienie 1.1.1.Teoria homeostazy;
Zdolność adaptacji jest najistotniejszą cechą odróżniającą świat ożywiony i nieożywiony. C. Bernard zwrócił uwagę, że komórki organizmów wielokomórkowych żyją własnym, odizolowanym środowiska zewn. Życiem. Sformułował on prawo stałości środowiska wewnętrznego i zauważył to środowisko wewn., które jest gwarantem stałości jest również gwarantem niezależnej egzystencji ustroju. Stałość tego środowiska= warunek życia. Zauważył też, że stałość ta zachowana jest dzięki proc. Fizjologicznym i biochemicznym ustroju. Walter Cannon (twórca teorii homeostazy) mówił w takim przypadku o Mądrości ciała - upatrywał ją w mechanizmach regulujących, nie rzadko bardzo złożonych.
Homeostaza zakłada, że ustrój jest w stanie prawidłowo funkcjonować tylko w granicach, w jakich zdolny jest do szybkiej adaptacji, tak, aby zachować stan środowiska wewn. W ramach ściśle określonego dla danego organizmu norm!!!
Z 2 strony odpowiedzi każdego ustrojona zmiany środowiska muszą być tego rodzaju, aby pozwalały mu właściwie funkcjonować w zmienionych warunkach.
Rozwinięciem teorii homeostazy jest teoria przystosowania (podkreślenie dynamizmu homeostazy, utrzymanie jej wymaga od organizmu ciągłej aktywności).
1.1.2.Teoria stresu-dystresu Selye'go
Teoria stresu jest rozwinięciem teorii adaptacji . Następuje tu opis powstania teorii Selye'go, który podany był na wykładzie i w rozdziale 56 Strelaua, więc nie ma sensu tego powielać.
Antonovsky - podejście salutogenetyczne:
W tym podejściu zakłada się, inaczej niż dotychczas, że brak homeostazy i uporządkowania jest normalnym stanem organizmu ludzkiego. Autor duża wagę przywiązuje do czynników, od których zależy radzenie sobie ze stresem. Nazwał on je Uogólnionymi zasobami odpornościowymi, które definiuje jako wszelkie fizyczne i biochemiczne ( odporność), materialne, poznawcze i emocjonalne , związane z wartościami, postawami i relacjami interper. Oraz makro-socjo-kulturowe właściwości jednostki, które umożliwiają skuteczne unikanie bądź przezwyciężanie stresorów. Czynnikiem wspólnym tych właściwości jest poczucie koherencji (SOC). Jest to określony sposób postrzegania świata jako zrozumiałego, sterowalnego i sensownego. Kształtuję je doświadczenia życiowe. Autor definiuje je jako globalna orientację człowieka , wyrażającą stopień, w jaki człowiek ten ma dominujące, trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności, że (I) bodźce dopływające w ciągu życia ze środowiska wewn. I zewn. Mają charakter strukturalizowany, przewidywalny i wytłumaczalny, (II) dostępne są zasoby, które pozwalaja mu sprostać wymaganiom stawianym przez te bodźce (III) wymagania te są dale niego wyzwaniem godnym wysiłku i zaangażowania.
(…)
…, pojawiająca się szkoda nie zmienia zasadniczego kierunku celu, a tylko modyfikuje taktykę
-emocjonalno-obronny , powstanie silnych emocji negatyw. Oraz zmiana pierwotnego kierunku działania. (Rozenzwieg sformułował do tego wzorca 4 hipotezy dotyczące skutków frustracji; agresja, fiksacja, regresja i mechanizm obronne).
Inny typ reakcji, nastawiony na obronę ego (Grzegołowska-Klarkowska);
-regresje
-projekcja…
… mogą być postrzegane jako teliczny (przeżywany jako niepokój, motywacja do unikania pobudzenia) i parateliczny.(wywołuje nudę, motywuje do poszukiwania pobudzenia). Oba rodzaje stresu dają układ 4 typów stresu;
-stres-napięcie teliczne
-stres-napięcie parateliczne
-stres-wysiłek teliczny -stres-wysiłek parateliczny
duże natężenie stresu-wysiłku i niski poziom s-napięcia w stanach telicznych -> migreny, ryzyko choroby…
… sytuacyjno-poznawczy (ujmowanie poznawcze różnych elementów sytuacji i ich odzwierciedlania percepcyjnego, emocjonalnego i pojęciowego).
1.3.8.4. Poznawczo -kompetencyjna koncepcja stresu Sękowej.
Łączy ona tu koncepcję Lazarusa (mechanizm pierwotnej oceny stresu) i koncepcję wypalenia się zawodowego (przejawy emocjonalnego wyczerpania, depersonalizacji i braku satysfakcji). Wg Sękowej wypalenie…
…. snu, spożywania posiłków itp. Zjawisko to należy rozpatrywać na kontinuum poranności- wieczorowości. Stres powodują rozbieżności między reakcjami fizjologicznymi, będące odpowiedzią organizmu na czynniki astronomiczne zw. Z przemiennością oświetlenia i ciemności a wymuszonymi reakcjami psychicznymi przez wymagania społeczne i cywilizacyjne np. pora posiłku, pracy itd. U człowieka te psych. Czynniki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)