Forma złoża geometryczny kształt skupienia kopaliny ,a pojęcie budowy-jego ułożenie w przestrzeni .
Złoża kopalin mogą mieć formy: izometryczne, płytowe, słupowe (kominowe) lub złożone.
F. Izometryczne mają w przybliżeniu jednakowe wymiary w kierunku długości, szerokości i miąższości. Zależnie od wymiarów wyróżnia się pośród nich: diapiry, pnie, sztokwierki, gniazda, kieszenie itp.
Diapiry są charakterystyczne dla niektórych złóż soli kamiennej, pnie - dla skał magmowych.
Sztokwerk jest to forma złoża, w której kopalina tworzy cienkie żyły w izometrycznej masie skalnej. Jego przykładem są niektóre złoża magnezytu w skałach serpentynitowych. Jest on również charakterystyczny dla niektórych złóż rud cyny, złota, miedzi, molibdenu i in.
Gniazda to nieduże skupienia kopaliny o wym. od kilku do kilkudziesięciu metrów. Zazwyczaj wyst. w większej ilości. Ich przykładem są niektóre złoża chromitu w masywach zasadowych skał magmowych.
Kieszenie to formy mniejsze niż gniazdo o wym. do kilku metrów .Ich przykładem są złoża glinek boksytowych, rud żelaza oraz piasków formierskich w lejach i zagłębieniach krasowych.
F. Płytowe charakteryzują się znacznymi wymiarami w dwu kierunkach przy na ogół niedużej miąższości. Należą do nich: - Płytowe to forma złoża, w której skupienie kopaliny ograniczone jest dwoma mniej więcej równoległymi płaszczyznami. Dolna część pokładu nazywa się spągiem, górna - stropem.
Soczewy są szczególnym przypadkiem wykształcenia pokładów o mniejszej niż pokłady długości i szerokości. Wyklinowują się one we wszystkich kierunkach. Niekiedy odznaczają się miąższością rzędu dziesiątek metrów. Charakterystyczne dla niektórych złóż węgli brunatnych, rud żelaza i metali nieżelaznych.
Żyły przedstawiają formy złóż ograniczone dwoma w przybliżeniu równoległymi płaszczyznami, tnącymi niezgodnie skały otaczające. Ich wymiary w kierunku biegu i upadu są znaczne, natomiast miąższość jest mała. Powstają w wyniku wypełnienia szczelin w skałach i zbudowane są z materiałów, które nie są pochodzenia osadowego. Żyły niezgodne przecinają się w dowolnych kierunkach, żyły zgodne (pokładowe) są zgodne z układem skał. Granice żył mogą być ostre (wyraźnie odcinają się od skał w których występują) .Apofiza - odgałęzienie głównej żyły . Butte - Montana USA największe złoże żyłowe na świecie (pochodzenie magmowe) koński ogon Żyły mogą się rozwidlać lub krzyżować, mogą wychodzić na powierzchnię lub mogą być żyłami ślepymi, żyły zgodne (sille), niezgodne (dajki)
Szliry to formy zbliżone do żył, jednak różniące się od nich stopniowymi przejściami substancji mineralnej w skałę płonną, forma ta jest charakter. Dla niektórych złóż pochodzenia magmowego, np. chromi tu.
(…)
… wielkie i ogromne.
Najważniejsze surowce:
Skaleń- dla potrzeb przemysłu ceramicznego, szklarskiego
Kwarc-do zastosowań specjalnych , morion jubilerski (zupełnie czarny kwarc)
Muskowit, biotyt-łyszczyki w elektronice; źródło pozyskiwania np. litu
fluoryt, grafit, beryl, topaz, ametyst, rubin- kamienie szlachetne
Rudy metali: cyna, wolfram, molibden, uran
Ogromne złoża skalenia na: Ukrainie, w Skandynawii…
… minerały powstaje magma diorytowa z której wydziela się andezyt, minerały ciemne (amfibole, horblenda, augit). Zostaje magma grano diorytowa z niej w dalszym ciągu wytrąca się horblenda, biotyt, oligoklaz. Powstaje m. granitowa z której krystalizuje : ortoklaz, kwarc, biotyt może wykrystalizować muskowit.
Etapy krystalizacji: W sensie złożowym w 1 etapie tworzą się jako główne minerały złożowe: minerały bogate w żelazo i tytan (piryt, rutyl, tytanit itd.) , rzadko tworzą się koncentracje złożowe: nikiel, kobalt, miedz, platyna, wolfram, chlor.
W 2 etapie jest mniej tlenków żelaza, tytanu, magma bogata w krzemionkę, wodę i tworzy się etap gdzie tworzą się złoża germanu, manganu, gal, piryt mniej minerałów rudnych.
W etapie3 :
m. granitowej- jest to magma lekka K2O woda, glinokrzemiany ze złożowych…
… w jakiś skałach tak nietypowych składników oznacza, że skała była zmieniona metasomatycznie, min. molibdenu cyny, chlorki, bromki, wolfram- typowe metale Etap hydrotermalny kończy etap krystalizacji magmy, jest najbardziej złożony, dzieli się na : etap hipotermalny, etap mezotermalny, etap epitermalny, jest zróżnicowany mineralogicznie: kwarc, chloryt, serycyt, epidot, min. kruszcowe bardzo wielu metali np…
… do przemieszczenia. Działanie wody odpowiednio agresywnej chem. Na duże oznaczenie następują przeobrażenia minerałów (formacja iłowa w pierwotnej skale występują skalenie na skutek działania wody tworzą się min. ilaste np. kaolinit), rezydualne złoże na granicie
Laterytowa- tworzy się w klimacie gorącym, naprzemiennie pojawianie się okresów b. Suchych i b. Mokrych (wilgotnych). Usuwane są ze skał krzemionka i alkalia (tlenki Ca, K) zostaje w złożu podkoncentrowane żelazo, mangan, nikiel, aluminium. Większość składników pozostaje na miejscu (tych które nie zostały wcześniej usunięte) wyróżnia się formacje :
Boksyty- ruda aluminium (glinu Al), skałą macierzysta są skały magmowe słabo kwaśne lub obojętne (np. bazalty i dioryty) po wyprowadzeniu minerału na miejscu zostają złoża zawierające >50%AlO3 , tlenki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)