FILOZOFIA STAROŻYTNA
DWIE LINIE W FILOZOFII EUROPEJSKIEJ
NARODZINY FILOZOFII EUROPEJSKIEJ (Z CZYM SĄ ZWIĄZANE?)
Narodziny filozofii europejskiej- moment pojawienia się: VII wiek p.n.e:
Przejście do myślenia filozoficznego:
1) Przejście od myślenia operacyjnego do teoretycznego. Od pytania „jak” czyli pytania o wiedze operacyjną, do pytania „dlaczego”. Zaczęto pytać dlaczego tak
2) Przejście od myślenia religijnego do myślenia racjonalnego. Po części pytania filozofii są wspólne, tylko religia na te pytania odpowiada na drodze irracjonalnej, odwołuje się do bytów i sił nadprzyrodzonych. Filozofia na te same pytania zaczyna odp odwołując się do przyczyn należących do tego świata.
JOŃSKA FILOZOFIA PRZYRODY
Powstała w miastach w obrębie Morza Jońskiego.
Kształtują się podstawowe kategorie myślenia, rozwiązywania problemów.
Pierwsze pytanie filozofi greckiej:
Z czego wszystko, czyli pytanie o prasubstancję
Prasubstancja= arche- substancja, z której wszystko się wyłania, coś pierwotnego.
Pierwszy filozof: Teles z Miletu:
Zapytał z czego wszystko. Odpowiedział, że wszystko z wody. Dopiero tak odpowiedz zakwalifikowała go jako filozofa, bo na podstawie empirycznej- doświadczalnej udzielił odpowiedzi. Założył też, że wszystko powstało z czegoś. Nic nie może powstać z niczego. (Inaczej niż w religii). Woda ma charakter materialny, jest substancją materialną.
Anaksymander- uczeń Talesa: :nie zgodził się z Talesem, stwierdził, że wszystko nie mogło powstać z wody, bo wtedy nie mogłoby mieć natury innej niż woda, gdyż określoność ogranicza. Jeśli coś określimy, to wykluczymy zbiór rzeczy, które do tego określenia nie pasują.
Zasada niesprzeczności (sprzeczności)- dana rzecz nie może mieć i nie mieć zarazem danej cechy równocześnie w danej chwili. Zdanie nie może być prawdziwe i fałszywe zarazem. Coś nie może być i nie być zarazem.
Anaksymander mówi, że rzeczywistość jest bardzo różnorodna i mogą powstać rzeczy, których nie możemy sobie wyobrazić, więc trzeba uznać, że arche jest nieokreślona. Nazwał ją apeiron= nieokreśloność. Substancja ta ma charakter materialny, ale nie można jej określić, gdyż kiedy ją określimy to ograniczymy to co może z niej powstać. Doszedł do tego na drodze rozumowej= racjonalnej.
Inne odpowiedzi:
1) Powietrze- zagęszczone i rozrzedzone tłumaczy wszystkie stany skupienia. Arche jest nie tylko prasubstancją, ale też tworzywem rzeczywistości.
2) 4 prasubstancje: woda, ogień, powietrze, ziemia.
(…)
….
Jak tylko myśląc można powiedzieć prawdę o świecie? Jakie musi być przyjęte założenie? Posługując się prawami logiki. Założona jest tożsamość myśli i bytu. Pozostając w sferze myśli odkrywa się prawa bytu.
Materialiści Greccy: Ci powyżej, a dodatkowo w V wieku p.n.e Demokryt. Nie jest zaliczany do Jończyków.
ATOMIZM DEMOKRYTA Demokryt tworzy atomistyczną koncepcję świata. Powiedział, że rzeczywistość zbudowana…
… cechy obiektywnej rzeczywistości.
Relacja wiedzy do obiektywnej rzeczywistości: Jest to relacja bardzo ścisła. Wiedza jest o obiektywnie istniejącym świecie i ona opisuje obiektywnie ten świat, w sposób niesfałszowany.
Podsumowanie:
VII- V wiek p.n.e- okres tworzenia się kategorii, pojęć, podejścia, tworzenia się filozofii. Zapoczątkowanie antyirrrecjanalnego myślenia. 1) Powstanie kategorii bytu- sformułowany przez Parmenidesa. Byt jest kulą- kula Parmenidesa- jako byt doskonały.
2) Powstanie kategorii kosmosu (Pitagoras)- harmonijna całość, przejście od chaosu do kosmosu poprzez arche- tworzywo, prasubstancja, zasada.
3) Jedność, wielość
4) Część i całość
5) Stałość i zmienność
6) To co jest i to co nam się jawi
7) Poznanie pozorne (mniemanie, doxa) i poznanie prawdziwe (episteme)
Dychotomiczny…
…).
Sokrates- V wiek p.n.e
Zginął przez wypicie cykuty, dostał wyrok śmierci za deprawowanie młodzieży i za wprowadzania nowych bogów.
„Wiem, że nic nie wiem”. Od niego zaczyna się przełom. Twierdził, że nic nie zasługuje na zapisanie. Uważał, że sztuka filozofii polega na rozmowie, dialogu, nie znamy go z jego pism, tylko z pism Platona- ucznia Sokratesa. Problem, gdzie się kończy Sokrates, a gdzie zaczyna…
… spowodowało chrześcijaństwo: początek, sąd ostateczny itd.
Heraklit twierdzi, że stałość jest pozorna, jest tym co się jawi. Podzielił rzeczywistość na dwie sfery: to co jest i to co nam się jawi. a to co się nam jawi, a naprawdę wszystko się zmienia. Prawda jest ukryta, trzeba do niej dotrzeć. Parmenides uważał, istotą rzeczywistości jest stałość, zmiana jest pozorna. Jawi nam się zmiana. Istotą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)