To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
FIKCJA LITERACKA (koncepcję stworzył Arystoteles - mimesis)
- Platon → naśladowanie wyglądów zmysłowych, naśladowanie artysty jest podwójnym oszustwem (podwójnym zafałszowaniem rzeczywistości), sztuka kłamie, oszukuje człowieka.
- Arystoteles → literatura naśladuje rzeczywistość (to, co może być lub co być powinno), sztuka nie naśladuje tego, co jest. Arystoteles wprowadza pojęcie prawdopodobieństwa, świat przedstawiony jest wyidealizowany.
Synonimy fikcji - iluzja, kreacja, zmyślenie.
To, co zostało napisane, to nie jest życie, jest to pożyczone z życia. Utwór jest projekcją (modelem) świata. „ UPORZĄDKOWANIE NADDANE” (nadorganizacja językowa) - pojmowanie dzieła literackiego jako aktu komunikacji językowej.
Roman Jakobson w artykule „Poetyka w świetle językoznawstwa” łączył poetykę z lingwistyką (dziś wiemy, że jest to nieprawidłowe).
Karl Bühler wyróżnił 3 elementy aktu mowy: nadawcę (z którym łączy się funkcja ekspresywna), odbiorcę (z którym łączy się funkcja impresywna), i rzeczywistość, o której się mówi (funkcja symboliczna).
Rzeczywistość Według Jakobsona tych elementów jest sześć:
Nadawca nadaje do odbiorcy komunikat o danym kontekście, który zawiera się w danym kodzie, rozumianym przez obie strony komunikacji.
FUNKCJA EKSPRESYWNA - związana jest z nadawcą. Polega na uzewnętrznieniu, wyrażeniu „ja” lirycznego itp. (zwierzenia, listy, pamiętniki). FUNKCJA IMPRESYWNA - nakierowana jest na odbiorcę, wpłynięcia na niego. Najważniejsze będzie „ty”, „wy”. Stosuje się wołacze, zwroty, rozkaźniki, polecenia - tą funkcją zajmuje się retoryka (liryka apelu, liryka zwrotu do adresata, literatura dydaktyczna). FUNKCJA POZNAWCZA - najważniejsze jest to, o czym się mówi (informacje, wiadomości, fakty, encyklopedie, poradniki, powieści realistyczne i naturalistyczne). FUNKCJA METAJĘZYKOWA - przedmiotem wypowiedzi jest język: „Czy myślimy o tym samym?”, „Czy rozumiesz, o czym mówię?” (podręczniki, lingwistyka, teksty autotematyczne). FUNKCJA FATYCZNA - nastawienie na kontakt (rozmowy telefoniczne: Halo? Jesteś tam? Słuchasz mnie?; poemat dygresyjny - skupianie uwagi przez bezpośredni zwrot do czytelnika). FUNKCJA POETYCKA - nakierowanie na komunikat, na wewnętrzny układ elementów. Jest nastawiona dośrodkowo - zależy jej przede wszystkim na komunikacie - uporządkowanie naddane. Stosowanie chwytów retorycznych.
Odmienność polega na innym hierarchicznym porządku funkcji. Dominacja funkcji poetyckiej tworzy dzieło sztuki.
Definicja funkcji poetyckiej wg Jakobsona: Projekcja zasady ekwiwalencji z osi wyboru na oś kombinacji (najmniej poetycka definicja funkcji poetyckiej), np. veni, vidi, vici.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)