To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ewolucjonizm schematyczny wg Burszty:
Wraz ze zdefiniowaniem stanu natury jako prototypowego ujęcia społeczeństwa pierwotnego, poprzedzającego ukształtowanie się cywilizacji, narodził się ewolucjonizm schematyczny, dominujący w XIX wieku.
Wiek ten stał się okresem finalnym otwarcia się kultury wraz z zakończeniem epoki odkryć geograficznych. Poznana Ziemia stała się ostateczną barierą. Europa w XIX w. dokonała gwałtownej ekspansji na odkryte wcześniej ziemie, czyniąc wiele z nich swoimi koloniami. „Dzicy” tubylcy stali się elementem tego świata; ujmowano ich jednak poza przestrzenią kulturową: byli geograficznie odlegli, a na osi czasu lokowali się jako przedstawiciele przeszłości.
Nowe pojęcia, wprowadzone przez ewolucjonizm schematyczny:
Społeczeństwo pierwotne;
Umysł pierwotny;
Kultura.
Ewolucjoniści uznają społeczeństwa pierwotne za formę, która w czasie przekształca się w bardziej złożone, współczesne formacje społeczne.
ile w Oświeceniu człowiek w społeczeństwie pierwotnym znajdował się „w stanie natury” - ewolucjoniści uważali go za nieświadomego, dysponującego ograniczonymi możliwościami intelektualnymi, myślącego nielogicznie i nienaukowo, i dlatego odwołującego się do magii.
Koncepcja społeczeństwa pierwotnego ewolucjonistów: nadal traktowane jako antyteza naszego społeczeństwa: była to jakby karykatura społeczeństwa europejskiego, pozbawiona jego dodatnich atrybutów:
rozumnych rządów,
terytorialnej państwowości,
monogamicznej rodziny,
własności prywatnej.
Zamiast nich społeczeństwo pierwotne oparte było na:
Nomadyczności (miało charakter wędrowny);
Uporządkowaniu w oparciu o związki krwi;
Rodzinie niemonogamicznej;
Pierwotnym komunizmie.
Racjonalności człowieka współczesnego przeciwstawiano umysłowość uwikłaną w magię, nielogiczną.
Za to inaczej niż w Oświeceniu społeczeństwo pierwotne miało już w XIX wieku swoją przestrzeń i czas. Ewolucjoniści uważają je za „naszych żyjących przodków”, co czyniło je zarazem odległymi i bliskimi współczesności.
Odlegli - gdyż reprezentujący dawne stadia rozwoju społecznego, stanowiący rodzaj „przeżytku”;
Bliscy - gdyż podlegający oglądowi empirycznemu (choć ewolucjoniści nie czuli jeszcze potrzeby takiego bezpośredniego kontaktu).
Dla ewolucjonistów kultura i cywilizacja podlegała procesowi rozwoju od form prymitywnych po doskonałą współczesność, która stanowiła zwieńczenie ewolucji. Ewolucjoniści fascynowali się pierwotnymi zalążkami współczesnych instytucji: początkami religii, prawa, małżeństwa, języka. Człowiek pierwotny zajmował inne, wydzielone miejsce w uniwersalnym czasie: to zawsze antropolog badał Indianina, a nie odwrotnie.
(…)
….
Florian Znaniecki: ewolucjonizm to „porównawcze studium ludzi pierwotnych w zbiorowościach prymitywnych.
Upowszechnienie się idei społeczności pierwotnej, umysłu pierwotnego i kultury odegrało istotną rolę w ukształtowaniu się antropologii jako samodzielnej dziedziny wiedzy.
Pojęcie kultury: pierwsza definicja: Tylor 1871: kultura (…) jest złożoną całością zawierającą wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)