To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Europa Środkowo-Wschodnia według Andrzeja Czarnockiego Region Europy Środkowej i Wschodniej w systemie stosunków międzynarodowych istniejących pod koniec lat 80 ubiegłego stulecia nie istniał. Nieobecność ta wynikała z podziału Starego Kontynentu tylko na 2 przeciwstawne bloki o charakterze wojskowo-politycznym i gospodarczym. Dychotomiczny podział zrealizowany był na potrzeby ówczesnych 2 super mocarstw: Zachodnia Europa skupiona była wokół USA a Europa Wschodnia była pod kontrolą ZSRR. Kontury obszaru Europy Środkowo-Wschodniej jako pierwsi zaczęli dostrzegać pisarze i intelektualiści, którzy poza świadomością historyczną posiadali również intuicję i wrażliwość, sięgającą pod powierzchnię ówczesnych zjawisk i procesów politycznych w środowisku wewnętrznym państw. Wydarzenia Jesieni Ludów z 1989 r. doprowadziły do zasadniczych transformacji w politycznym, gospodarczym, społecznym, ale także i kulturalnym układzie stosunków europejskich. Europa Środkowa zaczęła być wymieniana jako odrębny region starego kontynentu. Aby mówić o Europie Środkowo-Wschodniej trzeba uświadomić sobie zakres i specyfikę tego pojęcia. Jego wieloznaczność budziła bowiem wiele nieporozumień. Andrzej Czarnocki w swojej pracy przedstawił nam 2 aspekty postrzegania Europy Środkowo-Wschodniej. Znaczenie geopolityczne i kulturowo-historyczne. Europa Środkowo-Wschodnia w ujęciu geopolitycznym Znaczenie to było bardzo popularne w przeszłości. Na wymiar kulturowy i historyczny nie zwracano takiej uwagi. Według polskich pisarzy publicystów, historyków Europa Środkowa była różnie definiowana. Henryk Batowski mówił, że jest to pojęcie polityczne, niepokrywające się z kryteriami geograficznymi. Bardziej umiarkowane spojrzenie mieli panowie M.Wojciechowski i B.Osadnik, którzy zauważyli, iż podejście polityczne jest stosunkowo niewyraźne. Europę Środkową w znaczeniu fizycznym przedstawił nam geograf publicysta Wacław Nałkowski. Zaliczając do tego obszaru ziemie takie jak: Alpy, południowe, Karpaty z niziną węgierską, północne stoki Karpat z niziną polską, oraz góry Francuskie i Niemieckie wraz z ich nizinami. Jego zdaniem był to obszar „nieprawidłowych” stosunków między sztucznymi państwami przez ich nienaturalne rozmieszczenie narodowości. Próby definiowania Europy Środkowej podjęli również niemieccy nacjonaliści. Stworzyli oni pojęcie „mitteleuropa” głoszące postulat zawiązania związku państw do których zaliczano Niemcy i państwa leżące na wsch. i płd. wsch. które znajdowały by się pod ich gospodarczą hegemonią. Tomas Masaryk z wykształcenia socjolog, filozof przeciwstawiał się natomiast niemieckiej koncepcji interpretując Europę Środkową jako „szczególną strefę małych narodów”. Rozciąga się ona na północy od Finlandii po Grecję na południu i od Niemiec na zachodzie po Rosję na wschodzie. Inna z kolei definicja zaprezentowana została przez amerykańskich historyków. Uważali oni bowiem, iż granice na zachodzie wyznacza zasięg wpływów ludów języka niemieckiego i włoskiego, natomiast na wschodzie granice terytorium ZSRR. Warto jeszcze zwrócić uwagę na wydawane na Zachodzie Starego Kontynentu mapy. Zatytułowane Europa Środkowa pokazują obszar ciągnący się od brzegów Wielkiej Brytanii obejmujący terytoria państw Beneluksu, Niemiec, Szwajcarii i Austrii, kończąc się na przecięciu terytoriów Polski, Słowacji i Węgier.
(…)
… i doświadczeń historycznych tych państw, skłania do zaliczenia ich, do obszaru południowo-wschodniego. Wybitny polski pisarz, laureat nagrody Nobla Czesław Miłosz uważał, iż istnieją przesłanki wskazujące na kulturową jedność Europy Środkowej. Twierdził jednak, że obszar ten nie istnieje w sensie geograficznym, nie da się go zdefiniować w oparciu o mapę. Według pisarza swoistość środkowej części Starego…
…, Austria, Szwajcaria oraz państwa Beneluksu, stanowiące geopolityczną część zachodu i stąd jej wyodrębnienie nie ma użyteczności poznawczej w dziedzinie stosunków międzynarodowych. Europa Środkowo-Wschodnia natomiast tę właściwość posiada, chodzi tu bowiem o państwa postkomunistyczne pomiędzy obszarem Unii Europejskiej i NATO a Białorusią i Ukrainą (Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)