Olga Budzyńska
Definicja geograficzna-MITTELEUROPA.
Pojęcie Mitteleuropa, czyli Europa Środkowa to pojęcie historyczne. W znaczeniu geograficznym jednak, mają swoje wyjaśnienie i jest nim - przestrzeń znajdująca się w środku Europy. Zadajmy sobie więc pytanie, czy oznacza to również, że jest to rzeczywistość geograficzna ? Czy istnieje w sercu Europy przestrzeń, której jedność jest wyraźnie określona i która przeciwstawia ją regionom otaczającym? Odpowiedzmy sobie na pytanie, czym jest więc Europa Środkowa … Na pierwszy rzut oka to Niemcy - RFN i NRD, Czechosłowacja, Polska, Austria. Co jednak według geografów ze Szwajcarią, Węgrami i Rumunią? W wieku XIX geografie Malte-Bruna lub Reclusa nie podejmują tej kwestii. W latach międzywojennych zaś, mistrzowskie dzieła Emanuela de Martonne'a z 1930 i 1931 r. definiują i analizują Europę Środkową. Po 1945r. pojęcia polityczne Krajów Wschodu, Europy Socjalistycznej gmatwały ten punkt widzenia.W wydawnictwie „Orbis” Georgie i Tricart tak jak de Martonne , zaliczają tu oba państwa niemieckie, Polskę, Czechosłowację, Szwajcarię, Austrię, Węgry i Rumunię. Georgie i jego współautorzy z wydawnictwa Magellan z 1971r. , wydzielają republiki socjalistyczne Europy Środkowej uznając ich nową jedność geograficzną i polityczną, podobnie jak Blanc w 1974r.Dziś w wyniku upadku systemu Krajów Wschodu system, ten nie ma już większego znaczenia.
Termin Mitteleuropa ma wydźwięk historyczny i geopolityczny. Był on wykorzystywany od XIX w. , aż do upadku Niemiec hitlerowskich mimo że geografowie próbowali nadać mu pojęcie geograficzne. Łączyło się to ze strefą wpływów powstałą w wyniku ekspansji niemieckiej w Europie od ok. roku 1000 w niezgodzie z zawartością tej przestrzeni i przebiegiem granic. Penck obejmował tym pojęciem wielkiego obszaru rozciągającego się od Szwecji i Finlandii na północ po Sycylię na południu i od Szwajcarii na zachodzie po Ukrainę i Odessę na wschodzie. Mitteleuropa po 1945r. był tematem tabu z powodu swego odniesienia geopolitycznego, jednak atlasy obu krajów zawierają mapy Mitteleuropy. W RFN, atlas Alexandra grupuje pod tą nazwą RFN i NRD, Polskę, Czechosłowację . W NRD, atlas kieszonkowy obejmuje te same kraje dodając Austrię, Szwajcarię i Węgry ale odcina Słowację, wschodnie tereny Polski Węgier. Geografia fizyczna a MITTELEUROPA.
POŁOŻENIE CENTRALNE: Pojęcie Europy Środkowej może być stosowane do krajów zajmujących położenie centralne w Europie. Na naszym kontynencie znajduje się więc Europa Środkowa, która przeciwstawia się Europie Północnej (Fennoskandii), Europie Wschodniej (rosyjskiej), Europie trzech półwyspów śródziemnomorskich i Europie Zachodniej ( Wielka Brytania, Francja,Benelux). Niemcy,Szwajcaria, Austria, Węgry, Czechosłowacja i Polska należą do tego środka. Według wypowiedzi Rey'a, z 1987 r.centrum, i centralność nie mają tego samego znaczenia. Centralność zakłada, że centrum tworzy silny biegun, którzy przez demografię i autonomię przyciąga słabsze peryferie. Braudel pisał: Rosja- olbrzymia, lecz oparta swym grzbietem o Azję, może zaspokoić swe potrzeby ekspansji - i czyniła to- na Syberii. Kraje atlantyckie natomiast dzięki morzu wzrastały na swych podbojach handlowych lub kolonialnych, podobnie jak niektóre wielkie porty śródziemnomorskie. Kraje Europy Środkowej stosunkowo małe, zaklinowane między Wschodem a Zachodem, musiały realizować swe sny o wielkości wewnątrz tego obszaru centralnego. Niemcy byli tu najbardziej zdobywczymi, ale takie królestwa jak Polska czy Węgry były również w swoim czasie wielkimi potęgami.
(…)
… do subborealnego lasu mieszanego , po tajgę. WNIOSKI: Istnieja cechy jedności fizycznj Mitteleuropy- położenie centralne, przewężenie kontynentalne z międzymorzem Atlantyk - Morze Północne, wielka liczba jednostek topograficznych o róznej wysokości, klimat w swych średnich umiarkowany, ale złożony z kolejnych ekstremów. W sposób ogólny granice Mitteleuropy nie są łatwe do wyznaczenia, ale w każdym razie…
…, wiejskich, przemysłowych itp. które je kształtowały. Mówi się, że cywilizacja zachodnia, która stworzyła jedność Europy, zrodziła się na frontach śródziemnomorskim i zachodnim tego kontynentu i rozprzestrzeniała się z południa ku północy i z zachodu na wschód. Europa Środkowa odegrała istotną rolę gdyż przenosiła rózne składniki: religijne, społeczne ekonomiczne, artystyczne cywilizacji i wprowadzając…
… czy tureckie niszczyły na wschodzie dawny system, przeciwstawiając Mitteleuropę Europie Wschodniej, bałkańskiej. WNIOSKI: Europa Środkowa nie jest pustym słowem. Jedność nie oznacza jednolitości i różnice w organizacji przestrzeni środkowoeuropejskiej są widoczne ale istnieją cechy wspólne, które łączą pozornie różne krajobrazy i ludzi. Przynależność do Europy i cywilizacji zachodniej jest widoczna…
… nie kończą się na obszarach Europy Środkowej, lecz wkraczają daleko poza nią na zachód i wschód. Europa średniogórzy hercyńskich stanowi jednostkę silnie podzieloną ( Czarny Las, masyw łupkowy nadreński, Harz, Las Tetoburski, masyw czworoboku czeskiego, rów łupkowy reński, kotliny Westfalii i Turyngii, czeskiego Połabia).W przeszłości świat alpejski tworzył przeszkody w politycznej wymianie północ-południe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)