EPOKI PRZEDROZBIOROWE: Posługujemy się terminami: okresy, epoki (w naukach humanistycznych brak jest konkretnych definicji, terminów).
ŚREDNIOWIECZE (z łac. medium aevum ) - wieki średnie
Średniowiecze - epoka w historii i kulturze europejskiej, obejmująca okres między starożytnością a czasami nowożytnymi. Granice czasowe średniowiecza nie są ściśle ustalone, szczególnie w przypadku granicy początkowej (zobacz: starożytność). Najczęściej przyjmuje się, że jest to okres historyczny rozciągający się od czasów rozpadu Cesarstwa Zachodniorzymskiego i wielkiej wędrówki ludów, do początków renesansu. Nazwa epoki wywodzi się z nazwy środka epoki łacińskiego określenia medius aevus (średni wiek), lub media tempora (wieki średnie). Została wprowadzona jeszcze w samym średniowieczu przez pobożnych chrześcijan, którzy uważali czasy, w których żyli, za interwał między pierwszym, a drugim przyjściem Chrystusa. W XV i XVI wieku odwołali się do niej włoscy humaniści, pragnąc wyróżnić "wieki średnie" jako mroczny okres, oddzielający ówczesne czasy od świetnej epoki starożytności. Taką periodyzację spopularyzował Christoph Keller (Cellarius) w XVII wieku. http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Aredniowiecze Z perspektywy początku XIX wieku to, co w Europie przypada na okres między upadkiem Rzymu a oświeceniem nazywano wiekami średnimi. Kiedyś średniowiecze traktowano jak wieki ciemne, mroczne, zacofane. Dziś średniowiecze dla badaczy literatury jest epoką bardzo interesującą.
1. Średniowiecze w Polsce zaczyna się w momencie przyjęcia chrztu przez Mieszka I w 966 r. prądami średniowiecznymi objęte były niektóre grupy społeczne, wąskie elity.
Ustalenie końca średniowiecza nie jest już takie łatwe (w Europie mówi się o odkryciu Ameryki przez K. Kolumba, wynalezienie druku przez Guttenberga, reformacja 1517 r.).
W Polsce rokiem przełomowym może być rok 1543:
zmarł Klemens Janicki, ukazała się drukiem jego elegia O sobie samym do potomności ,
debiut Krótkiej rozmowy między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem M. Reja,
debiutuje A. F. Modrzewski,
w Bazylei ukazuje się dzieło M. Kopernika De revolutionibus orbium coelestium - O obrotach sfer niebieskich (pracował nad nim w latach 1515-1530),
sejm polski ogłasza swe statuty w języku polskim, a nie po łacinie.
2. Renesans (fr. renaissance - odrodzenie) - narodził się we Włoszech (wiek XVI w naszej kulturze). Jest nacechowany pozytywnie. Schyłek XVI wieku to kres renesansu.
Renesans był okresem rozkwitu kultury polskiej. Państwo polsko-litewskie było duże i silne, a wpływy włoskie, które nasiliły się wraz ze ślubem Zygmunta I Starego z Boną Sforzą, przyczyniły się do rozkwitu malarstwa, architektury, sztuki kulinarnej. Do Polski przybyli sławni poeci i myśliciele: Włoch Filip Kallimach (Filippo Buonaccorsi), Niemiec Konrad Celtis. W roku 1488 (niektóre źródła podają 1489) powstało pierwsze w Europie towarzystwo literackie - Nadwiślańskie Bractwo Literackie. Jego członkami zostali Celtis, profesorowie Akademii Krakowskiej, dworzanie, studenci. Polska stała się azylem tolerancji religijnej, powstały dzieła Reja i Kochanowskiego, Akademia Krakowska stała się jednym z ważniejszych ośrodków naukowych Europy. W późniejszych latach powstały również kolejne uniwersytety: 1544 w Królewcu, 1579
(…)
… się już w XIV wieku i wielu aspektach kultury średniowiecznej, zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był głównym prądem intelektualnym epoki odrodzenia. Choć z humanizmu renesansowego wywodzi się wiele współczesnych postaw światopoglądowych, nie należy go utożsamiać z humanitaryzmem ani współczesnymi postaciami humanizmu, takimi jak obecne w egzystencjalizmie i personalizmie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)