Prowadząca to dr Agnieszka Turska-Kawa, ćwiczenia odbywały się na UŚ (Uniwersytet Śląski) w Katowicach. Notatka liczy 11 stron, z jej treści dowiecie się więcej o takich pojęciach, jak: ekstremizm prawicowy i lewicowy, ekstremizm latentny, charakter autorytarny, teoria dogmatyczności, analizy makrospołeczne.
EKSTREMIZM POLITYCZNY Pojęcie ekstremizmu politycznego Pojęcie „ekstremizm" pochodzi od łacińskiego słowa extremus, które znaczy-końcowy, najdalszy, ostateczny. Ekstremista, zgodnie z definicją słownikową, to „człowiek o skrajnych poglądach, radykał, zwolennik skrajnych, ostatecznych środków" (Kopaliński, 1989). W odniesieniu do ekstremizmu politycznego oznacza to, po pierwsze, poglądy o skrajnym natężeniu (nie wyłączając aprobaty dla siłowych rozwiązań problemów politycznych). Po drugie — sposób politycznej aktywności cechujący się forsowaniem wąsko pojętych interesów własnych, bez respektowania interesów innych grup społecznych, oraz nieustępliwością, wraz ze stosowaniem przemocy w osiąganiu celów. Zwraca się niekiedy uwagę, iż termin „ekstremizm polityczny" ma charakter względny. To, jakie postawy są określane w polityce mianem ekstremalnych (radykalnych, krańcowych), zależy bowiem od punktu odniesienia, który stanowi dominujący w danym państwie nurt poglądów politycznych (np. Elms, 1976). Na przykład w Ameryce w pewnym okresie protesty przeciwko wojnie w Wietnamie były traktowane jako przejaw skrajnie lewicowych poglądów, z chwilą zaś, gdy stały się one powszechne, mówiono o nich jako postawie umiarkowanie liberalnej (co oznacza w Ameryce orientację centrolewicową, por. Elms, 1976). Względność pojęcia „ekstremizm polityczny" można najlepiej zaobserwować w toku zachodzących przemian ustrojowych. W krajach o rozwiniętej demokracji partie komunistyczne są ujmowane w kategoriach politycznego ekstremizmu, podczas gdy np. w byłych państwach bloku wschodniego komunizm był jedyną dopuszczalną ideologią w oficjalnym życiu społeczno--politycznym, polityczny radykalizm zaś przypisywano opozycji działającej na rzecz demokracji. Zgodnie z tradycyjnym podziałem ideologii politycznych na lewicowe i prawicowe, także i partie ekstremistyczne bywają klasyfikowane w tych kategoriach, choć wielu autorów kwestionuje to jednowymiarowe ujęcie orientacji politycznych, uważając je za mało precyzyjne i niewystarczające dla opisu różnorodności postaw politycznych. Pozostając wszakże przy tradycji w tym względzie, partyjny ekstremizm prawicowy i lewicowy można najogólniej scharakteryzować następująco. Ekstremizm prawicowy w państwach demokratycznych cechuje ultranacjonalizm, etnocentryzm, antyparlamentaryzm, antypluralizm, antyegalitaryzm, pojmowanie państwa w kategoriach autorytarnych, tj. „prawa i porządku", idealizacja narodowych tradycji i przeszłości, w której wszystkie instytucje państwowe działały w harmonii, naród zaś był zjednoczony, silny, „czysty" rasowo i dominujący nad innymi, żądania ekonomiczne dotyczące obniżenia podatków i ograniczenia interwencjonizmu państwowego. Natomiast ekstremizm lewicowy postuluje przede wszystkim egalitaryzm, zmianę struktury społecznej w kierunku zmniejszenia nierówności uzyskiwanych dochodów, rozbudowany program socjalny i interwencjonizm państwowy w sferze ekonomicznej, aż do zniesienia własności prywatnej włącznie (ruchy komunistyczne), albo usunięcie władzy państwowej, uznawanej za niemoralną ze względu na stosowanie przymusu wobec jednostki (ruchy anarchistyczne) (Aranda, 1997).
(…)
…) - oraz teorii osobowości autorytarnej, sformułowanej przez T.W. Adorna, E. Frenkel-Brunswik, D.J. Levinsona i R.N. Sanforda (1950)3. Zarówno rozważania Fromma, jak i Adorna ze współautorami mieszczą się w konwencji psychodynamicznej. Istnieje wiele teorii wywodzących się z klasycznej psychoanalizy, określanych wspólnym mianem psychodynamicznych. Niezależnie od różnorodności zawartych w nich twierdzeń, opierają…
… autorytarny był opisywany przez Fromma w kategoriach struktury dynamicznej (dwóch konfliktowych popędów pozostających w symbiozie), o tyle osobowość autorytarną analizowano w badaniach Adorna i współautorów (1950) jako syndrom cech mierzonych tzw. skalą F (patrz też Korze-niowski, m.in. rozdział „Autorytaryzm i jego psychopolityczne konsekwencje" w niniejszym tomie). Cechy tworzące osobowość autorytarną…
… kręgach społecznych. Analizy osobowości ludzkiej jako czynnika decydującego o gotowości do przyjmowania m.in. skrajnych postaw politycznych były także prowadzone w konwencjach innych niż psychodynamiczna. Szczególnie wiele prac na ten temat powstało w nurcie psychologii poznawczej. Najogólniej rzecz ujmując, osobowość pojmuje się tu w kategoriach względnie stałego, charakterystycznego dla jednostki…
… politycznych jest teoria dogmatyczności autorstwa Rokeacha (1960). Pojęcie dogmatyczności odnosi się do osobowości człowieka rozumianej jako system przekonań. Dogmatyczność jest opisana na wymiarze o przeciwległych biegunach: zamkniętość (wysoki stopień dogmatyzmu) - otwartość poznawcza (niski stopień dogmatyzmu). Autor opracował wiele cech kryterialnych, wyrażających różnice w nasileniu dogmatyzacji umysłu…
… szacowanie zarówno wolności, jak i równości, a w przypadku komunizmu — wysoka ocena równości i niska wolności. Wyniki badań, które przeprowadził Trenton (1983) oraz Rokeach (1973), pozwoliły na bardziej szczegółowy opis systemu wartości ekstremistów lewicowych (na temat ekstremistów prawicowych brakuje danych). Autorzy stwierdzili, iż cenią oni: humanitaryzm, idealizm, samodyscyplinę i oryginalność, rozwój…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)