Najstarszy z grona pozytywistów. W czasie wybuchu powstania miał 25 lat, uczestniczył w działaniach Czerwonych; po upadku zrywu wybrał los emigranta. Eliza Orzeszkowa Urodziła się w zamożnej ziemiańskiej rodzinie pieczętującej się herbem Korwin, była młodszą córką adwokata Benedykta Pawłowskiego i Franciszki z Kamieńskich, jego drugiej żony. W domu rodzinnym ojciec, o zainteresowaniach intelektualnych i wysokiej kulturze, zgromadził cenną galerię obrazów i bibliotekę liczącą kilka tysięcy tomów. Kształciła się na pensji sakramentek w Warszawie (1852-1857), gdzie poznała Marię Konopnicką. Eliza chętnie uczestniczyła w balach. Na jednym z nich poznała Piotra Orzeszkę, dalekiego kuzyna jej ojczyma. Był od niej starszy o szesnaście lat. Dawniej lgnął do kobiet, koni i kart, ale teraz zapragnął ustatkowania. Kilka dni po balu do domu państwa Widackich przybył swat prosić o rękę młodej panny. 21 stycznia 1858, zatem w wieku niespełna 17 lat, wyszła za mąż za wybranego jej przez despotyczną matkę ziemianina z powiatu kobryńskiego Piotra Orzeszkę i zamieszkała w jego majątku Ludwinowie. Pierwsze lata jej tam pobytu określała potem mianem beztroskiego karnawałowania a także swoim uniwersytetem, kiedy znużona błahością życia towarzyskiego sięgnęła do książek ojcowskiej biblioteki. Po pewnym czasie wróciły jej pensjonarskie marzenia o uszczęśliwianiu wsi; m.in. wraz z młodszym bratem męża, Florentym, założyła w Ludwinowie szkółkę wiejską. Jednocześnie narastały konflikty z mężem, który nie podzielał jej i brata fascynacji wsią i wiejskim ludem. W roku 1862 Orzeszkowa przebywała dłuższy czas w Warszawie, gdzie pod wpływem patriotycznych kazań rabina Markusa Jastrowa podjęła hasło asymilacji Żydów. Wróciła do Ludwinowa i przebywała tam przez okres powstania 1863. Uczestniczyła w nim w zakresie służby pomocniczej na rzecz powstańców. Najprawdopodobniej w początkach czerwca 1863 w Ludwinowie przebywał przez około dwa tygodnie Romuald Traugutt, którego później, w lipcu, Orzeszkowa we własnej karecie odwoziła do granic Królestwa. W napisanych wiele lat później nowelach Gloria victis (łac. chwała zwyciężonym) próbowała opisać swój udział w powstaniu w formie zbeletryzowanej. Najprawdopodobniej mąż Orzeszkowej, Piotr, nie brał w samym powstaniu czynnego udziału, ale tylko za jego zgodą (i na jego odpowiedzialność) Traugutt mógł przebywać w Ludwinowie. Zadenuncjonowany przez służbę Piotr Orzeszko został jesienią 1863 aresztowany, a w marcu 1865 zesłany na Sybir do guberni permskiej; jego majątek skonfiskowano. Orzeszkowa wbrew pierwotnym postanowieniom nie pojechała za nim, tylko przeniosła się na początku 1864 do Miłkowszczyzny. Po latach swoje ówczesne postępowanie uznała za poważny błąd etyczny, tym bardziej, że nie wróciła do męża także wtedy, kiedy po amnestii tzw. wierzbołowskiej przyjechał z powrotem do kraju i osiadł w Warszawie. Jeszcze podczas pobytu męża na zesłaniu wszczęła proces o unieważnienie małżeństwa, które uzyskała w 1869 dzięki pośrednictwu kanoników murawiewowskich;
(…)
… rosyjskie, a mąż został skazany na katorgę. Jest pisarką wyzbytą elementu humorystycznego. Zadebiutowała w 1866 roku.
Maria Stanisława Konopnicka
z domu Wasiłowska, ps. Jan Sawa, Marko, Jan Waręż (ur. 23 maja 1842 w Suwałkach, zm. 8 października 1910 we Lwowie) - polska poetka i nowelistka, krytyk literacki, publicystka, tłumaczka; działaczka na rzecz praw kobiet; poetka okresu realizmu.
W 1878 roku nagle…
… więźniów politycznych i kryminalnych. Utwory Konopnickiej zawierają protest przeciwko niesprawiedliwości społecznej oraz ustrojowi niosącemu ucisk i krzywdę. Nacechowane są patriotyzmem, liryzmem i sentymentalizmem.
W momencie wybuchu powstania miała 21 lat i od niedawna była mężatką. Służyła powstańcom pomocą i schronieniem. Wraz z mężem i dzieckiem wyemigrowała. W trakcie powstania straciła brata.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)