Ponadto, notatka porusza zagadnienia takie jak: wdanie się w spór, konsumpcja skargi procesowej, postępowanie dowodowe, główny podział wyroków stanowczych, typy nowoczesnych środków odwoławczych, apelacja, rewizja, kasacja, postępowanie egzekucyjne, rumacja, monarchia patrymonialna, sądy, proces inkwizycyjny, powszechny niemiecki proces karny, zasady procesowe, proces skargowy. Notatka zawiera również informacje na temat zagadnień takich jak: poszlaki, kodeks pruski, schemat Księstwa Warszawskiego, stałe sądy polubowne, sądy powszechne, sądy szczególne.
DZIEJE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI
WYKŁAD 22.10.2011
Wymiar sprawiedliwości-sądownictwo.
Ważny jest czynnik społeczny. Uzawodowienie sędziego.
Czynnik społeczny - dwie formy :
Formuła sędziów przysięgłych (grupa stanowiąca tzw. ławę przysięgłych), charakterystyczne, jest że następuje rozdzielenie:
- orzeka co do winy
- orzeka co do wymiaru kary
Ława przysięgłych orzekała co do winy.
Udział ławniczy w składzie orzekającym.
Skład orzekający, najczęściej 3 osoby.
Ławnicy są pełnoprawnymi członkami składu orzekającego.
Orzekają zarówno o winie i o karze.
Ławnicy mogą przegłosować sędziego.
FORMY POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO:
Cały system prawny dzieli się na :
Prawo materialne
Prawo formalne
Na straży praw stoją przepisy proceduralne. Skuteczność prawa istnieje w funkcjonowaniu prawa.
Procedury są po to, aby wyegzekwować obowiązki. Lepiej funkcjonuje prawo materialne.
Postępowanie sądowe (formy): Proces skargowy - rozpoczyna proces osoba dochodząca
Powszechny niemiecki proces karny:
- dla spraw prywatno-cywilnych stosowana była forma proces skargowy
- dla innych spraw - proces inkwizycyjny
Proces mieszany (pewne połączenie procesu inkwizycyjnego z procesem skargowym)
Ad. 1 Proces skargowy w Polsce (wiek XVI)
Upowszechnienie tej formy było związane z umocnieniem szlachty. Państwo polskie powstało w połowie X w. Partykularyzm prawny - na jednym terytorium obowiązuje kilka systemów prawnych.
Monarchia patrymonialna (do XIV w) - utożsamienie monarchy z państwem. Monarcha pełni funkcję najwyższego sędziego.
Partykularyzm;
W pierwszym okresie dostrzegamy mechanizmy ujednolicania prawa. Było przekazywane w drodze tradycji ustnej. Wyrok w takiej samej sprawie, czy pod Cedynią czy pod Przemyślem padał taki sam (stopniowo ujednolicano prawo).
Praktycznie stosowanie prawa wpływa na prawo materialne. Na terenie całego kraju zaczęły obowiązywać te same prawa.
Okres rozbicia dzielnicowego - powrót partykularyzmu.
Kazimierz Wielki - spis w postaci Statutów Kazimierza.
Szlachta Polska była dość konserwatywna. Przejście od zwyczaju do prawa stanowionego. W XVI w odrzucenie kodyfikacji prawa materialnego.
Istotą rzeczy jest spór sądowy. W 1523 roku nastąpiła kodyfikacja prawa… Konstytucja normująca zasady i przebieg postępowania egzekucyjnego. CCC - konstytucja 1533 r. w Niemczech.
Wprowadzono apelację po uchwaleniu przez Sejm kodyfikacji w 1523r. skodyfik. Zasady i przebieg postępowania egzekucyjnego. Nie przyjęto inkwizycji. Proces skargowy był jedyną formą postępowania zarówno w postępowaniu cywilnym jak i karnym. Proces inkwizycyjny był jednak, ale w niektórych…
(…)
… ( sprawy toczące się przed wyższym sądem np. trybunałem - niż sąd ziemski)
Służba państwowa (królewska), listy żelazne np. listy związane z banicją
Choroba - choroby zwykłe - usprawiedliwione niestawiennictwo, choroby ciężkie - za dowód obłożnej choroby była sytuacja, gdy chory wzywa do siebie księdza - ostatnie namaszczenie.
Sprawdzamy czy strony się stawiły. Zapytanie pozwanego czy dostał pozew. Sędzia wzywał powoda, aby powiedział o co chodzi (zarzuty). Pozwany musiał odpowiadać na wezwanie sądu (jest to faza formalna).
Merytoryczne ustosunkowanie:
-zgadza się
- zaprzecza
Ekscepcje - formalne zarzuty pozwu. Nie mają charakteru zarzutów merytorycznych i nie mają charakteru at persone, nie odnoszą się do meritum sporu. Są skierowane w proces jako taki.
Podział ekscepcji:
Pereptoryjne - zarzuty…
…). Było to sądownictwo dominalne.
1519r.
Ukształtowanie sądów szlacheckich (wyrosły z sądów monarszych):
I instancji:
Sąd ziemski funkcjonował 1, nie miał stałej siedziby. W XVI w. rozpatrywał sprawy szlachty ziemskiej. Skład: sędzia ziemski, podsędek, pisarz
Zakaz łączenia urzędu sędziego ziemskiego i starosty. Szlachta miała sama wskazywać kandydatów (4) na sędziego. Wydano nakaz sądzenia w oparciu o prawo pisane…
… - rozpatrywał odwołania od lenna.
Po 1596r, po Unii Brzeskiej..
Po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja:
- wprowadzono stałe Trybunały (w Lublinie i w Piotrkowie)
(3 prowincje - Małopolska, Wielkopolska, Litewska)
- nie było sądów ziemskich, grodzkich i podkomorskich. - Wprowadzono jednolite sądy ziemskie.
Przełom XVIII i XIX wieku to początek sądownictwa powszechnego. Pojawia się sądownictwo powszechne…
…”)
Zarząd sprawy załatwionej (nie zgadza się, bo wszystko było załatwione np. oddał pieniądze, a ktoś chce, aby oddał jeszcze raz)
Dawność (przedawnienie) - powołanie się na to, że roszczenie (prawo materialne) jest niemożliwe do dochodzenia na drodze sądowej
Rodzaj dawności (fatalia iuris) - pozwany odmawiał wdania się w spór, gdyż proces nie toczył się 1 rok i 6 tygodni (można w nią popaść ze względu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)