Sztuka: dzieje pojęcia sztuka Sztukę pojmowano różnie, dzisiejsze pojęcie wcześniej nie obowiązywało;
gr. techne - łac. ars - sztuka, lecz znaczenie było inne;
techne i ars, w średniowieczu do odrodzenia, znaczyły tyle co umiejętność /zrobienia jakiegoś przedmiotu, np. zbudowania domu, posągu, zrobienia krzesła, ugotowania posiłku, wyrobu wina, dowodzenia wojskiem, przekonywania słuchaczy /retoryka//.
Umiejętność polega na znajomości reguł → zgodnie z regułami należy, w ramach danej umiejętności, należy postępować.
Robienie czegoś bez reguł nie było traktowane jak sztuka /rzeczy z natchnienia, fantazji, nie były dla starożytnych sztuką/. Sztuka w starożytności i średniowieczu miała szerszy zakres niż dzisiaj → obejmowała wszelkie rzemiosła /krawiectwo było taką samą sztuką jak malarstwo, garncarstwo, budowę okrętów, itd./.
Nazywano sztuką znajomość reguł, wiedzę fachową - gramatykę, logikę, były uznawane za sztukę /późniejsze artes liberales/.
Nie było podziału na sztuki artystyczne i rzemieślnicze; inne podziały sztuki:
Dzielono ze względu na to czy:
- wymagało trudu intelektualnego
- wymagało trudu fizycznego
Związane z sytuacją społeczną /w Atenach: niewolnicy wykonywali sztuki fizyczne/.
Sztuki wyzwolone /artes liberales/:
/te które wymagają trudu umysłowego/
Obejmowały umiejętności, które powinien posiadać człowiek wolny, w odróżnieniu od niewolnika;
Sztuki pospolite /artes vulgares/:
/te, które wymagają trudu fizycznego/
Sztuka rzeźbiarza była sztuką pospolitą, podobnie malowanie.
Sztuki pospolite nazwano później sztukami mechanicznymi;
W średniowieczu słowo 'ars' oznaczało sztuki wolne, wykaz sztuk wolnych:
gramatyka, retoryka, logika /dialektyka/, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka /teoria muzyki/;
/umiejętności, sztuki te, nie wymagają trudu fizycznego/;
Wyznaczenie siedmiu sztuk było związane ze szkolnictwem: trivium : niższy stopień nauki. /trivium - trywialny/
/gramatyka /biegłość w łacinie/, retoryka /sztuka układania i prezentowania mów/, logika /dialektyka/. Quadrivium : wyższy etap kształcenia.
/arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka / rozumianą teoretycznie //.
Uczono sztuk wolnych na Uniwersytetach /w dzisiejszym rozumieniu są to nauki szczegółowe/.
Sztuki pospolite /nazywane mechanicznymi/, starano się wskazać 7 najważniejszych artes vulgares:
Podział zaproponowany przez Radulfa, zwany Płomiennym /hell yeah/:
Ars victuaria: sztuka, służąca żywieniu ludzi. /dzisiejsza sztuka kulinarna/ Ars lanificaria: sztuka służąca przyodzianiu ludzi /ubiór, tkaniny, szycie, itp./.
(…)
… i nauk stanowi jednolitą całość, która obejmuje specyficzne umiejętności, czynności i wytwory ludzi /np. w starożytnej Grecji, umiejętność gry aulosie była czym innym niż na kitarze/. Musiało powstać przekonanie, że malarstwo, literatura, muzyka mają wspólne treści.
Do rozdzielenia sztuk przyczyniła się sytuacja społeczna → architekci, malarze, rzeźbiarze zyskiwali znaczenie społeczne. Ważne rody, np…
…. Cechą swoistą sztuki jest to, że odtwarza rzeczywistość ; /celem jest naśladowanie rzeczyw./ Wg Sokratesa malarstwo to odtwarzanie rzeczy widzialnych /mimesis/; L. Da Vinci miał: „za najbardziej godne pochwały to malarstwo, które wykazuje największą zgodność z rzeczą odtwarzaną.” Sprzeciw: na czym miałoby polegać odtwarzanie w muzyce, literaturze, malarstwie abstrakcyjnym. Cechą swoistą sztuki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)