DOKONANIE PRZESTĘPSTWA - jest ostatnim etapem na drodze iter delicti i oznacza wypełnienie zespołu ustawowych znamion przestępstwa poprzez:
a) samo zachowanie sprawcy ( przy przestępstwach formalnych ),
b) przez zachowanie sprawcy i wymagany dla dokonania przestępstwa skutek ( przy przestępstwach materialnych ). ODSĄPIENIE OD USIŁOWANIA DOKONANIA PRZESTĘPSTAW: Art. 15
a) ODSTĄPIENIE- nie podlega karze za usiłowanie ten, kto:
- przy USIŁOWANIU NIEUKOŃCZONYM- dobrowolnie odstąpił od dokonania lub,
DOBROWOLNE ODSTĄPIENIE- stanowi akt woli sprawcy podjęty w warunkach, w których usiłowanie nie zostało zatamowane, tzn. istnieje obiektywnie możliwość dokonania czynu zabronionego. Sprawca odstępuje od dokonania, co gwarantuje mu nie podleganie odpowiedzialności. Istnieją dwa poglądy:
- większość doktryny i orzecznictwo stoi na stanowisku, że pojęcie odstąpienia nie zależy od moralnego wartościowania, uznając, że dobrowolne jest odstąpienie od każdej czynności, jeśli istniała taka możliwość. Nie ma znaczenia, jakim zamiarem się kieruje przy odstąpieniu.
Przykład: SN uznał, że sprawca, który dobrowolnie odstąpił od dokonania przestępstwa zgwałcenia sprawca, któremu niedoszła ofiara zakomunikowała, że rozpozna go po tatuażu. Uznano, że nawet odstąpienie od dokonania ze względu na strach przed odpowiedzialnością karną może być uznane za dobrowolne.
- odosobniony pogląd głosił prof. Uniwersytetu Warszawskiego, Mieczysław Szer, mówiąc, iż pojęcie dobrowolnego odstąpienia- tylko wtedy, gdy sprawca kierował się zamiarem zasługującym na pozytywną ocenę. - w orzecznictwie można czasem spotkać twierdzenie, że warunkiem niepodlegania karze sprawcy, który dobrowolnie odstąpił od dokonania jest trwała rezygnacja z zamiaru popełnienia przestępstwa. Sprawca może przecież nie zrezygnować z zamiaru, tylko przenieść zamierzoną realizację czynu zabronionego na inny, późniejszy termin.
- przy USIŁOWANIU UKOŃCZONYM- zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego ( CZYNNY ŻAL UDAŁY )- pojęcie wprowadził prof. Przymuski,
Odnosi się do przestępstw materialnych, których konstrukcja złożona jest z czynu i skutku. Czynny żal to zapobieżenie skutkowi przez sprawcę usiłującego dokonać przestępstwa materialnego. Istotą jest zapobieżenie skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
Przykład.- tzw. "zabójstwo kuchenne" ( od noża kuchennego/kuchni )- sprawczyni dręczona przez współmałżonka chwyciła za nóż, wbiła go w klatkę piersiową swego prześladowcy, następni wezwała pomoc- przyjechało pogotowie i lekarze uratowali życie ofierze usiłowania zabójstwa.
USIŁOWANIE KWALIFIKOWANE- sytuacja, gdy sprawca zapobiegł skutkowi z zamiarem przez siebie realizowanym, ale realizuje zamiar- nijako na drodze realizowanego przez siebie zamiaru wyrządza uszczerbek w dobru chronionym prawem. W takim wypadku nie poniesie odpowiedzialności karnej za usiłowanie dokonania tego przestępstwa, które objęte było zamiarem, poniesie jednak odpowiedzialność karną za przestępstwo, które na drodze realizacji zamiaru faktycznie dokonał
(…)
… za to, co faktycznie popełnił- ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka spowodowany zadaniem ciosu nożem, który sprawca ugodził ofiarę.
Tak długo, jak długo nie nastąpił uszczerbek w dobru chronionym prawem lub nie zostało ono zniszczone, należy dać sprawcy szansę uniknięcia odpowiedzialności karnej poprzez gwarancję niepodlegania karze dla sprawcy, który odstąpił od usiłowania.
"Nie podlega karze"- a nie "nie popełnia przestępstwa"- działanie sprawcy opisane w art. 15 §1 jest działaniem bezprawnym, wobec tego bezprawnego działania można stosować obronę konieczną ( bo nie wyłącza bezprawności ).
b) CZYNNY ŻAL NIEUDAŁY- sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, w stosunku do sprawcy, który:
- PRZY USIŁOWANIU UKOŃCZONYM starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)