To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Korabiewski. Notatka składa się z 4 stron.
CZYNNIKI GLEBOTWÓRCZE SKAŁA MACIERZYSTA - substrat, materiał z którego tworzy się gleba. Substratu dostarczają skały magmowe, osadowe i metamorficzne
Skała macierzysta inicjuje powstanie nowej gleby, ale także wpływa na rozwój (przekształcanie) gleb już istniejących
Skała macierzysta wpływa na skład gleby: mineralny (np. z granitu gł. kwarc i muskowit)
chemiczny granulometryczny (uziarnienie) - zmienia się np. w wyniku transportowania, gdzie zachowują się minerały bardziej odporne np. kwarc
Skała macierzysta wpływa także na właściwości gleby:
fizyczne - przewiewność, przepuszczalność, podsiąk kapilarny, pojemność wodna, lepkość, plastyczność, zwięzłość
chemiczne - odczyn np. rędziny
morfologiczne - np. barwa, która pozwala na określenie poziomów diagnostycznych, pomagających ustalić typ gleby (barwią m.in. mangan, żelazo, substancje organiczne)
Z wiekiem wpływ skały macierzystej na glebę zaciera się pod wpływem działania innych czynników glebotwórczych.
Wg Dokuczajewa z tych samych skał macierzystych, ale w innych warunkach klimatycznych rozwijają się różne typy gleb. Ważnym czynnikiem jest klimat, świat roślin, zwierząt, woda, czas i człowiek.
Są jednak gleby, dla których czynnik klimatyczny jest mniej istotny.
Dla nich najważniejszym czynnikiem jest skała macierzysta.
Gleby FITOGENICZNE- rędziny wytworzone na wapieniach, przez długi czas pozostają bez zmian. KLIMAT - bardzo istotny czynnik
Insolacja (nasłonecznienie)
Wilgotność powietrza
Zachmurzenie i opady
Ciśnienie atmosferyczne (wiatry - parowanie)
Wpływają one na tempo denudacji, rozkładu skał, czyli wietrzenie mechaniczne (temp.), dezintegrację blokową, foliację, wietrzenie chemiczne(woda), ługowanie, wymywanie itp.
Klimat wpływa na procesy glebotwórcze;
proces bielicowy ( w klimacie chłodym i wilgotnym, więcej opadów, pod roślinnością iglastą
proces brunatnienia ( w klimacie ciepłym i wilgotnym, pod drzewami liściastymi)
Wiatry wpływają na parowanie. W klimacie suchym przewaga parowania na opadami - strefa odwodnienia. Tam też dominuje wstępujący ruch wody, który powoduje przemieszczanie roztworów ku górze i wzrost zasolenia gleby. Gleby słone to sołonczaki . Charakteryzują się występowaniem na ich powierzchni halofitów - roślin sucholubnych. Występują także polewy pustynne, silcrete i caliche (róże pustyni i wykwity soli).
(…)
… zwierzęce
Organizmy żywe wpływają na:
proces wietrzenia - jak zachowuje się skała macierzysta (skład granulometryczny, mineralny i chemiczny)
kształtowanie budowy i morfologii profilu glebowego (poziom ściółki, darniowy, próchniczy)
właściwości fizyczne (zbrylenie, przewiewność - kanały po dżdżownicach) i chemiczne (kwasy organiczne, odchody)
sorpcję biologiczną
ROŚLINNOŚĆ - decyduje o górnych poziomach…
… substancji organicznych
wiązaniu azotu atmosferycznego
przemieszczaniu związków azotowych
krążeniu azotu w przyrodzie
gromadzeniu żelaza i siarczków
przemieszczaniu związków fosforu
są wskaźnikiem aktywności biologicznej - życia gleby
CZYNNIK ANTROPOGENICZNY Działalność człowieka:
Bezpośrednia ingerencja - zaasfaltowanie, zabetonowanie
Niewłaściwa regulacja rzek - zwiększenie spadku podłużnego rzeki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)