Czym jest psychologia spo ł eczna Psychologia spo ł eczna: naukowe badanie sposobu w jaki rzeczywista b ą d ź wyobra ż ona obecno ść innych ludzi wywiera wp ł yw na ludzkie my ś lenie, odczuwanie i zachowania Psychologia społeczna bada to, co się dzieje w sercach i umysłach istot ludzkich. Mimo
wielu różnic przykłady te mają jedną cechę wspólną: zjawisko nazwane wpływem społecznym.
Tak czy inaczej myśli, uczucia bądź zachowania ludzi są wywoływane przez innych. Jest to
centralne zagadnienie psychologii spo ł ecznej , którą można określić jako naukowe badanie
sposobu, w jaki na ludzkie myśli, uczucia i zachowania wpływa rzeczywista bądź wyobrażona
obecność innych (Allport, 1985). Ale co dokładnie rozumiemy przez określenie „wpływa"?
Pierwszymi przykładami, które przychodzą na myśl, są bezpośrednie próby perswazji, gdy ktoś
usiłuje rozmyślnie zmienić nasze zachowanie. To właśnie dzieje się w trakcie kampanii
reklamowej wykorzystującej wyrafinowane techniki po to, by skłonić nas do kupna określonego
rodzaju pasty do zębów lub proszku do prania. Szczególnie obecne jest to w trakcie kampanii
wyborczej stosującej podobne techniki po to, by skłonić do głosowania na określonego
kandydata. Z bezpośrednimi próbami perswazji mamy też do czynienia wówczas, gdy nasi
przyjaciele usiłują namówić nas do zrobienia czegoś, czego nie chcemy („No chodź, strzelimy
sobie jeszcze jednego — wszyscy to robią"), lub gdy tyrani ze szkolnego podwórka stosują siłę
albo groźby, by zmusić mniejsze i mniej agresywne dzieci do podzielenia się z nimi pieniędzmi
przeznaczonymi na drugie śniadanie, lub do zgody na odpisanie pracy domowej.
Te bezpośrednie próby wywarcia wpływu na zachowania ludzi stanowią główny
przedmiot zainteresowań psychologii społecznej i zostaną przedstawione w następnych
rozdziałach poświęconych konformizmowi, postawom i procesom grupowym. Jednak dla
psychologa społecznego wpływ społeczny to sprawa szersza niż usiłowania jednego człowieka
zmierzające do zmiany zachowania kogoś drugiego. Po pierwsze, nie tylko zachowanie, lecz
również nasze myśli i odczucia są spowodowane przez innych. Po drugie, wpływ społeczny
przybiera wiele form, a nie tylko postać umyślnych prób podejmowanych przez innych, by
zmienić nasze zachowanie. Jak zauważono wcześniej, na ludzi często oddziałuje wyobrażona
lub zakładana obecność innych.
36
Nawet kiedy inni nie są fizycznie obecni pośród nas, ciągle wywierają swój wpływ; tak
więc, w jakimś sensie, nosimy w sobie nasze matki, naszych ojców, przyjaciół czy nauczycieli,
(…)
… społeczny
jesteś bardziej zainteresowany tym, by spojrzeć na Debbie oczami Jasona — a więc tym, w jaki
sposób Jason interpretuje zachowanie Debbie. Jeśli ona uśmiecha się do niego, czy potraktuje to
wyłącznie jako wyraz grzeczności, rodzaj uprzejmości, którą obdarza każdego ze swych
adoratorów? Czy też odbierze ten uśmiech jako wyraz zachęty, coś, co skłoni go do zebrania
całej swej odwagi, by poprosić…
…, babć czy innych mądrych osób. Większość
studentów, myśląc o nauce eksperymentalnej, ma na uwadze nauki przyrodnicze takie, jak
biologia czy chemia — kobiety i mężczyźni w białych laboratoryjnych kitlach dokonują sekcji
żab lub mieszają odczynniki w zlewce. Pomysł, że psychologowie społeczni przeprowadzają
szczegółowo zaplanowane i dobrze kontrolowane eksperymenty dotyczące zachowania ludzi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)