Co to jest polityka? Koncepcje polityki. Czy współczesne rozumienie polityki powinno opierać się na kompromisie? Jak Twoim zdaniem rozumie się politykę we współczesnej Polsce? POLITYKA : pojęcie wieloznaczne, funkcjonuje w wielu znaczeniach, które w większości są nam dobrze znane, np:
- polityka jako podejmowanie działań w celu osiągnięcia określonego celu np. polityka rolna, polityka rodzinna, - znaczenie staropolskie: człowiek polityczny , czyli układny, umiejący prowadzić rozmowy, nie dający się ponieść emocjom, zdenerwowaniu, - znaczenie związane z wykonywaniem władzy publicznej , czyli polityka jako zdolność do narzucenia swojej woli w stosunkach publicznych przez podmiot wyposażony w prawo stosowania przymusu - tym rozumieniem będziemy się zajmować. Polityka jako działania mające na celu zdobycie władzy i jej wykonywanie. Polityka to zjawisko występujące od zarania dziejów. Tak uważał już Arystoteles, który uważał, że polityka towarzyszy ludziom od początku ich dziejów, a uzasadniał to tym, że człowiek jest istotą społeczną, musi żyć w zbiorowości, a każda zbiorowość wytwarza pewne mechanizmy działania. Arystoteles nie wiązał polityki z koniecznością istnienia państwa jako instytucji, wiązał natomiast z istotą społeczna jaką jest człowiek. Byli również tacy, który łączyli wykonywanie władzy wyłącznie z istnieniem państwem.
W ramach polityki możemy mówić o relacjach o charakterze makro i mikro. W makro skali relacje pomiędzy podmiotem władz (aparat władzy) i podmiotami podporządkowanymi nie mają nigdy charakteru osobistego. W mikro skali kryterium jest relacja bezpośrednia (face to face), osobista np. relacja posła i jego wyborcy. W polskiej polityce mikro skala właściwie nie występuje. W ugruntowanych demokracjach władza jest nastawiona przede wszystkim na kontakty bezpośrednie z wyborcami. Dojrzała demokracja musi charakteryzować się skróceniem dystansu pomiędzy władzą a obywatelami. Współcześnie uważa się, że istotnym uzupełnieniem relacji mikro są właśnie relacje mikro. Relacje makro są określane ustawami itp., a relacje mikro nie, w wielu przypadkach mogą wynikać z ukształtowania mandatu poselskiego. Pojęcie polityki kształtowało się w różny sposób, podlegało różnym uwarunkowaniom. Same stosunki, które dzisiaj nazwalibyśmy władczymi, istniały już w prehistorii, ale nie można wtedy mówić o polityce. Właściwie po raz pierwszy o wykorzystaniu polityki i władzy możemy mówić w starożytności np. W starożytnym Egipcie. Ale pojęcie polityki i władzy nie było wtedy powszechnie znane. Tą znajomość miały tylko warstwy wykształcone, np. w Egipcie - kapłani. Świadomość polityki nie jest zatem znana człowiekowi od samego początku jego istnienia, wymaga ona pewnego wykształcenia itp. Pewne grupy społeczne, np. wcześni chrześcijanie, odrzucali politykę i władze uznając, że powinni zmierzać jedynie do Królestwa Niebieskiego, a świat otaczający jest im obcy, niepotrzebny. Dopiero Arystoteles wymienia najbardziej charakterystyczne koncepcje polityki i władzy, Platon również, chociaż go kojarzymy z antydemokracją, z państwem totalnym, wszechwładnym. Arystoteles znany jest przede wszystkim z teorii dobra wspólnego - res publica. Grecka polis była właśnie rzeczą wspólną dla obywateli (chociaż oczywiście nie wszyscy mogli być obywatelami). I greckiej polis, i obywatel to konstrukcje bardzo praktycznie potraktowane, bo Arystoteles władzę łączy z odpowiedzialnością. Arystoteles mówi również o etyczności i moralności władzy, twierdzi, że demokracja
(…)
… możliwa jest dopiero na pewnym etapie rozwodu. Mając do dyspozycji tylko radło trudno wytworzyć nadwyżkę. Marksiści chcieli osiągnąć pewien etap rozwoju, który pozwala zawsze wytworzyć nadwyżkę. Świat dla marksistów jest dwuklasowy: jedni mają własność środków produkcji, drudzy nie. Obydwie klasy są do siebie antagonistycznie nastawione. Kto miał więcej środków produkcji, tym wyżej znajdował się w hierarchii. Państwo rozumiane było jako organizacja powołana do ochrony interesów ekonomicznych klasy najwyżej. Państwo socjalistyczne miało chronić interesy klasy robotniczej. Państwo jako instytucja historyczna, klasowa, instytucja nacisku klasowego, żeby państwo powstało musi powstać nadwyżka, żeby nadwyżka powstała trzeba znaleźć się na odpowiednim poziomie rozwoju, nadwyżka jest zyskiem i towarem na sprzedaż dla właściciela - państwo socjalistyczne jest budowane na tym właśnie modelu. Walka klasowa, antagonizm klasowy: zawsze wokół problemu własności, bo ten jest kluczowy. Nie operuje się innymi podziałami, tylko podział na posiadających środki produkcji i nie posiadających. Nie istniała wolność słowa, obowiązywał całkowity zakaz organizowania się, zrzeszania się. Społeczeństwo komunistyczne…
…. Zasada pomocniczości (subsydiarności) i zasada samorządności. Uznanie indywidualności człowieka obok wspólnotowości, personalizowanie człowieka. Wspólnotę organizuje państwo. Człowiek jest istotą wolną, nie tylko w rozumieniu teologicznym, ale też politycznym, ale nie oznacza to, że zostanie on pozostawiony sam - zasada pomocniczości (subsydiarności) państwa: jesteś sam, ale kiedy potrzebujesz pomocy…
… się obowiązkami wynikających z np. mandatu: obowiązki parlamentarne, w organach samorządowych, ale również kontakt z wyborcami zorganizowany systematycznie. Zawodowy polityk to element stabilnej demokracji. 3 typy panowania wg Maxa Webera: tradycyjny, charyzmatyczny, racjonalny.
Nauka społeczna Kościoła katolickiego: fundamentalne znaczenie Sobór II Watykański, encykliki papieskie. Jan XXIII w Encyklice „Pokój…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)