Ogólna charakterystyka państwa wojowników i państwa przemysłowego Spencera.
Herbert Spencer wyodrębnił dwa typy państwa i zarazem społeczeństwa: wojownicze i przemysłowe. Nie występują one w postaci czystej, ale zawsze jeden z tych typów przeważa. Swój pogląd Spencer uzasadnia przykładami historycznymi.
1) Wojowniczy typ społeczeństwa i państwa:
podporządkowuje jednostkę i cały sposób organizacji życia publicznego celom wojennym; siły jednostek przeznaczone bądź do obrony państwa, bądź do wojen napastniczych;
taki typ społeczeństwa występował w rozmaitych okresach dziejów;
obywatele dzielą się na dwie kategorie: * ci, którzy biorą bezpośredni udział w działaniach wojennych * ci, którzy pełnią rolę zaplecza sił zbrojnych; jednostka jest zniewolona przez rządzących, bowiem musi walczyć na każde wezwanie;
interes społeczności jest uznawany za wyższy od spraw osobistych obywateli;
dominująca rola sił zbrojnych wyklucza demokrację;
rządy armii prowadzą do despotyzmu politycznego, a to powoduje przeobrażenia psychiki jednostek takie jak: bierność, brak zaufania do własnej inicjatywy, apatia, przekonanie o konieczności zniewolenia.
2) Społeczeństwo i państwo przemysłowe:
rozwija się zdaniem Spencera w czasach mu współczesnych (wcześniej tylko zapowiedzi takiego państwa);
jego powstanie wiąże się z powstaniem przemysłu, który wyznacza szczególny sposób współdziałania ludzi w trakcie pracy - właśnie te nowe stosunki między ludźmi prowadzą do innego niż w państwie wojowniczym rozwiązania relacji między rządem a społeczeństwem;
ten typ społeczeństwa wymaga pokoju;
nastawione na zapewnienie spokoju wewnątrz państwa i zaspokojenie życiowych oczekiwań jednostek;
większa wolność niż w państwie wojowniczym pozwala na urzeczywistnienie przez jednostki ich rozmaitych indywidualnych celów. Odbywa się to poprzez rozwiniętą współpracę między obywatelami;
coraz większa staje się sfera publiczna, coraz szersza staje się działalność indywidualna jednostek;
ludzie coraz mniej oczekują od państwa i od społeczeństwa, natomiast coraz więcej zależy od nich samych;
zasadniczym obowiązkiem społeczeństwa staje się obrona wolności i własności poszczególnych obywateli;
stwarza możliwość dobrobytu;
zanika despotyczna kontrola obywateli przez rząd. Brak nacisków politycznych przyczynia się również do poczucia wolności osobistej;
wytwarza się naturalna karność, a więc dobrowolne przestrzeganie prawa; Zmiana psychiki wyraża się w rozwoju uczuć braterstwa, bliskości - zanika mściwość i okrucieństwo;
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)