Ewolucja prawa starego testamentu od krwawej zemsty do publicznego wymiaru sprawiedliwości.
Ogólna charakterystyka despotii wschodnich
Rozciągały się na wielkich przestrzeniach, dominowała gospodarka związana z eksploatacją ziemi.
Gospodarka opierała się na pracy niewolników
Na czele państwa stał monarcha z nieograniczoną despotyczną władzą. Władza miała charakter teokratyczny. Monarcha był uważany za bóstwo lub reprezentanta bóstwa i to było podstawą jego autorytetu.
Jednostka była całkowicie podporządkowana państwu.
Państwo było zarządzane centralnie przez urzędników. W ówczesnych warunkach gospodarczo - komunikacyjnych odległość pomiędzy organami centralnymi a lokalnymi utrudniał trwałość centralizacji państwowej, była to słabość despotii i przyczyna częstych rozpadów.
PRAWO GRECKIE GRECKA POLIS
Podbita przez Darów - następców cywilizacji Mykeńskiej (ok. 1200 p.n.e.) nie stwarzała możliwości organizacji zcentralizowanego państwa (czynniki geograficzne, tren górzysty, brak zagrożenia z zewnątrz, mało terenów uprawnych) te elementy przyczyniły się do powstawania państw - miast (polis)
POLIS SPARTA
Powstało w IX w.p.n.e. podstawy ustroju arystokratycznego Sparty stworzył król Likurg Viii. P.n.e. który rozpoczął podboje terytorialne (polityka ekspansji poprzez podboje). Była to polis arystokratyczna o charakterze militarnym, handel nie odgrywał większej roli, podstawą gospodarki było rolnictwo.
Społeczeństwo
Panującą klasą byli spartaci, od 7 roku życia byli wychowywani w rygorach życia wojskowego, głównym zadaniem była obrona kraju i wojna. Tylko oni mieli prawa polityczne. Byli równi co do praw jak i obowiązków. Nie było jednak równości majątkowej. Każdy spratiata otrzymywał od państwa dział ziemi wraz z niewolnikami. Nie mógł jej testować ani alienować jedynie dzielić na łożu śmierci z synami.
Preiojkowie mieszkali na obrzeżach miasta, byli osobiście wolni z prawem cywilnym i obowiązkiem służby wojskowej, zajmowali się handlem i rzemiosłem.
Heloci - byli niewolnikami. Stanowili własność państwa, byli przywiązani do ziemi. Do obowiązków należało pełnienie służby wojskowej podczas ekspedycji karnych (krypteje) zabijano ich związku z procentowo większą liczbą niż spartiaci.
Eforowie - najważniejsi urzędnicy Sparty, początkowo wyznaczani przez króla później przez Apele. Kadencja trwała 1 rok. Urzędnikiem mógł się stać pełnoprawny obywatel po ukończeniu 30 lat. Urząd był kolegialny i tworzyło go 5 eforów, uchwały zapadały większością głosów. Do kompetencji należało sprawowanie kontroli nad wychowaniem, życiem spartiatów oraz nadzór nad preiojkami i helotami. Potem sprawowanie kontroli nad królem, podczas wypraw wojennych, karanie dowódców oddziałów wojskowych, polityka zagraniczna, zwoływanie Apelli i Geruzji.
(…)
… przez co doprowadziły do upadku arystokratycznego ustroju rodowego, ustanawianie trybuna ludowego (494 p.n.e.) nietykalnego urzędnika (ius intercjonizm) mógł on unieważnić wszystkie decyzje na szkodę plebsu. Następnie doszło do spisania praw (ustawa XII tablic), udostępnienie urzędów (300 p.n.e.), usankcjonowanie zgromadzeń plebejskich z przyznaniem ich uchwał mocy obowiązującej w całym państwie (287 lex Hortensja…
… stanowisko prokonsula, naczelne dowództwo wojskowe, prawo wydawania edyktów, otrzymał władze trybuna ludowego (polityka wewnętrzna) senat dodał uprawnienie przyznawania obywatelstwa, polityce zagranicznej, sądownicze, od 12 p.n.e. pełnił funkcje najwyższego kapłana. Skupił magistraturę i potestas prawo nietykalności. Od I w wprowadzono boski kult władzy.
Senat - Oktawian zmniejszył liczbę senatu do 600…
… górną granicę posiadania 500 jugesów. Po śmierci Tybriusza w zamieszkach kontynuował je brat Gajusz: podzielono nadwyżkę ziemi, roboty publiczne, oddanie ekwitom sądownictwa.
Przeprowadzenie reformy armii przez Gajusza Mariusza (104 - 100 p.n.e.) - zniesiono przymusowy pobór, zmieniono taktykę walki, armia wchodziła do życia politycznego, naczelni wodzowie zaczęli tworzyć dyktatury wojskowe.
Ustrój…
… 132 utracili oni prawo wydawania edyktów, urząd cenzora przestał istnieć z chwilą przejęcia go przez Cesarza (22r). Edylowie istnieli do III w. n.e. sprawowali sądownictwo handlowe oraz pełnili funkcje policji targowej. Pretorzy utracili uprawnienia, podobnie trybuni ludowi, miejsce magistratur zajęła administracja cesarska.
Urzędnicy cesarscy Reorganizację przeprowadził Hadrian (117 138) wprowadził…
…: ustawodawstwo, kwestie polityczne, sprawy administracyjne i sądownictwo.
Na zgromadzeniu odbywał się sąd skorupkowy (ostracyzm). Jego celem było wskazanie osób zagrażających demokracji. W tajnym głosowaniu w glinianych skorupkach obywatele skazywali niebezpiecznego obywatela dla ustroju. skazywano na wygnanie (z życia politycznego).
Rada pięciuset
Składała się z 500 osób, po 50 z każdej fyle terytorialnej…
… z 1. patrycjuszy i 2. plebejuszy oraz 3. klientów 4. gości, 5. niewolników. Ad 1. Patrycjusze - pełnoprawni przedstawiciele rodów, posiadali prawo własności, czynnego udziału w zgromadzeniach, piastowania urzędów, zawierania ważnego małżeństwa, udziału w rzymskim procesie sądowym oraz nabywania i alienacji
Ad 2. Plebejusze - byli obywatelami „gorszego prawa” mieli gorszą sytuację polityczną, prawną…
… za panowania przedostatniego króla Rzymu Sergiusza Taliusza (poł. VI w.p.n.e.) wprowadził on ustrój centurialny, którego podstawą było zgromadzenie wojska. Obywateli podzielił na 5 klas majątkowych. Pierwsza była najbardziej uprzywilejowana 98 centuri. Odtąd o najważniejszych sprawach państwa decydowały zgromadzenia centurialne (comita centuriata) reformy dopuszczały plebejuszy do życia publicznego…
… terytorium. W 800 r. przyjął on koronę cesarską. Jednak tendencje odśrodkowe były silniejsze od idei cesarstwa. Po najazdach normańskich podpisano traktat w verdun 843 r. kładąc kres jedności państwa, dzieląc państwo na trzy części.
STOSUNEK LENNY
Ustrój lenny oznaczał wzajemne powiązanie między wasalami seniorami a królem. Opierały się one na związkach osobistych (waslastwo) lub lennych (beneficjum…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)