BUDOWA I SKŁAD ATMOSFERY ZIEMSKIEJ Główne cechy atmosfery ziemskiej Atmosfera, czyli gazowa powłoka otaczająca Ziemię, stanowi fizyczną mieszaninę gazów, które nie tworzą ze sobą związków chemicznych. Gazy wchodzące w skład powietrza w stosunku stałym nazywane są składnikami atmosfery , natomiast gazy występujące w ilości zmiennej nazywane są domieszkami . Według obliczeń masa atmosfery wynosi: M =~ 5,136 ⋅1018 kg Większa część masy atmosfery zgromadzona jest w warstwach najbliższych Ziemi. Ocenia się, że w warstwie do wysokości: do 5 km zawiera się 50% masy atmosfery, do 10 km − 75%, do 16 km − 90%, do 20 km − 95%, a do 35 km zawiera się 99% całej masy atmosfery. Charakterystyczną cechą troposfery jest spadek temperatury powietrza ze wzrostem wysokości, średnio o 0,6°C/100 m. Nad obszarami międzyzwrotnikowymi, na wysokościach 15÷18 km temperatura powietrza w ciągu całego roku jest rzędu −70 do −80°C. Nad obszarami polarnymi: latem około −45°C, a zimą od −60°C do −70°C. W pewnych obszarach troposfery mogą występować cienkie warstwy, w których temperatura rośnie z wysokością. Zjawisko to nazywamy inwersją temperatury, a obszar warstwą inwersyjną. Warstwę, w której kończy się typowy dla troposfery rozkład temperatury (spadek z wysokością), nazywa się tropopauzą . Jest to warstwa przejściowa, oddzielająca troposferę od stratosfery. Przeciętna jej grubość wynosi od kilkuset metrów do 2÷3 km. STRATOSFERA − ( Stratus − warstwa) rozciągająca się powyżej troposfery do 50÷55 km. Odznacza się słabymi pionowymi ruchami powietrza, w wyniku których gazy układają się w warstwy zależne od gęstości (temperatury). Stratosferę dzieli się na 2 warstwy: izotermiczną i ciepłą. Warstwa izotermiczna rozciąga się w dolnej części stratosfery, od troposfery do wysokości około 20 km. Temperatura w niej jest prawie stała i bardzo niska (około −50÷ −80°C). Powyżej tej warstwy, w warstwie ciepłej, temperatura szybko rośnie, osiągając swoje maksimum nawet powyżej 0°C na wysokości około 50÷55 km, czyli na granicy stratosfery. Powyżej zaczyna się kolejna warstwa przejściowa − stratopauza , homogeniczna warstwa o grubości około 2 km. Wzrost temperatury w stratosferze jest wynikiem pochłaniania promieniowania słonecznego, ultrafioletowego w paśmie długości fali λ od około 170 nm do 370 nm przez ozon. Ta ciepła warstwa na wysokości od 20 do 50 km, w której stężenie ozonu jest duże, nazywana jest ozonosferą . Ozon ( ozon − zapach – O 3) w atmosferze powstaje pod wpływem
(…)
… − mezopauza. Mezosfera stanowi górną granicę tej
części atmosfery, której skład może być uważany za jednorodny, tzw.
homosfery. Temperatura na wysokości mezopauzy jest najniższą temperaturą
obserwowaną w atmosferze.
Na wysokości około 60 km (w mezosferze) zaczyna się obszar silnie
zjonizowany, tzw. jonosfera, sięgająca najwyższych warstw termosfery. W
mezosferze jonizacja nie jest trwała, występuje…
… tlenu, a na dużych wysokościach przeważają lekkie atomy wodoru.
Ważną rolę w termosferze odgrywa jonizacja, ponieważ jony i elektrony mają
tam długi czas życia. Jest to jonosfera, rejon atmosfery zaczynający się w
mezosferze na wysokości powyżej 60 km, w którym jonizacja utrzymuje się
przez dłuższy czas.
EGZOSFERA (gr. egzo − zewnętrzny). Nazywana jest warstwą
rozpraszania i występuje powyżej…
….
W egzosferze następuje stopniowe przejście od atmosfery ziemskiej do
gazu międzyplanetarnego. Obszar ten często nazywany jest „obszarem
rozprysków”.
JONOSFERA − podwarstwa zaczynająca się na wysokości około 60 km,
w górnej mezosferze. Odznacza się dużą koncentracją wolnych elektronów i
jonów. Wyróżnia się w niej 4 warstwy: D, E, F1 i F2 o różnej koncentracji
elektronów i jonów. Warstwa D obejmuje obszar…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)