Pi_at-Borcuch. Notatka składa się z 6 stron.
Ankieta jako narzędzie badawcze TYPY ANKIET STOSOWANYCH W BADANIACH SPOŁECZNYCH Stosowane w badaniach ankiety możemy dzielić na podstawie różnych zasad. Ze względu np. na
sposób rozprowadzenia ankiet wyróżniamy ankiety:
a) środowiskowe, czyli bezpośrednio rozprowadzane przez ankietera w danym środowisku, np. wśród
uczniów klasy, wśród pracowników określonego wydziału itp.;
b) prasowe, tzn. zamieszczone na łamach gazety lub czasopisma albo też dołączone do nich;
c) pocztowe, czyli takie, które badający rozsyła przez pocztę na adres poszczególnych osób
wybranych do badań, jak to ma miejsce przy badaniach reprezentacyjnych. (Zob. 4.3)
Każda z wymienionych rodzajów ankiet ma sobie właściwą przydatność w badaniach społecznych.
Ankietę środowiskową można stosować w tych wszystkich przypadkach, kiedy osoby badane są
skupione w jednym miejscu, np. na terenie zakładu pracy. Bezpośrednie rozprowadzenie ankiety,
przez prowadzącego badania lub osoby pomagające, gwarantuje szybkość jej dotarcia do
potencjalnego respondenta, ale nie przesądza o tym, czy na pytania
w niej zawarte — osoba, która ją otrzyma — odpowie w pełni lub choćby częściowo. Z praktyki
wiadomo jednak, że zwroty wypełnionych ankiet tego typu są dość duże. Ważną sprawą przy
posługiwaniu się omawianą ankietą jest takie zorganizowanie jej zwrotów, aby nikt z respondentów
nie był narażony na to, że jego poglądy zostaną ujawnione osobom postronnym. Respondenci, jeszcze przed wypełnieniem ankiety powinni więc być powiadomieni o tym, w jaki sposób mają zwracać ankiety, a sposób ten powinien być tak pomyślany, aby gwarantował im anonimowość.
Ankietę prasową podobnie jak i pocztową stosuje się w tych sytuacjach, gdy badani są rozproszeni na
rozległym terenie. Z uwagi na to, że tego rodzaju ankieta nie powoduje wielkich kosztów związanych z jej drukiem oraz rozprowadzeniem, może być ona stosowana w dużych ilościach, np.
odpowiadających nakładowi danej gazety. Nadaje się więc szczególnie do przeróżnych sondaży opinii
czytelników itp. badań.
Natomiast ankieta pocztowa wiąże się z większym nakładem sił i środków, co niestety nie jest
doceniane przez respondentów i wskaźnik zwrotów tego rodzaju ankiet jest na ogół niski. Stąd też
efektywność badawcza ankiet pocztowych jest niewielka.
Oprócz wymienionych typów ankiet możemy wyróżnić także ankiety: jawne i anonimowe.
Jawnymi nazywamy wszystkie takie ankiety, jakie są bądź imienne, bądź też mogą jednoznacznie
wskazywać na osobę respondenta ze względu na zawarte w nich pytania, np. pytania o zawód ojca,
(…)
… przewidywane
przez pytającego. Mogą one mieć różny kształt, np.: „W którym roku urodził się Pan (i)"? „Czy jest Pan
(i) zadowolony (a) z wyboru kierunku studiów? Tak, Nie. Nie
mam zdania"; „Jak to się stało, że wybrał Pan (i) obecny kierunek studiów? Z pośród przyczyn, jakie są
tu zapisane może Pan (i) wybrać więcej niż jedną:
a) sam (a) dokonałem (am) wyboru;
b) posłuchałem (am) rodziców;
c) zostałem (am…
…?......................................................".
Niewątpliwie pytania omawianego typu są trudniejsze dla respondenta, gdyż wymagają z jego strony
znacznie większego wysiłku intelektualnego na sformułowanie odpowiedzi, niż pytania zamknięte.
Nastręczają one też więcej trudności badającemu przy opracowaniu zebranych ankiet, ponieważ
odpowiedzi tego rodzaju wymagają wcześniejszej kategoryzacji.
Szczególnym typem pytań stosowanych w ankietach są tzw. pytania filtrujące, stawiane wtedy, gdy
chcemy spośród respondentów dokonać eliminacji tych osób, które nie mają nic do powiedzenia na
dany temat.
7. Jeżeli w ankiecie stawiamy pytania zamknięte albo półotwarte, to w tych wszystkich przypadkach,
w których zawierają one propozycje alternatywnych odpowiedzi, należy posługiwać się na tyle klarownymi i ostrymi alternatywami, ażeby
pozwalały one na możliwie jednoznaczne…
… też mogą jednoznacznie
wskazywać na osobę respondenta ze względu na zawarte w nich pytania, np. pytania o zawód ojca,
miejsce urodzenia, miejsce pracy itp.
Anonimowymi nazywamy z kolei ankiety, które nie tylko nie są podpisywane, ale ponadto nie
zawierają żadnych takich pytań, jakie by mogły ujawnić osobę respondenta, gdyby na te pytania
odpowiedział. Pomijanie tego drugiego warunku, jaki musi być spełniony…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)