Aluminium krystalizuje w układzie regularnym o sieci przestrzennie centrowanej A1 i parametrze sieci a=0,40493nm. Aluminium charakteryzuje dobra lejność i podatność na przeróbkę plastyczną na zimno i na gorąco, dobra spawalność. W stanie wyżarzonym aluminium ma następujące właściwości mechaniczne: Rm=60-100MPa, R0,2=20-30MPa, twardość 15-20HB, A5=30-50%, Z=80-95%. Do zanieczyszczeń wpływających na właściwości fizyczne i mechaniczne aluminium należą przede wszystkim: żelazo (nie rozpuszcza się w aluminium tworząc kruchą fazę Al3Fe) krzem (nie rozpuszcza się w Al. i nie tworzy związków występuje w postaci wolnej). Aluminium jest bardzo odporne na korozję atmosferyczną w wyniku tworzenia się na powierzchni cienkiej i ściśle przylegającej warstwy tlenku Al2O3. Nie koroduje pod działaniem wodoru, chloru, bromu, jodu, fluoru oraz większości ich związków.
Stopy aluminium dzielimy: 1) skład chemiczny: - dwuskładnikowe,
wieloskładnikowe.
2) technologię przetwarzania: odlewnicze,
do przeróbki plastycznej, stopy typu SAP i SAS metody proszku.
1. Odlewnicze stopy aluminium:
Stopy Al-Si - dwu- i wieloskładnikowe stopy Al. z Si (siluminy) są najczęściej stosowanymi. Charakteryzują się: lejnością, małym skurczem odlewniczym, dobrą odpornością na korozję oraz nie wykazuje skłonności na pękanie na gorąco. Odlewa się je z temp 680-780C. Siluminy dzielimy na: podeutektyczne (4-10%Si),
eutektyczne (10-13%Si), nadeutektyczne (17-30%Si). Siluminy podeutektyczne i eutektyczne poddaje się modyfikacji sodem metalicznym lub jego solami (NaF, NaCl). Do ciekłego stopu wprowadza się modyfikator w ilości 0,05-0,08% masy wsadu. W wyniku bardzo małej rozpuszczalności Na w Si na powierzchni rozdziału faz Si-faza ciekła tworzy się warstewka Na2Si utrudniają wzrost kryształów Si. Siluminy dwuskładnikowe używane na średnio obciążone elementy maszyn. Powszechnie siluminy wieloskładnikowe poprawia się wytrzymałość i twardość oraz umożliwiające umacnianie wydzielenie siluminów: Mg (przy zawartości 0,2-1,5% tworzy Mg2Si związek międzymetaliczny w stanie stałym umacnianie wydzielone), Cu (do % w podwyższonej temp polepsza skrawalność), mangan (do 0,2-0,5% stosowany w celu obniżenia szkodliwego wpływu Fe) AK11,AK12,AK7,AK52. Siluminy nadeutektyczne zawierające 17-30% Si są stopami wieloskładnikowymi z dodatkiem niewielkich ilości Cu, Mg, Ni, Mangan i kobaltu (AK20 - AlSi21CuNi). Dodatki stopowe poprawiają żarowytrzymałość (Cu, Ni, kobalt), odporność na korozję (mangan), skłonność do umacniania wydzielonego (Mg). Poddaje się umacnianiu wydzieleniowemu polegającemu: przesycanie z temp 500C w wodzie o temp 60C i starzeniu przez 24h w temp 180C. Wyżarzanie odprężające odlewów w temp 230-350C w czasie 6-12h.
(…)
… eutektyki α=+Al2Cu. Stopy poddaje się umacnianiu wydzieleniowemu. Po przesyceniu stopy starzy się naturalnie lub sztucznie. Starzenie naturalne ułatwiają dodatki: Mg, mangan lub sztuczne dodatki: Zn, tytan i kadmu. Stosowane na silne obciążone elementy maszyn o prostych kształtach. AM10 i AM75 używane do odlewów tłoków i innych części samochodowych.
Stopy Al-Mg - charakteryzują się najmniejszą gęstością…
… o zawartości 6-22%, otrzymywane przez brykietowanie proszków w pracach hydraulicznych, spiekanie i przeróbkę plastyczną. Elementy maszyn z nich wykonane pracują w 300-500C (w czasie 104h), a przez krótki okres w temperaturze 1000C.
SAS - stopy aluminium z krzemem (25-30%) i niklem (5-7%) lub żelazem (3-5%) i krzem (25-30%). Charakteryzują się bardzo małym współczynnikiem rozszerzalności liniowej i stąd…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)