Alternatywy wobec liberalizmu, solidaryzm społeczny, komunizm, marksizm.
Solidaryzm społeczny
Jest to powstała w drugiej połowie XIX wieku doktryna polityczna, odnosząca się do zagadnień ekonomicznych i społecznych, która w okresie swoich narodzin postulowała sprzeciw zarówno wobec liberalnego indywidualizmu, jak i kolektywistycznego socjalizmu. Jej podstawowym hasłem była solidarność jednostek, grup i szerszych społeczności takich jak klasy.
Doktryna solidaryzmu obficie nawiązuje do arystotelesowskiej tezy, iż „całość zawsze poprzedza część”. Skutkiem tego jest postulat, aby dobro ogólnospołeczne traktować jako ważniejsze niż partykularne interesy poszczególnych grup czy też bardzo silnych jednostek. Natura wyposaża poszczególnych ludzi w różne zdolności i możliwości, stąd też solidarność z tymi, którzy w jakimś sensie są z naturalnych przyczyn mniej obdarowani i potrzebują niejednokrotnie pomocy, stanowi szczególny imperatyw moralny. Człowiek nie jest wobec drugiego - jak przedstawiał to Thomas Hobbes - wilkiem, a jego niesamowystarczalność sprawia, iż potrzebuje się wzajemnie z innymi. Społeczeństwo jest zatem postrzegane na kształt organizmu, gdzie poszczególne jednostki i grupy pełnią takie funkcje społeczne wobec całości, jak wyspecjalizowane organy wykonują analogiczne zadania w organizmie ludzkim. Stąd też liberalizm ze swoim indywidualizmem dokonuje rozłamu w niepodzielnej moralnie strukturze zamieniając człowieka w egoistę. Tym samym to, co początkowo było całością, staje się zbiorem luźnych jednostek o przeciwstawnych interesach.
Krytyka solidarystyczna indywidualizmu nie idzie jednak w parze z pochwałą form kolektywistycznych - a zatem socjalizmu o charakterze marksistowskim i postmarksistowskim. Socjalizm postrzegany jest jako forma moralnego sprzeciwu wobec nadużyć XIX - wiecznego kapitalizmu, który jednak bazuje - wedle solidarystów - na błędnych założeniach i szkodliwej ideologizacji życia społecznego. Marksizm zamiast poddać krytyce kapitalizm i zaproponować jakiś pozytywny wzorzec rozwiązań, dokonuje swoistej zemsty niższych klas społecznych na klasach wyższych. Angielski filozof Roger Scruton będzie o tym pisał, iż marksizm jest formą zinstytucjonalizowanego resentymentu (trwałej negatywnej postawy emocjonalnej, która w określonej grupie postrzega źródło swojego cierpienia i niedoli). Efekt jest taki, iż zamiast do uzdrowienia stosunków społecznych, ideologia marksizmu przybiera cechy ideologii opartej na zemście, w której podmiot uprzednio zadający cierpienie, zostaje poniżony i społecznie zdegradowany. Do władzy w takim przypadku dochodzi niekompetentny tłum, który ma za nic wszelkie formy społecznych hierarchii i naturalnych praw - jak choćby prawa własności.
Stąd też solidaryzm wychodzi ze swoimi tezami i postuluje postawienie w centrum myśli społeczno-gospodarczej idei dobra wspólnego
(…)
… się także konsumpcjonizm jako postawę, która z pogoni za zdobywaniem kolejnych dóbr uczyniła sens życia, redukując życie jednostki do wymiaru materialnego.
Katolicka nauka społeczna (KNS) składa się z tych aspektów doktryny Kościoła katolickiego, które odnoszą się do kwestii zbiorowych problemów społeczności lub też całej ludzkości. Nazwa ta pierwszy raz użyta została w encyklice Quadragesimo anno Piusa XI z 1931, ale za głównego twórcę nauczania społecznego Kościoła katolickiego uważa się Leona XIII, który w 1891 roku wydał encyklikę Rerum novarum. KNS jest więc nauką stosunkowo młodą, ale tylko w sensie wyodrębnienia jej z całokształtu nauczania Kościoła.
Część KNS dotycząca najbiedniejszej części społeczeństwa bazuje na niektórych zapisach ze Starego Testamentu, jak również nauczaniu Jezusa Chrystusa, opisanym w Nowym Testamencie, takim jak np. zdanie "Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili". Inną cechą szczególną katolickiej nauki społecznej jest sposób, w jaki KNS krytykowała (i krytykuje) społeczne i polityczne ideologie: komunizm, socjalizm, faszyzm, kapitalizm i liberalizm. Wszystkie one w swojej czystej postaci zostały w swoim czasie potępione…
…. w niektórych wspólnotach religijnych (np. wśród szejkersów). W pismach Karola Marksa, Fryderyka Engelsa i innych teoretyków marksizmu, komunizm miał być przyszłym ustrojem rozwiniętych społeczeństw, w którym wspólność własności obejmowała przede wszystkim środki produkcji.Jako ideologia, komunizm ma charakter skrajnie lewicowy. Jako sposób stworzenia społeczeństwa komunistycznego marksistowski komunizm…
… ekonomiczną i polityczno-społeczną. Klasycy marksizmu przyjęli założenie, że świat jest materialny i rządzi się prawami dialektyki. Punktem wyjścia była dla nich idealistyczna dialektykaF. Hegla. Celem marksizmu jest zbudowanie "społeczeństwa bezklasowego". Warunkiem tego jest obalenie politycznej władzy kapitalistów przez proletariat ("dyktatura proletariatu"). Drogą zaś osiągnięcia go jest rewolucja…
… wschodniego w latach 1989-1991 r.
Po śmierci Lenina ruch komunistyczny w ZSRR uległ rozłamowi; po dojściu do władzy Józefa Stalina wprowadzona została odmiana marksizmu zwana stalinizmem, zawierająca tezę o „zaostrzaniu się walki klas w miarę postępu rewolucji”, w praktyce przyzwalającą na nieograniczony terror. Opozycją wobec tej doktryny był trockizm. Maoizm, zmodyfikowany przez Mao Zedonga stalinizm, stał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)