Fragment notatki:
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
Alternatywne Platformy Obrotu (MTF)
Pojęcie i geneza powstania alternatywnych platform obrotu:
MTF (Multilateral Trading Facility) to wielostronny system, obsługiwany przez firmy
inwestycyjne lub operatorów rynkowych, który skupia wiele transakcji kupna i sprzedaży
instrumentów finansowych, co skutkuje zawarciem kontraktu zgodnie z przepisami II dyrektywy
MiFID (Dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych).
Główną cechą charakterystyczną alternatywnych platform obrotu jest to iż, są one mniej
rygorystyczne w stosunku do dopuszczanych papierów wartościowych. Ich celem jest zwiększenie
konkurencyjności na rynku UE.
Idea alternatywnych platform obrotu wywodzi się z USA, gdzie w latach 90 powstały początki
tzw. Alternative Trading Systems. ATS to organizacje, które w imieniu klientów zawierają
transakcje kupna/sprzedaży towarów, papierów wartościowych lub usług przy pominięciu
tradycyjnych giełd. Według SEC (urząd sprawujący nadzór nad giełdami amerykańskimi) ATS to
pełnoprawne, pozagiełdowe alternatywne miejsca zawierania transakcji giełdowych.
Pierwszą agencją która zaoferowała i wprowadziła tego typu systemy była Instinet (1993 –
OMS, 1999 – Helix). W 2005 roku nowym właścicielem stała się japońska grupa finansowa Nomura,
a obecnie kontrolę kapitałową sprawuje konsorcjum największych światowych instytucji finansowych.
Do powstania MTF’ów w Europie przyczyniła się uchwalona w 2007 roku dyrektywa MiFID,
dotycząca rynków i instrumentów finansowych. Dyrektywa ta umożliwiła przede wszystkim
zniesienie monopolu tradycyjnych giełd w zakresie obrotu instrumentami finansowymi. Dzięki temu
powstały alternatywne platformy obrotu: Chi – X, Turquoise, BATS Europe prowadzone głównie
przez banki inwestycyjne. Obecnie skupiają one już ok. 20 – 25% europejskiego rynku handlu
akcjami, przede wszystkim dużych spółek. Celem ich powołania było głównie obniżenie kosztów
związanych z kupnem i sprzedażą akcji oraz większa przejrzystość cen i wolumenu. Największą
platformą jest obecnie BATS Chi – X Europe.
Dyrektywa MiFID:
Nazwa MiFID pochodzi od skrótu Markets in Financial Instruments Directive (Dyrektywa w
sprawie rynków instrumentów finansowych). Umożliwia ona firmom inwestycyjnym świadczenie
usług inwestorom na terenie całej Unii bez konieczności spełniania dodatkowych wymogów
lokalnych. Pozwala też korzystać z usług inwestycyjnych na ujednoliconych zasadach obywatelom
Unii we wszystkich krajach.
Do głównych celów dyrektywy zalicza się m.in.:
regulację obrotu instrumentami poza rynkami publicznymi,
zwiększenie przejrzystości działania firm inwestycyjnych,
zwiększenie ochrony klientów.
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
MiFID zakłada również równoległe istnienie na rynku obrotu papierami wartościowymi trzech
różnych instytucji :
rynku regulowanego reprezentowanego przez tradycyjne giełdy,
rynku alternatywnego, czyli pola działania organizacji typu Multiliteral Trading Facilities
(MTF),
rynku Systematic Internalisers, czyli firm inwestycyjnych prowadzących na własny
rachunek lecz na zlecenie klienta zorganizowanej działalności w sferze obrotu papierami
wartościowymi (poza rynkiem regulowanym i poza polem transakcji MTF’ów).
Zasady działania MTF:
Dyrektywa MiFID narzuca pewne warunki działania dla alternatywnych platform obrotu:
konieczność zapewnienia przejrzystości cen i wolumenu,
konieczność publikacji informacji na temat zawieranych transakcji w czasie rzeczywistym,
konieczność upublicznienia cen i opłat pobieranych przez MTF (ceny i opłaty powinny być
również takie same dla wszystkich uczestników),
konieczność upowszechnienia zasad działania systemu i sposobu ubiegania się o członkostwo,
konieczność spełnienia zobowiązań opisanych w dyrektywie MiFID dotyczących prowadzenia
działalności inwestycyjnej na rzecz klientów.
Różnice między MTF a tradycyjnymi giełdami:
Do najważniejszych różnic między alternatywnymi platformami obrotu a tradycyjnymi
giełdami zalicza się przede wszystkim:
niższe opłaty transakcyjne,
większa przejrzystość cen i wolumenu,
mniej rygorystyczne warunki dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu,
mniejsze wymagania formalne i informacyjne stawiane emitentom (tańsze pozyskanie
kapitału),
możliwość zapewnienia szybszych, bardziej rozległych i w razie potrzeby anonimowych
transakcji,
można na nich handlować non-stop,
wykorzystanie lepszej technologii i niezawodność.
MTF’y w Europie:
MTF’y cieszą się coraz większą popularnością w Europie – odpowiadają za prawie 1/5
realizowanych zleceń. (stan na 2010r.) Obecnie w Europie istnieje 13 alternatywnych rynków przy
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
czym różnią się one wielkością obrotów i przeznaczeniem. Cztery największe MTF-y na naszym
kontynencie to: Chi-X, BATS Europe, Turquoise, Liquidnet.
Chi-X Europe
Chi-X Europe ma swoją siedzibę w Londynie i jest pierwszą typową alternatywną giełdą
papierów wartościowych operującą na naszym kontynencie. Utworzona została z inicjatywy
konsorcjum wielkich światowych instytucji finansowych. Chi-X Europe rozpoczęła
działalność w marcu 2007r. W ciągu niespełna pierwszych trzech lat przedsięwzięcie stało się
nie tylko największym alternatywnym operatorem transakcyjnym w Europie, ale pod
względem realizowanych obrotów (w 2010 roku ponad 1 bilion euro) wyrosło na wiodącą siłę
w kontynentalnym obrocie papierami wartościowymi. Zwiększyła swój udział w rynku (stan
na styczeń 2010) w ciągu roku o prawie 250% i zajmując tym samym drugie miejsce pod
względem wielkości jeśli chodzi o europejskie rynki.
BATS Europe
BATS Trading Limited (BATS Europe) została założona w 2008 roku przez amerykańskie
BATS Global Markets. Do 2010 roku BATS Europe stało się drugą alternatywną platformą
obrotu w Europie. A z obrotami wynoszącymi 30mld euro (stan na 2010 rok) BATS Europe
znalazł się na 9 miejscu wśród 27 europejskich rynków.
BATS Chi-X Europe
W grudniu 2011 roku BATS Global Markets, operator trzeciej co do wielkości giełdy w USA,
sfinalizował fuzję z Chi-X Europe, by stworzyć największą pod względem wolumenu obrotów
platformę handlu akcjami w Europie1. Siedziba BATS Chi-X Europe znajduje się w Londynie.
Transakcje przeprowadzane są w euro. W pierwszym pełnym miesiącu pracy BATS Chi-X
Europe miało ponad 25% udziałów na europejskim rynku.
Turquoise
Jest alternatywną platformą obrotu utworzoną w 2008 roku przez konsorcjum dziewięciu
banków. Turquoise jest organizacją otwartą dla ewentualnych dalszych współuczestników
konsorcjum, zarówno banków, jak i biur maklerskich czy też brokerskich, innych instytucji
finansowych, specjalistycznych firm IT oraz innych pokrewnych organizacji. Banki
założycielskie zarezerwowały dla siebie po 3 proc. udziału oraz swe przedstawicielstwo w
radzie nadzorczej. Każdy z partnerów ma mieć zagwarantowane prawo jednakowego dostępu
do serwisów konsorcjum. Projekt Turquoise to pierwsze globalne pole konfrontacji pomiędzy
giełdami papierów wartościowych, a bankami inwestycyjnymi o dominację na światowych
rynkach finansowych. Pod koniec 2009 r. London Stock Exchange Group przejęła 60%
udziałów platformy, która w tym czasie miała 7% udziału w rynku. Obroty w 2010 roku
wyniosły 20 mld euro. Turquoise znalazło się na 10. miejscu wśród 27 europejskich rynków.
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
Liquidnet
Liquidnet jest wiodącą globalną spółką, która ułatwia instytucjonalnym inwestorom na całym
świecie, instytucyjny obrót akcjami zwykłymi. Liquidnet został założony w kwietniu 2001
roku. Działa na 31 rynkach na 5 kontynentach. W lutym 2010 roku uruchomił możliwość
handlu polskimi akcjami. Możliwość udziału na rynku Liquidnet jest otwarta dla wszystkich
podmiotów rynkowych, które spełniają kryteria ustanowione w celu zapewnienia integralności
platformy. Liquidnet ma siedzibę w Nowym Jorku oraz oddziały w Londynie, Toronto, Tokio,
Hongkongu, Sydney oraz Singapurze. Liquidnet jest głównie tzw. dark poolem.
Dark pools pozwalają brokerom i menedżerom funduszy anonimowo składać i kojarzyć duże
zlecenia w sposób, który nie wpływa na bieżące notowania. Zrealizowane zlecenia stają się
widoczne, a niezrealizowane pozostają niewidoczne dla pozostałych inwestorów. Cena nie jest
ujawniana do czasu zakończenia operacji, w przeciwieństwie do giełd i innych platform, które
posiadają publiczne księgi zleceń. Tego typu rozwiązania są stosowane przez niektóre
fundusze inwestycyjne- gwarantuje to poufność i zabezpiecza ryzyko, że zlecenie nie wywoła
niekorzystnego ruchu notować. Dark pools funkcjonują bez większych ograniczeń i
codziennie odpowiadają za miliardy dolarów transakcji dokonywanych na zachodnich
giełdach. Krytyka: platformy dedykowane dla wybranych podmiotów, umożliwiające
handlowanie na rynkach z zachowaniem pełnej anonimowości, są pogwałceniem zasady o
publicznym charakterze rynku kapitałowego.
Udział alternatywnych platform obrotu w handlu akcjami:
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
Procentowy udział wiodących MTF’ów w strukturze obrotów akcjami spółek indeksowych:
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
Wpływ MTF’ów na handel papierami wartościowymi:
Pytania do prezentacji:
1. Co mogą zrobić tradycyjne giełdy aby zwiększyć swoją konkurencyjność względem MTF’ów?
wejście w ścisłe i rozlegle sojusze i związki z innymi giełdami wprowadzą nowe i atrakcyjne
dla poszczególnych grup klientów platformy obrotu i poprawią skuteczność działania
istniejących platform (w pierwszej kolejności poprzez zastosowanie nowoczesnych rozwiązań
IT). Dzięki takim sojuszom giełdy również wyjdą naprzeciw potrzebom klienta (zarówno w
odniesieniu do czasu jak i geograficznego obszaru działania), uproszczą i uatrakcyjnią
płaszczyzny kontaktu z klientem (interface) oraz i to przede wszystkim, poważnie zredukują
ceny oferowanych usług.
rozszerzenia działalności poprzez uruchomienie oddzielnych lub razem z innymi bardziej lub
mniej zależnych MTF-owskich platform obrotu papierami wartościowymi.
obniżanie cen za usług. Przykładowo, pod koniec sierpnia bieżącego roku Deutsche Boerse
po raz kolejny zrewidowała i obniżyła cennik swoich opłat, a w tydzień później zrobiła to
samo London Stock Exchange.
Polepszania jakości usług (w tym również szybkości przeprowadzania transakcji) poprzez
unowocześnianie elektronicznych systemów operacyjnych, upraszczanie procedur i
dokumentacji transakcyjnej, wydłużenie czasu pracy giełd itp.
Dr. Tomasz Miziołek
Międzynarodowe rynki finansowe
Ćwiczenia I – Alternatywne Platformy Obrotu
2. Czy MTF-y zmarginalizują GPW w Warszawie?
Dziś największym konkurentem dla GPW nie są giełdy z Czech, Węgier czy Austrii, tylko
paneuropejskie alternatywne platformy obrotu, które odnoszą sukcesy. GPW działa blisko 20 lat i w
tym roku odnotowała 32,4 mld euro obrotów akcjami. Chi-X, największy z alternatywnych rynków w
UE, działa od zaledwie trzech lat, a narastająco w tym roku przekroczył już 1 bln euro obrotów. To
porównanie wystarczy, aby pokazać, jaka jest skala problemu, z którym GPW w pojedynkę sobie nie
poradzi. Utrata obrotów akcjami spółek z WIG20 na rzecz którejś z takich platform z jednej strony
nadszarpnie strukturę przychodów GPW i osłabi możliwość ekspansywnego rozwoju w regionie, z
drugiej – obniży atrakcyjność giełdy w oczach zagranicznych emitentów. GPW pozostałaby wtedy
lokalną giełdą małych spółek, niezwracającą uwagi globalnego kapitału. Przed takim scenariuszem
uratuje ją tylko bliska współpraca z NYSE.
Z drugiej strony uważa się, że konkurencja ze strony alternatywnych platform obrotu,
zwanych ogólnie "MTF-ami", nie zmarginalizuje GPW w Warszawie. Nasza Giełda przeszła w
przeszłości przez wiele prób, przeszkód i problemów. Również i zjawisko MTF-ów jest tylko punktem
w rozwoju naszego rynku, ale nie jakimś punktem zwrotnym. Nie ulega wątpliwości, że niektóre nieliczne - biznesy tego typu odniosły sukces, pasożytując na giełdach instrumentów finansowych, i z
ich strony może pojawić się zagrożenie dla płynności obrotu, którą my zarządzamy, i którą my
tworzymy. Nie pojawi się ono jednak w krótkiej perspektywie, co wynika z modelu biznesowego tych
podmiotów, opartego na budowaniu skali działalności poprzez obrót wyselekcjonowanymi spółkami o
najwyższej płynności. Takie podejście ma też swoją specyficzną klientelę, a mianowicie bardzo
dużych instytucjonalnych uczestników rynku, unikających wchodzenia z wysokowolumenowymi
zleceniami na powszechny i transparentny rynek.
Można stwierdzić, że świadomość problemu MTF-ów jest pozytywnym czynnikiem
rozwijania warszawskiej giełdy w kierunku, który jest zupełnie zgodny z potrzebami i oczekiwaniami
inwestorów. Oczekuje się także efektów dyskusji legislacyjnej w ramach UE, której jesteśmy
uczestnikami, a która powinna doprowadzić do zniesienia uprzywilejowanej pozycji MTF-ów, jako
niefortunnego - ale z pewnością zamierzonego przez pewne grupy interesów - skutku ubocznego
liberalizacji rynku finansowego, jaką przyniosły ostatnie lata.
3. Wady i zalety MTF’ów?
Wady:
Zwiększają ryzyko handlu papierami wartościowymi ze względu na brak transparentności
Odejście z rynku regulowanego coraz większej liczby inwestorów
Utrata obrotów przez lokalne giełdy
Ze względu na dużą dynamikę MTF’ów , pojawiają się uczestnicy którym trudno znaleźć
trwałe miejsce na rynku
Zalety:
Tani obrót papierami wartościowymi
Wykorzystanie szybszych i wydajniejszych systemów komputerowych
Handel papierami odbywa się niemalże całą dobę
Zwiększenie płynności na rynku papierów wartościowych, dzięki łatwemu dostępowi do
najbardziej płynnych akcji wielu rynków
Większa przejrzystość cen i wolumenu
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)