To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ADOLF TOMASZ DYGASIŃSKI (1839-1902)
Polski powieściopisarz, nowelista, publicysta, pedagog , tłumacz, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej . Czasem nazywany Piewcą Ponidzia. Jego ojcem był Jan Dygasiński, dworski oficjalista. Pochodząc z biednej rodziny często cierpiał niedostatek i musiał pracować na swoje utrzymanie. Początkowo kształcił się w Pińczowie (5-klasowa szkoła średnia).
W latach 1858-1860 uczy się w Szkole Wyższej Realnej w Kielcach (utrzymuje się z korepetycji udzielanych na stancjach uczniowskich). W 1862 studia uniwersyteckie w Szkole Głównej w Warszawie na Wydziale Historyczno-Filologicznym (studiował językoznawstwo, przyrodę i geografię). Przerwane w roku 1863 przez czynny udział w powstaniu styczniowym . Dwukrotnie był więziony ( Szczekociny , Olkusz). Po upadku powstania ponownie podjął studia w Szkole Głównej. Przez krótki czas studiował w Pradze na Uniwersytecie Karola (1868). Niedostatki finansowe, nie pozwoliły mu jednak kontynuować studiów, więc podjął się pracy guwernera na dworach ziemiańskich (m. in. wychowawca polskiego malarza Jacka Malczewskiego ).
W latach 1871 - 1877 przebywając w Krakowie zajmuje się pracą pedagogiczną i wydawniczą. Zakłada instytut wychowawczy i prowadzi niewielką księgarnię wydawniczą (w ydawał „ Bibliotekę Umiejętności Przyrodniczych ” oraz „ Wydawnictwo Dzieł Tanich i Pożytecznych ” , „ Dziennik Mód ” , „ Modę ” , „ Szkice Społeczne i Literacki e ” ) . W tym okresie poznał i poślubił w 1872 roku Natalię Wyszkowską. Mieli kilkoro dzieci, ale tylko córka Zofia dożyła wieku dojrzałego. Doprowadzony do bankructwa, opuścił Kraków w lipcu 1877 roku i wyjechał do Warszawy, gdzie był nauczycielem w kilku szkołach, jednak pod zarzutem prowadzenia zajęć w języku polskim odebrano mu prawo zawodu. W tej sytuacji ponownie podjął się pracy jako prywatny nauczyciel. W tym okresie pisywał do prasy warszawskiej, głównie o tematyce pedagogicznej, m.in. do „ Ateneum ”, „ Niwy ”, „ Nowin ”, „ Wędrowca ” oraz „ Przeglądu Tygodniowego ”. Dygasiński zadebiutował jako beletrysta w wieku 44 lat - w 1883 roku opublikował na łamach „ Przeglądu Tygo dniowego ” nowelkę „ Za krowę ”. Był inicjatorem założenia w 1882 roku „ Przeglądu Pedagogicznego ”. W latach 1884 - 1887 trafił do kolegium redakcyjnego tygodnika „ Wędrowiec ”, a następnie staje się jego współredaktorem. Współpracował również z czasopismem „ Głos ” ( 1886 ). Rok później zainicjował i do 1888 redagował miesięcznik etnograficzny „ Wisła ”. W roku 1890 wyjechał do Brazylii jako wysłannik „ Kuriera Warszawskiego ”, szlakiem polskich emigrantów za chlebem. Powstał tam cykl listów opisujący tragiczne losy polskich emigrantów.
(…)
… poziomie nauczania. Krytyczne uwagi o literaturze dla dzieci i młodzieży zawarł on w dziele wydanym w 1884 roku. Była to pierwsza tego typu poważna pozycja w Polsce, stała się cennym dokumentem epoki, w którym zawarte zostały poglądy pozytywistycznych pedagogów i krytyków. Dygasiński proponował dokonania podziału lektur w zależności od wieku młodych czytelników. Domagał się kształcenia „fantazji zdrowej…
…”. Będąc entuzjastą mieszczańskiej myśli wychowawczej, której głównymi reprezentantami byli Herbert Spencer, Aleksander Bain nasilającym Fryderyk Dittes, popierał rozszerzenie programu szkoły elementarnej oraz konieczność jej upowszechnienia, w związku z nasilającym się postępem technicznym oraz zapotrzebowaniem na wykwalifikowana kadrę pracowniczą.
Czołowy reprezentant (obok Dawida) nurtu, który akcentował szczególnie psychologiczne i biologiczne aspekty wychowania, a za najbardziej nośne wyznaczniki celów i treści kształcenia uznawał utylitaryzm i realizm. „Bo Dygasiński w przedziwnie piękny sposób umiał godzić postawę przyrodnika z postawą poety; przyrodniczą obserwację nasycać mistycyzmem - pierwiastki racjonalne mieszać z irracjonalnymi, do poznania intelektualnego włączać metafizyczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)