To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZAJĘCIA VIII - PEDAGOGIKA POZYTYWIZMU WARSZAWSKIEGO: Z rozszerzaniem się nauczania elementarnego i tendencjami do upowszechniania oświaty związany był żywy ruch pedagogiczny końca XIX i początków XX wieku. Twórcami jego byli najwybitniejsi pedagogowie, w których dziełach ścierały się prądy i tendencje europejskiej myśli wychowawczej.
Na przełomie dwóch okresów - romantyzmu i pozytywizmu - działał popularny w owych latach pisarz pedagogiczny, Henryk Wernic (1839 - 1905). Był on autorem kilku większych podręczników z dziedziny pedagogiki, szeregu artykułów oraz kilku książek dla młodzieży. Wychowany na pismach Trentowskiego i Jean Paula poszukiwał podstaw pedagogiki w etyce i psychologii. W najpoważniejszym dziele Wernica: Przewodnik wychowania (1868) występują wyraźnie tendencje realizmu i utylitaryzmu mieszczańskiego. Zalecał w nim wychowywać młodzież w poczuciu realizmu, przeciwdziałać egzaltacji i uczuciowości.
W początkowym okresie swojej twórczości zagadnieniami nauczania i wychowania zajmował się znany później historyk literatury, Piotr Chmielowski (1848 - 1904). Oprócz kilku artykułów na temat wychowania prywatnego, drukowanych w latach 70. na łamach „Opiekuna Domowego”, Chmielowski napisał rozprawę Co wychowanie z dziecka zrobić może i powinno (1874). Ta młodzieńcza praca była wynikiem doświadczeń autora w dziedzinie nauczania prywatnego oraz rezultatem studiów w Lipsku, w czasie których śledził bacznie postępy pedagogiki. Dzięki jego wysiłkom pedagogika polska otrzymała pierwszy nowoczesny zarys początkowego wychowania. Chmielowski omawiał w nim metody poznawania rozwoju psychicznego dziecka i zalecał opieranie wszelkich norm wychowawczych na wskazaniach psychologii.
Inne tendencje znalazły wyraz w twórczości pedagogicznej Aleksandra Świętochowskiego (1849 - 1936). Ten wybitny przywódca obozu młodych, „herold” pozytywizmu warszawskiego, wyjechał po studiach w kraju do Lipska, który stanowił wówczas jeden z centralnych ośrodków nauk pedagogicznych. Zainteresowania Świętochowskiego ekonomiczno - społecznymi programami kapitalizmu sprawiły, iż głównym zagadnieniem jego rozpraw z dziedziny pedagogiki było wskazywanie celów wychowania, przygotowującego do życia w okresie szybkiego rozwoju przemysłu i handlu. Swoje credo w tej dziedzinie wypowiadał on w zamieszczonej w 1874 na łamach „Przeglądu Tygodniowego” rozprawie Nowe drogi . Zajął w niej zdecydowanie stanowisko mieszczańskiego utylitaryzmu. Twierdził, że celem wychowania jest „rozwijać do najwyższego natężenia wszystkie przyrodzone siły człowieka” oraz „przygotowywać do umiejętnej działalności w warunkach życiowych”. Głośne były też dwa odczyty publiczne Świętochowskiego z lat 1873 - 1874 poświęcone reformie kształcenia kobiet.
Najobszerniejszą twórczość pedagogiczną w okresie pozytywizmu warszawskiego rozwinął
(…)
… się wykłady z zakresu psychologii stosowanej na Kursach Naukowych w Warszawie oraz rezultaty własnych badań opartych głównie na oryginalnym teście przyczyn i skutków. „Istotą inteligencji jest myślenie, zdolność tworzenia pojęć, wydawania sądów, wnioskowania, rozumienia”.
- w ostatnich latach życia zainteresowania twórcze J. Wł. Dawida w dziedzinie wychowania ześrodkowały się wokół metodologicznych podstaw…
… Dygasiński (1839 - 1902). Główne jego dzieła pedagogiczne ukazały się w latach 80. Nawoływał w nich do przeniesienia na grunt polski „idei cywilizacji zachodniej”, co w dziedzinie wychowania wyrażało się w przeszczepianiu najbardziej znamiennych założeń pedagogiki mieszczańskiej owego czasu. Jemu również przypada zasługa upowszechnienia w Polsce poglądów pedagogicznych Herberta Spencera i Aleksandra Baina…
…”. Po załamaniu się rewolucji zarzucił bezpośrednią działalność polityczną i wrócił do pracy naukowej. Pod wpływem rozczarowań politycznych i nieszczęść osobistych (śmierć żony) nastąpił pewien zwrot w jego światopoglądzie, co znalazło wyraz m.in. w problematyce jego twórczości naukowej (studia nad psychologią, religią, intuicjonizmem, filozofią Bergsona). W dorobku naukowym Dawida okresu poprzedzającego…
… podstaw teoretycznych. Wyrazem tego są wydane w 1897 jego Szkice pedagogiczne - usystematyzował w nich i wydał zbiorowo swoje dotychczasowe prace. Na okładce wydawnictwa sformułował zagadnienie główne, które miało wyrażać usystematyzowane rozprawy, a mianowicie: Cel i zadania wychowania (rozważania nad organizacją, treścią i metodami wychowania).
- jednocześnie z pracami naukowymi rozwijał aktywną…
… i odpowiadającego potrzebom życia. Na lata 90. i okres współpracy z „Przeglądem Pedagogicznym” przypada szereg rozpraw Karpowicza o tematyce zbieżnej z istotnymi partiami szczegółowo później zarysowanego systemu bądź też rozważających podstawowe zagadnienia biologicznych i społecznych podstaw wychowania. Są to rozprawy z dziedziny przyrodoznawstwa: Wiedza przyrodnicza wobec prądów życia doby ostatniej (1895…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)