Jan Władysław Dawid (1859-1914), syn Wincentego, mąż Jadwigi Dawidowej, warszawski pedagog i psycholog, wykładowca na Uniwersytecie Latającym i w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie, był pionierem psychologii rozwojowej i pedagogiki eksperymentalnej. Pedagogikę pojmował jako naukę empiryczną, opartą na wynikach badań psychologicznych; organizował i propagował wśród nauczycielstwa badania psychologiczno - pedagogiczne uczniów, opracowując specjalnie do tego celu przeznaczone kwestionariusze. Już w roku 1886 ogłosił wyczerpujący Program postrzeżeń psychologiczno - wychowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20 - go roku życia. Był to poradnik do studiów naukowych nad dziećmi w celu ustalenia psychologii dziecka, a szczególności dziecka polskiego z jego odrębnymi właściwościami. W ogromnym kwestionariuszu, obejmującym 500 punktów, poruszył Dawid wszystkie zagadnienia, umożliwiające poznanie dziecka, a więc: dane o jego rodzicach i otoczeniu, stan zdrowia i rozwój fizyczny, zmysły, postrzeganie i uwagę, pamięć i kojarzenie, rozum, zasób wyobrażeń i pojęć, wyobraźnię, mowę, uczucie, objawy woli. Był to jeszcze okres przed spopularyzowaniem się tego rodzaju badań za granicą. Dawid zdobył się na wiele pomysłów oryginalnych, twórczych, np. przed Binetem i Stanley-Hallem ułożył szereg doświadczeń pedagogicznych, które odnaleźć można w ich tekstach.
Ciężkie warunki ówczesnego bytu nie pozwoliły Dawidowi stworzyć warsztatu pracy pedagogicznej, jakie wkrótce zaczęły się mnożyć na Zachodzie. Gromadził jednak obserwacje i doświadczenia, z których urastały nowe rozprawy i książki, wśród nich najważniejsza, czyli Nauka o rzeczach (1892), będąca prawie pełną dydaktyką ogólną dla pierwszego okresu kształcenia, z zaakcentowaniem zasad poglądowości, gdyż jak twierdził: proces poznania polega na przechodzeniu od konkretu do abstrakcji.
Przedstawiona przez niego struktura lekcji oparta jest na pięciu stopniach formalnych: przygotowanie apercepcji przedstawienie materiału konkretnego porównywanie i wielokrotne kojarzenie uogólnienie (pojęcia, definicje, prawa, reguły) zastosowanie
połączona jest z takimi elementami procesu psychicznego jak: przyjęcie podniet zewnętrznych przeróbka wewnętrzna podniet ruchowa reakcja
Dawid szczególnie zwracał uwagę na konieczność uwzględnienia w nauczaniu psychicznego i fizycznego rozwoju dziecka. Proces poznania, według niego, przebiega od żywego postrzegania, przez teoretyczne myślenie do praktycznego działania. Naukę o rzeczach uczynił podstawowym przedmiotem szkolnym w klasach młodszych, wokół którego rozwija się cała działalność dziecka. Wiedza o rzeczywistości ma być tak zorganizowana, by mogła wpływać na jego rozwój poznawczy: od żywego kontaktu z rzeczą i rzeczywistością, poprzez uruchomienie procesów analizy, syntezy i uogólnienia ku formowaniu się pojęć. Nauka o rzeczach, koncentrując się wokół tych obszarów, które są dziecku znane, nie była odzwierciedleniem jednej dyscypliny, Dawid szukał wspólnych elementów pomiędzy nimi, chciał w umyśle dziecka kształtować pełniejszy obraz rzeczywistości. Naukę tę pojmował jako pierwszą w wychowaniu małego dziecka, występującą w okresie przedszkolnym przed nauką czytania i pisania, a w szkole - obok nauki czytania, pisania i liczenia.
(…)
…, wewnętrzną prawdziwość i moralną odwagę. Z późniejszych ważniejszych prac należy wymienić: szkice filozoficzne - O intuicji w filozofii Bergsona (1911), prekursorską pracę Psychologia religii (1933), Pisma pedagogiczne (1961), Pisma pedagogiczne pomniejsze (1968)..
Dawid zajmował się też rozpowszechnianiem idei za pomocą prasy. W latach 1890-97 piastował stanowisko redaktora naczelnego „Przeglądu…
… psychologiczno - pedagogicznej lat przedwojennych: Inteligencja, wola i zdolność do pracy (1911), w którym m.in. przedstawił wyniki własnych badań nad inteligencją prowadzonych oryginalną metodą „testów obrazkowych”, w których zauważył związek pomiędzy inteligencją, wolą i zdolnością do pracy, który można by określić jako apoteozę pracy. Dawid uważał, że umieć, chcieć i móc - to trzy źródła, które zasilają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)