To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Średniowieczne społeczeństwa były niezbyt ucywilizowane. Aprobowane powszechnie były powojenne gwałty na kobietach z podbitych ziem. Powszechne było używanie pasów cnoty.
Na porządku dziennym było żebractwo. Autor średniowieczny jest zbiorowy i rozciągnięty w czasie. Jest anonimowy, bo teksty w średniowieczu pisano na chwałę Boga, a nie własną: Ad maiorem Dei gloriam - na większa chwałę Boga!
Ad maiorem Dei gloriam (skrót AMDG ) - łacińska dewiza Towarzystwa Jezusowego znacząca na większą chwałę Bożą . Stanowi naczelne hasło jezuitów od momentu powstania zakonu. Znaczenie formuły bliskie jest pojęciu "magis" (łac. bardziej, więcej ) - stanowiącego jedno z kluczowych pojęć ignacjańskiej duchowości. Dewiza ta występuje ponad 300 razy w konstytucjach i listach św. Ignacego Loyoli, czasem w nieco zmienionym brzmieniu. Uważa się, że oddaje ona skrótowo treść ignacjańskich Ćwiczeń duchownych , wyrażając ideę ciągłego wszechstronnego samorozwoju i duchowego doskonalenia się. Dewiza ta jest częstym mottem umieszczanym na jezuickich kościołach, kolegiach i domach zakonnych. Nie tylko przez autorów jezuickich umieszczana jest często także jako zdanie kończące książki. Są to teksty niezwykle cenne, bo odzwierciedlają świadomość całej społeczności.
Literatura średniowieczna to literatura mówiona, śpiewana - spisywana była dopiero później.
Kultura średniowiecza jest niezwykle elitarna. Tych, którzy potrafili w tych czasach pisać i czytać było niewielu (głównie duchowieństwo, nawet nie zawsze monarchowie, władcy, szlachta, rycerze). Kazania Świętokrzyskie :
Kazania świętokrzyskie (XIV w.) Jest to najstarszy zabytek prozy artystycznej - pierwsze polskie dzieło literackie. Kazania świętokrzyskie powstały na początku XIV, a może nawet pod koniec XIII wieku. Odnalazł jej w XIX wieku znany polski językoznawca, Aleksander Brückner, w bibliotece w Petersburgu. Tekst kazań był pocięty na paski, które posłużyły jako zgiętek pod sznurki przy oprawianiu księgi z klasztoru benedyktynów Świętego Krzyża na Łysej Górze (stąd nazwa kazań). Na ocalałych paskach znajduje się jedno całe kazanie (na dzień świętej Katarzyny) i fragmenty pięciu innych - wszystkie napisane po polsku. Zadziwia artyzm i doskonałość konstrukcji kazań. Są one tworzone w formie uroczystej wypowiedzi kaznodziejskiej, zgodnie z zasadami sztuki retorycznej. Zawierają apostrofy, alegorie, wyliczenia, paralelizmy. Reprezentują kazania akademickie - skierowane do intelektualistów. Każde kazanie jest zbudowane według tego samego schematu konstrukcyjnego:
(…)
… w całości pochodzi od jednej osoby - jest to pismo staranne z tendencją do pochyłości. Pod względem stylu charakter pisma nie pozostawia wątpliwości, że jest to minuskuła gotycka z XIV wieku. Pismo nosi cechy raczej pierwszej niż drugiej połowy wieku XIV, nie jest jednak wykluczone, że pisał je w drugiej połowie XIV w. człowiek starszy, który używał jeszcze pewnych cech graficznych, nabytych w młodości…
…, więc niezmieniającym się, wszędzie była taka sama. Można było za jej pomocą dotrzeć do większej rzeszy ludzi. W łacinie po pewnym czasie zaniknęło zjawisko iloczasu (z iloczasem mamy do czynienia wówczas, gdy w jakimś języku dwa wyrazy lub dwie formy różnią się między sobą tylko długością samogłoski i ta różnica długości decyduje o różnicy znaczenia; w języku polskim iloczas zanikł w początkach XVI w.; dawne samogłoski długie uległy pochyleniu, co zaznaczano w piśmie zwykle za pomocą kreseczki).
Około połowy XI w. sformułowano tzw. ars dictandi - „sztukę dyktowania”, styl, w którym zastąpiono iloczas wymową rymowaną.
Średniowiecze znało dwa style ars dictandi. Styl prosty przewidziany dla prostaczków i drugi, ozdobny i wytworny dla odbiorców bardziej wyrobionych, o dojrzałym smaku.
Wtórnym efektem paralelizmu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)