dr El_bieta Kauer-Bugajna. Notatka składa się z 3 stron.
Homiletyka - główne zabytki i autorzy Nauczanie religijne wśród chrześcijan, uprawiane początkowo przez Apostołów i pierwszych biskupów, rozpowszechnione z czasem w Kościele, sprzyjało ukształtowaniu się homilii (gr. Homilia ) mającej postać swobodnego, luźnego objaśnienia wybranego fragmentu Pisma . Homilię spopularyzowali w swych dziełach zwłaszcza Ojcowie Kościoła. Ich nauki zaczęto układać w zbiory zwane homiliarzami. Księgi te początkowo służyły tylko księżom i zakonnikom do nabożnej lektury, wkrótce jednak stały się podstawą przekładów lub streszczeń podawanych podczas nabożeństw „nieuczonym” wiernym w ich językach narodowych. Na podstawie fragmentów dzieł świętych: Augustyna, Hieronima, papieży Leona i Grzegorza homiliarze układali teologowie i uczeni okresu karolińskiego (VIII-IX wiek), a wśród nich: Beda Venerabilis, Paweł Diakon, Hraban Maur. Do obowiązków duchowieństwoa należało przede wszystkim uczenie i objaśnianie credo. Homilie winny być wszakże wypełniane i innymi treściami.
W XII wieku kaznodziejstwo wkroczyło w nową fazę rozwoju. Ukształtował się ówcześnie tym kazania „uczonego”, zwanego sermo, uprawianego głównie w szkołach katedralnych oraz w powstających właśnie uniwersytetach.
Do najbardziej znanych podręczników techniki kaznodziejskiej tego okresu można zaliczyć: Guiberta de Nogent (1053-1114) dziełko Quo ordine sermo feri debeat ( W jakim porządku winno być ułożone kazanie ); Piotra Cantora (zm 1197) traktat Verbum abbreviatum ( Krótki wykład ) czy też Alana de Lille (zm 1202) summa de art e praedicandi ( Summa o sztuce kaznodziejskiej ).
Rozkwiet kaznodziejstwa masowego stworzył potrzebę opracowania ars praedicandi nowego typ. Do najwcześniejszych należy podręcznik Humberta de Romans (XIII wiek) De eruditione praedicatorum ( O wykształceniu kaznodziejów ).
Uformowały się dwa typy zbiorów: sermones do tempore (obejmujące kazania na wszystkie niedziele roku kościelnego) oraz semones de sanctis (lub de fastis ), zawierające przemówienia przeznaczone na uroczystości związane z dniami świętych.
Do najwybitniejszych, słynących w całej chrześcijańskiej Europie kaznodziejów, będących autorami zbiorów kazań łacińskich, można zaliczyć m.in.: św. Bernarda z Clairvaux, Piotra Lombarda, Piotra Comestora, Piotra Cantora, Maurycego de Sully, Piotra de Blois (XII wiek); Jakuba de Vitry, Stefana de Burbon, Humberta de Romans, św. Bonawenturę, Marcina Polaka (XIII wiek); Roberta Holcota, Jana Bromyarda, Jana Herolta (XIV wiek).
O programie edukacji katechetycznej świadczy wymownie zinwentaryzowany w roku 1217 księkozbiór, należący być może do biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża. W zachowanym spisie figuruje ogółem 41 pozycji, a wśród nich 5 kolekcji kazań oraz 2 homilie patrystyczne (Orygenesa i św. Augustyna). Znajdował się wśród nich zbiór
(…)
…, cykl de sanctis - 64 utwory, wśród których znaleźć można sermones oświęcone świętym polskim: Wojciechowi, Stanisławowi i Jadwidze. (źródło - Legenda aurea Jakuba de Voragine)
Mateusz z Krakowa (ok. 1330-1410) pozostawił dużą liczbę kazań, zachowanych w licznych rękopisach w kraju i w zbiorach obcych.
Maciej z Legnicy - autor Postylla magna (Wielka postylla) napisanej w Pradze około roku 1400…
… z klasztoru św. Krzyża na Łysej Górze).
- tekst pisany minuskułą gotycką z użyciem licznych i silnych skróceń.
- 6 kazań (tylko jedno zachowane w całości) na dni: św. Michała, św. Katarzyny (całość), św. Mikołaja, Bożego Narodzenia, Trzech Króli, Matki Bożej Gromnicznej.
- charakter intelektualny, pisane artystycznie, kunsztowną prozą, rytmiczną i zrymowaną; Paralelizm składniowy, rytm i rym ars dictandi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)