dr El_bieta Kauer-Bugajna. Notatka składa się z 4 stron.
kazania sejmowe” piotra skargi (1536 - 1612) (Na podstawie wstępu Janusza Tazbira i treści „Kazań sejmowych” oraz „Renesansu” Ziomka) Piotr Skarga Powęski urodził się w Grójcu koło Warszawy w 1536r. w rodzinie szlacheckiej . W 1552r. zapisał się na Akademię Krakowską , od 1557r. był wychowawcą Jana Tęczyńskiego . W 1579r. Skarga został rektorem kolegium jezuitów w Wilnie. W 1576r. wydano „Siedem filarów, na których stoi katolicka nauka o Przenajświętszym Sakramencie Ołtarza” autorstwa Skargi
W 1579r. wydano „Żywoty świętych” Skargi,- przystosowane do potrzeb kontrreformacji, były pierwszym polskim zbiorem hagiograficznym
W 1582r. wydano „O jedności Kościoła Bożego pod jednym Pasterzem…” Skargi
W 1595r. wydano osobno „Proces konfederacyjej” oraz „Kazania na niedziele i święta…” Skargi
W 1597r. powstają „Kazania sejmowe” Skargi - jako dodatek „Kazań na niedziele i święta...” W 1588r. Skarga został powołany na stanowisko nadwornego kaznodziei Zygmunta III Wazy i pełnił te obowiązki do końca życia. Skarga był przeciwnikiem reformacji i konfederacji warszawskiej (1573r.), za to zwolennikiem Unii brzeskiej (1596r.)
Rodzaje kazań: „Kazania na niedziele i święta…” stanowiły homilie , rodzaj kazań objaśniających teksty biblijne wyznaczone do czytania na określony dzień roku kościelnego. Prócz homilii istniał jednak też i inny rodzaj kazań - tematyczne , zwane także przygodnymi , które w odróżnieniu od homilii nie komentowały nauk płynących z lektury Pisma Świętego, lecz traktowało o wybranych problemach teologiczno - moralnych, a nawet politycznych.
Natomiast „Kazania sejmowe”, które rzekomo miały być wygłoszone przez Skargę na sejmie w 1597r. , nie zostały w istocie wygłoszone . Ich tytuł jednak nie stanowi mistyfikacji, lecz konwencję. Kazanie było gatunkiem publicystycznym, o specyficznych cechach, wśród których najważniejszą rolę odgrywał podmiot nauczający, czerpiący uprawnienie nie ze społecznego nadania, lecz z reprezentacji nauczającego urzędu Kościoła. Układ „Kazań…” zawiera wyraźny program polityczno - społeczny . Skarga był bliski koncepcjom absolutystycznym , które w silnej władzy katolickiego monarchy upatrywały gwarancję prymatu Kościoła i zgniecenia opozycji innowierczej. Teoretykiem tak pojętego absolutyzmu był jezuita Roberto Bellarmino (1542-1621), z którego inspiracji nieraz Skarga korzystał. Postulował więc Skarga ograniczenie roli sejmu na rzecz senatu, prawił o koniecznej nierówności w Rzeczpospolitej, zapewniającej porządek na podobieństwo członków ciała ludzkiego zgodnych, choć niejednako ważnych. Gromił przy tym anarchię, egoizm szlachecki i bezkarność grzechów jawnych, takich jak mężobójstwo i ucisk chłopów. Są tu tony przypominające Modrzewskiego, choć cały program i jego społeczne uzasadnienie dalece od koncepcji Frycza się różnią. Styl autora „Kazań sejmowych” stał się normą kaznodziejstwa polskiego. Był Skarga istotnie stylistą niepospolitym. Znakomicie umiał łączyć zasady retoryki antycznej z Biblią. Cały zręcznie skonstruowany i demagogiczny wywód opiera się na założeniu, że królestwo składa się z 5 stanów - duchownego, sanatorskiego, rycerskiego (szlacheckiego), miejskiego i kmiecego, a zatem żadnego innego tolerować nie może.
(…)
…, inne są im podległe.
Kazania IV i V - choroba związana z tolerowaniem herezji
Podstawę jedności narodu stanowi jedność wyznania - wiarą powinno być chrześcijaństwo, herezja niszczy strukturę państwa.
Kazanie VI - ograniczenie władzy królewskiej
Monarchia - najlepszą formą rządów - powołanie się na przykłady z Pisma Św., opisuje ojców kościoła i filozofów starożytnych. Skarga podkreśla, że dzięki monarsze szlachta…
… dostatków, niechęć wobec Rzeczpospolitej, kazirodztwo, krzywoprzysięstwo, cudzołóstwo, oszustwo wobec sierot.
Zakończenie kazań - odniesienie się do biblijnych proroków, którzy tak jak Skarga przestrzegali lud przed zagładą. Ale - Skarga przynosi nadzieję, więc zakończenie posiada pozytywny akord.
A. Władza i rządy - wspieranie monarchii, wprowadzenie jednolitej władzy świeckiej, także duchownej, rzekomo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)