ZSRR i Niemcy wobec wersalsko-waszyngtońskiego systemu bezpieczeństwa w okresie międzywojennym
W pierwszym okresie po zakończeniu I wojny światowej, Rosja bolszewicka, później ZSRR były izolowane na arenie międzynarodowej. Przyczynami były m.in.: odmowa spłacenia długów Rosji carskiej oraz nacjonalizacja majątków zagranicznych obywateli. Obawiano się również wywrotowej działalności bolszewickich dyplomatów i wspierania przez nich działalności partii komunistycznych. Z kolei bolszewicy upatrywali w działaniach międzynarodowych organizacji w tym humanitarnych, działalności kontrrewolucyjnej. W 1920 r. na wniosek Międzynarodowej Organizacji Pracy Rada Najwyższa, a następnie Liga Narodów usiłowały bezskutecznie uzyskać zgodę władz sowieckich na przeprowadzenie na terenie Rosji sowieckiej badan ankietowych dotyczących warunków pracy. Mimo to w I 1922 r. Konferencja Ambasadorów zaprosiła Rosję radziecką do udziału w międzynarodowej konferencji w genui, gdzie delegacja radziecka miała przedstawić plan współpracy gospodarczej w Europie i powszechnego rozbrojenia.. stosunek SRR do Ligi narodów nie uległ jednak zmianie. Udział Rosji w konferencji w Genui, zwiększył zainteresowanie państw europejskich współpracą gospodarczą z tym krajem. Znacznie wolniej niż nawiązywanie kontaktów gospodarczych postępował proces uznawania prawnego Związku radzieckiego. Do końca 1923 r. stosunki dyplomatyczne z tym państwem posiadały: Afganistan, Estonia, Finlandia, Iran, Litwa, Łotwa, Mongolia, Polska, Turcja oraz Niemcy.
Zawarciu porozumienia z Republiką Weimarską sprzyjać to, że oba państwa kwestionowały porządek wersalski i to je do siebie zbliżyło. Znacznie trudniejsze okazało się nawiązanie stosunków dyplomatycznych z głównymi państwami zachodnimi. Stosunki dyplomatyczne z Wielką Brytanią i Francją ZSRR nawiązał dopiero w 1924 r. W 1927 r. stosunki dyplomatyczne z WB zostały zerwane i ponownie wznowione po dwóch latach. USA uznały ZSRR dopiero w 1933 r.. Należy pamiętać, że w radzieckiej polityce zagranicznej obowiązywała zasada „dwutorowości”, zgodnie, z którą ZSRR realizował swoje interesy poprzez oficjalne działania dyplomatyczne, a nieoficjalnie przygotowując za pośrednictwem Międzynarodówki Komunistycznej rewolucję światową. W latach trzydziestych Komintern stał się narzędziem polityki ZSRR i zajmował się głównie zwalczaniem partii socjalistycznych w całej Europie. Stopniowo jego rola w radzieckiej polityce zagranicznej malała, rosła za to rola dyplomacji, kierowanej w latach 1930-1939 przez Maksima Litwinowa. Oceniając, że główne źródło zagrożenia dla ZSRR stanowią Niemcy i Japonia starał się wyprowadzić kraj z izolacji politycznej. Wynikiem takiej polityki stało się podpisanie w 1928 roku tzw. protokołu moskiewskiego zwanego także protokołem Litwinowa, na mocy, którego w stosunkach pomiędzy ZSRR a Estonią, Litwą, Łotwą, Polską i Rumunią Az czasem również Turcją, Persją i Litwą doszło do natychmiastowego wprowadzenia w życie postanowień tzw. paktu Brianda- Kelloga o wyrzeczeniu się wojny jako środka rozwiązywania konfliktów międzynarodowych. W następnych latach ZSRR zawarła wiele układów o nieagresji (w 1932 r. z Finlandią, Łotwą, Polską i Francją, w 1933 r.- układ o nieagresji i neutralności z Włochami), nawiązał stosunki dyplomatyczne z Hiszpanią i USA w 1933 r. oraz Węgrami w 1934, także podpisał w 1933 r. w Londynie międzynarodowy układ o definicji agresora. Apogeum polityki Litwinowa przypadło na połowę lat trzydziestych, kiedy w VII 1934 ZSRR przystąpił do Ligi Narodów.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)