ŻONY I FAWORYTY JAGIELLONÓW
Niewiele brakowało, aby dynastia Jagiellonów w ogóle w Polsce nie zaistniała. Władysław Jagiełło,
kiedy dzięki małżeństwu z Jadwigą zasiadał na tronie polskim, liczył już trzydzieści pięć lat, ale wywodził
się z wielodzietnej rodziny i wydawało się niewiarygodne, aby nie pozostawił po sobie sukcesora. Jego
ojciec Olgierd miał bowiem dwunastu synów, stryj Kiejstut sześciu, a dziad Giedymin - siedmiu. Kłopoty
mogły jedynie wyniknąć ze strony Andegawenki, ponieważ rodzinny syfilis już od dwóch pokoleń obniżył
zdecydowanie dzietność tej dynastii.
Jadwiga, córka króla Węgier Ludwika, przez obie swe babki Piastówny wnosiła polską krew w
jagiellońskie stadło. Na skutek jej przedwczesnej śmierci krew ta nie została jednak przekazana
dynastycznemu potomstwu i Jagiellonowie otrzymali ją dopiero za pośrednictwem Luksemburgów i
Habsburgów.
Królowa poślubiając Jagiełłę popełniła zresztą bigamię, gdyż od dzieciństwa była już żoną Wilhelma
Habsburga, chociaż ze względu na młody wiek małżonków związek ten nie został skonsumowany.
Rozgłaszano wprawdzie plotki, że przed przyjazdem Jagiełły do Krakowa Wilhelm przez dwa tygodnie
przebywał w wawelskich komnatach królowej, czemu ona jednak pod przysięgą zaprzeczyła. Gniewosz
z Dalewic, który pogłoski te rozpowszechniał, stanął przed sądem i zmuszony został do wejścia pod
ławę, aby jak pies odszczekać swoje łgarstwa. Jadwiga wszelako nie dała swojemu mężowi sukcesora,
umierając przy porodzie razem z córką.
Drugą żoną króla została Anna, wnuczka Kazimierza Wielkiego, po jego córce wydanej za mąż za
Wilhelma cylejskiego. Hrabiowie cylejscy, noszący nazwisko de Soneck, wsławili się szczególną
okrutnością przechodzącą z ojca na syna. To o nich pisał Eneasz Piccolomini, późniejszy papież Pius II:
"Srodzy, nieużyci, krwi żądni okrutnicy, skąpcy, wrogowie duchowieństwa, nie cierpiący obrzędów
kościelnych, źli panowie, źli sąsiedzi, żarłocy i rozpustnicy". Jeden z nich udusił swoją żonę, zapaławszy
miłością do innej kobiety. Jego własny ojciec kazał tę kobietę utopić. Drugi, rozmiłowawszy się w cudzej
żonie, kazał zabić jej męża. W takim środowisku wychowywała się wnuczka Kazimierza Wielkiego Anna
aż do czasu, kiedy w Cylii pojawiło się polskie poselstwo, aby zaproponować jej małżeństwo.
Anna nie należała do kobiet urodziwych i rozczarowany Jagiełło zwlekał nawet ze ślubem, tłumacząc
się, że nie może porozumieć się z narzeczoną, która nie zna polskiego języka. Była jednak kobietą
pełną temperamentu i posądzano ją później o liczne zdrady małżeńskie. Wśród podejrzanych o stosunki
z królową był między innymi Jakub z Kobylan, który przez trzy lata przesiedział w lochu, Mikołaj z
Chrząstowa, który wolał uciec z Polski, niż trafić do więzienia, a nawet kasztelan wojnicki Andrzej
Tęczyński. O niewinności Anny zapewniał arcybiskup Mikołaj z Kurowa, lecz powiadano o nim, że sam
często gościł w królewskiej łożnicy. Księdza arcybiskupa pozwano nawet przed sąd koronny, ale jadąc
na rozprawę spadł z konia i
(…)
…,
ponieważ bez przerwy rodziła Kazimierzowi dzieci. Było ich w sumie trzynaścioro, sześciu synów i
siedem córek.
Rozwiązłość po babce odziedziczył natomiast brat królowej Władysław Pogrobowiec, który mając
niespełna czternaście lat zabawiał się już we wrocławskim domu publicznym.
Najstarszym synem Kazimierza był Władysław, który po śmierci Jerzego z Podiebradu objął tron czeski,
a po śmierci Macieja Korwina także tron węgierski. Jego trzykrotne małżeństwa nosiły w sobie pewną
dozę skandalu.
Po raz pierwszy ożenił się per procura z Barbarą, córką Albrechta Achillesa, elektora brandenburskiego,
która miała lat dwanaście, ale była już wdową po księciu piastowskim Henryku XI z Głogowa.
Małżeństwo to nie zostało jednak skonsumowane.
Drugą żoną Władysława została wdowa po Macieju Korwinie, Beatrycze aragońska…
… jej
matki, a powiadano również, że i córki. Bona patronowała potem w Krakowie "Stowarzyszeniu braci i
sióstr swawolnych", do którego należał między innymi poeta i biskup Jan Dantyszek. Jego także
podejrzewano o kontakty z królową.
Bona urodziła Zygmuntowi syna, któremu nadano imię Zygmunt August, oraz córki: Izabelę, Zofię, Annę
i Katarzynę. Izabelę wydano za mąż za królewskiego szwagra Jana Zapolyę, Zofię…
… pokazano królowi z daleka ucharakteryzowaną Giżankę. Wrażenie było
nadzwyczaj silne. Król omdlał i trzeba było wzywać lekarza.
Po pewnym czasie Mniszech zakomunikował Zygmuntowi, iż przypadkowo spotkał kobietę uderzająco
podobną do wywołanej niedawno zjawy i za zgodą króla wprowadził Giżankę na dwór. Intryga osiągnęła
swoje apogeum w 1571 roku, kiedy to Giżanka powiła córkę, której ojcostwo wmówiono…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)