To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZMIANY W ADMINISTRACJU PAŃŚTWOWEJ PO POWSTANIU POLSKIEGO PAŃSTWA PUBLICZNO PRAWNEGO Państwo publiczno prawne - [łac. Corona Regni - Korona Królestwa] - w połowie XIII wieku państwo jako podmiot prawny, niezależnie i samoistnie od osoby władcy, władca umiera, a państwo trwa, monarcha reprezentuje państwo Corona Regni Poloniae - koronacja Łokietka zakończyła okres państwa patrymonialnego. Nazwy państwa - Korona, Rzeczpospolita, Respublica Konsekwencje przekształcenia się w państwo publiczno - prawne :
osłabieniu uległy dziedziczne prawa władcy do tronu
dochodzi do elekcyjności tronu
udział stanów we władztwie jest coraz silniejszy (duchowieństwo, rycerstwo, początkowo również stan mieszczański)
Udział stanów w sprawowaniu władzy : tradycja z monarchii patrymonialnej zwoływania zjazdów (prowincjonalnych lub ogólnopolskich) udział również władzy monarszej, przedstawicieli kapituł i miast królewskich, władztwo zjazdy te dały początek powstaniu parlamentu polskiego (cała szlachta, przedstawiciele duchowieństwa i mieszczaństwo)
sejmiki prowincjonalne, lokalne zjazdy szlachty
duchowieństwo odbywa synody prowincjonalne (w ramach prowincji kościelnych
każde miasto stanowiło odrębną całość i prowadziło własne interesy między miastami występuje konkurencja, a nie współpraca
MONARCHIA STANOWA państwo publiczno - prawne
podmiot prawny nie zależy od monarchy
działają dwie zasady: zasada suwerenności państwa - uważano, że państwo (jako podmiot prawa) i jego monarcha nie są od nikogo zależne (np. od cesarza): rex est imperator un regno suo . W 1328r cesarz Ludwik Bawarski nadał Polskę w lenno swojemu synowi zasada integralności terytorium państwa - państwa nie można dzielić, stanowi integralną całość - to korona (państwo) jest podmiotem. Do Korony należą zarówno tereny zarządzane przez króla, ale również ziemie etnicznie/historycznie polskie, które należy odzyskać. W związku z tą zasadą władca nie może dzielić państwa, odrywać części od całość
godło ziemi krakowskiej stało się godłem ogólnopolskim, podobnie jak sztandar, urzędnicy krakowscy robią zawrotną karierę Urzędy centralne powstają ogólnopaństwowe urzędy centralne - urzędnicy krakowscy zostają powołani do pełnienia swych funkcji na skalę ogólnopaństwową
urzędy koronne = urzędy nadworne
na czele kancelarii stało dwóch urzędników: kanclerz i podkanclerzy (zastępca), ich stanowiska są równorzędne podskarbi koronny zarządza skarbem, podskarbi nadworny (zastępca) - główny rachmistrz państwa (prowadził księgi skarbowe)
(…)
… urzędów samorządowych szlachty
urzędy ziemskie tworzyły hierarchiczną strukturę, składającą się z dwóch grup urzędów:
urzędy dygnitarskie:
wojewoda
kasztelan (1 miejsce - kasztelan krakowski)
koniuszy (w ziemi łęczycko - sieradzkiej)
te urzędy dawały dostęp do rady królewskiej
podkomorzy (sędzia ziemski, rozpoznawał sądy graniczne)
sędzia ziemski na czele sądu ziemskiego, duży prestiż, dożywotnio
niższe urzędy ziemskie, Hierarchiczność wtedy oznaczała, że godność danego urzędnika jest większa od innego. urzędy honorowe: cześnik, podstoli, miecznik
chorąży ( w pospolitym ruszeniu) pilnuje chorągwi (dba o morale)
wojski (gra na rogu na polowaniu), czuwa nad bezpieczeństwem rodzin szlacheckich
podsędek i pisarz ziemski Mianowanie urzędników ziemskich
król mianował urzędników ziemskich dożywotnio, spośród…
… pospolitego ruszenia, z namiestnika królewskiego przekształca się w urzędnika naczelnego królewskiego, na znak, że był kiedyś starostą wielkopolskim dostaje tytuł starosty generalnego, ma funkcje policyjne, sądowe, zarządza majątkami królewskimi. Małopolska - nie było potrzeby ustalania namiestnika królewskiego w osobie starosty. Byli natomiast urzędnicy lokalni, którzy zajmowali się ściganiem i sądzeniem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)