Zgromadzenia w Rzymie

Krasowski. Notatka składa się z 2 stron.
ZGROMADZENIA W RZYMIE (bonus track)
1. Okres monarchii Zgromadzenie ludowe było zwane comitia curiata , a społeczeństwo żyło w ramach organizacji rodowo-plemiennej , złożonej z rodów ( gentes ), grup rodów ( curiae ) i plemion (trzy tribus - Ramnes , Tities i Luceres ).
2. Civitas rzymska
Zgromadzenia ludowe, złożone z obywateli , zbierać się mogły dla różnych celów i wg określonych kluczy organizacyjnych.
a) contiones - informacyjno - sprawozdawcze (wiece) - tu odbywały się dyskusje;
b) comitia - podejmowały decyzje: comitia curiata - najstarsze , zwoływane w porządku rodowo-plemiennym , dostępne tylko dla patrycjuszy ; comitia centuriata - istniały od reformy serwiańskiej (VI w. p.n.e.), zbierane wg oddziałów wojskowych (193 centurie), które w określonej liczbie wystawiały klasy majątkowe ; charakter oligarchiczny - przewaga bogatych; comitia tributa - zwoływane wg miejsca zamieszkania w terytorialnych tribus ; przewaga mieszkańców wsi - więcej okręgów wiejskich, niż miejskich (w sumie 35 : 31 wiejskich, 4 miejskie); po 287 r. p.n.e. nabierają znaczenia, przejmuja część kompetencji zgromadzeń centurialnych;
Zgromadzenia realizowały bezpośrednią władzę obywateli w państwie - nie miały jednak takiego znaczenia, jak w Atenach. Nie można było zgłaszać wniosków, dyskutować, inicjatywa ustawodawcza należała do urzędników , mających prawo znoszenia się z ludem ( ius agendi cum populo ). Każda kuria, centuria czy tribus dysponowała jednym głosem. Po praktycznym obumarciu comitia curiata i przesunięciu na dalszy plan comitia tributa , prowadziło to w przypadku comitia centuriata do przerywania głosowania po oddaniu głosów przez najbogatsze centurie, które dysponowały większością.
Comitia centuriata współpracowały z najważniejszymi urzędnikami , wybierały wyższych urzędników, sprawowały funkcję sądu najwyższego , rozpatrującego skargi na orzeczenia urzędników w sprawach gardłowych . Uchwalały ustawy (leges).
Comitia tributa - ustawodawstwo po 287 r. p.n.e., wybór urzędników niższych , funkcja sądu najwyższego w apelacjach od orzeczeń w sprawach majątkowych .
Osobny rodzaj zgromadzeń - concilia plebis , dostępne tylko dla plebejuszy . Początkowo uchwały obejmowały tylko tę klasę, wybierano trybunów ludowych i edylów plebejskich . Od 287 r. p.n.e. Lex Hortensia wprowadziła zasadę, że plebiscita (uchwały plebejskie) obejmowały cały naród rzymski.
Ostatecznie więc funkcjonowały w Rzymie zgromadzenia wyłącznie patrycjuszowskie ( comitia curiata ), wyłącznie plebejskie (concilia plebis ) i mieszane (

(…)

… ręku - consul, proconsul, tribunitiae potestatis, censor perpetuus, pontifex maximus. W początkowej fazie pryncypatu odnawiano cezarowi urzędy i przyznawano corocznie zmieniających się kolegów figurantów dla zachowania pozorów republikańskich (tu można by coś o “komedii republiki”).
Dominat przyniósł tytuł dominus (pan, bóg), co wiązało się z chęcią wprowadzenia obowiązującego kultu boskiego cesarza…
… organem zbiorowym przy boku cesarza był Święty Konsystorz, który składał się z najwyższych urzędników zarządzających poszczególnymi resortami; miał skład fachowy.
5. Zarząd centralny państwa okresu pryncypatu wykazywał pewne podobieństwa z okresem dawniejszym. Ogromna władza cesarza była rozdzielona urzędnikom jako mandatariuszom, którzy sprawowali ją w imieniu cesarza. Nie uruchomiono jednak aparatu…
… patrycjuszowskie (comitia curiata), wyłącznie plebejskie (concilia plebis) i mieszane (comitia centuriata i comitia tributa).
PRYNCYPAT A DOMINAT ANALIZA PORÓWNAWCZA
Z dojściem do władzy Oktawiana, przybranego syna Juliusza Cezara, skończył się w historii państwa rzymskiego okres republikańskiej civitas. Okazało się, że trudnościom obszernego państwa zaradzić może tylko ustabilizowany rząd jedynowładcy…
... zobacz całą notatkę