Zasada subsydiarności jest zasadą, która pojawiła się w traktacie po raz pierwszy po wejściu w życie traktatu z Maastricht. To traktat z Maastricht wprowadził zasadę subsydiarności jako zasadę rządzącą wykonywaniem kompetencji o charakterze nie wyłącznym. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że właśnie traktat z Maastricht stanowi kamień milowy, gdyż kiedy do Trybunału po wejściu w życie traktatu z Maastricht trafiały sprawy oparte o naruszenie tej zasady w stosunku do aktów, które zostały wydane przed wejściem tego traktatu, Trybunał stwierdził, że zasada ta obowiązuje w Unii Europejskiej dopiero od momentu wejścia w życie tego traktatu. Od tego momentu jest ona obecna w porządku prawnym Unii Europejskiej.
Zasada subsydiarności jest zasadą typową federalną, która odnosi się do funkcjonowania w warunkach wielopoziomowego zarządzania. Tę zasadę wymyślił Arystoteles dla opisania stosunków społecznych. Już on wskazywał, że życie społeczne i organizacja życia społecznego powinny opierać się na zasadzie pomocniczości polegającej na tym, że decyzje i zaspokajanie potrzeb powinno odbywać się na najniższym poziomie. On odnosił się nawet do rodziny. Mówił, że to co możemy zrobić w rodzinie, to robimy w rodzinie, a tylko to czego nie da się zrobić w ramach rodziny, przenosimy coraz wyżej, o ile znajduje to swoje uzasadnienie w efektywności podejmowanych działań. Później ta zasada została przejęta w organizacji Kościoła katolickiego, w podziale funkcji między funkcjonariuszy kościelnych. Dzisiaj ta zasada jest obecna w państwach federalnych jako zasada konstytucyjna rządząca podziałem kompetencji między federacją a częściami składowymi. Jest ona obecna również w Unii Europejskiej.
Dzisiejszy art. 5 definiujący tę zasadę stanowi, że „Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeżeli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii”.
Ta zasada odpowiada na pytanie, czy i w jakim zakresie Unia Europejska powinna podjąć działanie. Dzisiaj art. 5 po raz pierwszy odnosi się do poziomu regionalnego i lokalnego państw członkowskich. Zanim Unia Europejska podejmie działanie, to musi się zastanowić, czy rzeczywiście rozmiar lub skutki działania państw członkowskich wpłyną wspólne interesy Unii Europejskiej. Zasada subsydiarności jest niewątpliwie zasadą jurydyczną, czyli akty prawa Unii Europejskiej mogą być oceniane co do legalności z punktu widzenia tej zasady. Ocena prawna poszanowania zasady subsydiarności jest trudna, ponieważ jest to zasada o takim dużym ciężarze politycznym. Ciężar co do tego, który poziom działania jest właściwy jest oceną o charakterze politycznym. Przed Trybunałem pojawiają się sprawy, które podnoszą naruszenie zasady subsydiarności, np. sprawa dotycząca napisów „light”, „ultra light”. Tu Trybunał nie dopatrzył się naruszenia zasady subsydiarności, w innych sprawach albo znalazł naruszenie innej zasady, albo nie odnosił się do tej zasady. Pierwsze orzeczenie, które będzie opierało się na zasadzie subsydiarności na pewno będzie ocenione jako polityczne. Trybunał może kontrolować poszanowanie tej zasady przy wykonywaniu kompetencji przez Unię Europejską, przy wydawan
(…)
… tylko czy ingerencja w sferę praw i wolności jednostki była uzasadniona, ale również czy była proporcjonalna (konieczna dla osiągnięcia celów zamierzonych przez ustawodawcę). Podobnie Europejski Trybunał Praw Człowieka bada proporcjonalność środków, które są przyjmowane przez państwa członkowskie.
W swoim działaniu zasada proporcjonalności zrodziła się jako coś, co miało służyć kontroli legalności ingerencji państwa…
… objęty tym ustępem wynikał z orzecznictwa z Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Teraz zasada solidarności jest zasadą, która początkowo odnoszona była do wzajemnych relacji między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a Unią Europejską. Niewątpliwie w tych dziedzinach ta zasada działa. Pierwsza grupa stosunków to stosunki między państwami członkowskimi.
Istnienie tej zasady i jej obowiązywanie między państwami członkowskimi stało się m.in. podstawą dla Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej do odmówienia państwom członkowskim możliwości powoływania się we wzajemnych stosunkach na zasadę wzajemności. Państwa zawierają między sobą umowę międzynarodową, która określa ich wzajemne prawa i obowiązki, a jedna ze stron tej umowy tych obowiązków nie wykonuje. Druga…
… i w sposób niehumanitarny zabijali zwierzęta. Trybunał stwierdził, że jest zasada solidarności i swobodny przepływ towarów i nie można go ograniczyć, powołując się na niewykonanie przez drugie państwo zobowiązań wynikających z traktatu. Jest to m.in. skutek zasady solidarności we wzajemnych relacjach między państwami. Drugie pole działania zasady solidarności to działanie w stosunkach między państwami a Unią Europejską…
… przeciwko Francji postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości, oskarżając, że Francja nie podjęła środków ogólnych i szczególnych dla zapewnienia swobodnego przepływu towarów i nie zapewniły bezpieczeństwa transportów zdrowia. Trybunał Sprawiedliwości mówi, że absolutnie, chociaż traktat odnosi się do swobody przepływu towarów, to jednak zasada solidarności każe podjąć wszelkie środki należące…
… bada proporcjonalność środków, które zostały przyjęte w wykonaniu prawa Unii Europejskiej np. tam, gdzie państwu członkowskiemu została pozostawiona swoboda, ale również środków, które państwa członkowskie podejmują korzystając z przewidzianych traktatem wyłączeń, np. jeżeli państwa członkowskie ograniczają swobodne przepływy osób, usług lub towarów.
Była taka sprawa pani Donatelli Calfy, która była obywatelką Włoch i pojechała do Grecji na wakacje, korzystając m.in. ze swobodnego przepływu osób. Korzystała z usług turystycznych. Pojechała do Grecji i wzięła ze sobą marihuanę na własny użytek. Została w Grecji złapana z marihuaną i zostało przeciwko niej wszczęte postępowanie karne. Orzeczono wobec niej karę i jako karę dodatkową orzeczono wobec niej dożywotni zakaz wjazdu na terytorium greckie…
… z Lizbony została znacznie rozwinięta. Ona odbywa się nie tylko poprzez kontrolę sądową i badanie legalności aktów już przyjętych, ale również na etapie uchwalania aktu prawnego, w procesie decyzyjnym. Od Traktatu Amsterdamskiego zgodnie z protokołem w sprawie stosowania zasad subsydiarności i pomocniczości, każdy akt prawny Unii Europejskiej musi być uzasadniony z punktu widzenia zasady subsydiarności…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)