Zarys teorii i filozofii prawa
S. Wronkowska, Z. Ziembiński „Zarys teorii prawa” (wydanie po 2000 r.)
L. Leszczyński „Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna z orzecznictwa” 2001 r.
POJMOWANIE PRAWA
Prawo to zjawisko złożone, wieloaspektowe, można je badać w różnych płaszczyznach i różnymi metodami:
- ontologia - nauka o bycie - epistemologia - nauka o poznaniu
- aksjologia prawa - nauka o wartościach; można sprowadzić do kilku grup.
Grupy o byt prawa:
prawo to norma lub system norm prawnych
prawo to fakt społeczny
prawo to fakt psychiczny - przeżycia
prawo to określone wartości, czy przejaw wartości
prawo to zjawisko złożone.
Te ujęcia można zredukować i otrzymamy dwupodział ujęć prawa:
ujęcie prawa jako zespołu tak czy inaczej rozumianych norm postępowania,
ujęcie prawa, w którym prawo jest zespołem faktów społ. czy psychicznych związanych z określonego rodzaju normami, Są to tzw. kierunki realistyczne (koncepcja realistyczna)
Ujęcie nr 1 - prawo jako norma, jako zespół norm postępowania - wyróżnia się tu:
koncepcja prawnonaturalna
koncepcja pozytywistyczna.
Sposób wyznaczania treści tych norm:
Koncepcje pozytywistyczne - zakładają, że treść jest wyznaczona przez akty stanowienia czy uznania ze strony państwa (przez decyzje organów państwowych) - prawem są jedynie normy prawa pozytywnego pochodzące od kompetentnych organów państwa, ich realizowanie poparte jest zagrożeniem przymusu ze strony państwa w przypadku ich przekroczenia. Koncepcje prawno-naturalne - zakładają, że istnieją i obowiązują pewne normy prawa naturalnego niezależnie od aktów ustanowienia norm o takiej treści przez władze państwowe, niezależnie od źródeł, z których te normy mogą być wyprowadzone (Bóg, natura czy godność człowieka).
Podstawowym twierdzeniem jest to, że prawo naturalne istnieje obiektywnie, jest czymś naturalnym, realnie istniejącym. Istnieje niezależnie od działania i poczynań ludzkich, nie jest to wytworem kultury. Człowiek jest zdolny te normy rozpoznać za pomocą czynności o charakterze poznawczym.
Są to normy o cechach sprawiedliwości i słuszności. Ze względu na walory traktowane są jako normy prawa najwyższego. KONCEPCJA PRAWNONATURALNA
Te kierunki korzeniami tkwią w starożytnej Grecji. Taki sposób patrzenia (prawnonaturalny) można dostrzec u Arystotelesa i Platona. Stoicy przyjmowali, że istnieje powszechne prawo „nomos” będące źródłem i wzorcem dla prawa ludzkiego stanowionego. Takie poglądy utrzymywał się aż do XIX w. (do pojawienia się historycznej szkoły prawa, a później pozytywizmu prawniczego, którego ojcem był John Austin) W historii myśli prawniczej można wskazać okresy żywego rozwoju prawa natury i ich silnego oddziaływania, ale też i czasy, gdzie były one spychane na margines.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)